Bộ phận Nghiên cứu Kinh tế và các Thị trường Toàn cầu của Ngân hàng UOB (UOB Global Economics & Markets Research) vừa công bố Báo cáo tăng trưởng quý 1/2023 của Việt Nam.
Theo dữ liệu Tổng cục Thống kê (GSO) công bố vào thứ Tư (29/3), tốc độ tăng trưởng GDP thực tế của Việt Nam trong quý 1/2023 đã giảm xuống còn 3,32% so với cùng kỳ, từ mức 5,92% trong quý 4/2022 và mức tăng 13,71% trong quý 3/2022.
Kết quả này thua xa mức dự báo chung là 4,8% và mức dự báo của UOB là 6,45%, đồng thời là mức tăng trưởng thấp nhất kể từ mức giảm -6% trong quý 3/2021 khi nền kinh tế rơi vào tình trạng đình trệ do đại dịch COVID-19.
Xét về mức độ tăng trưởng theo ngành, lĩnh vực sản xuất vốn chiếm khoảng 23% tỷ trọng nền kinh tế, rơi vào vùng tăng trưởng âm lần đầu tiên kể từ quý 3/2023 với mức giảm 0,4% trong quý 1/2023, một xu hướng giảm rõ rệt so với mức tăng 3% trong quý 4/2022 và mức tăng 7,7 trong cùng quý năm 2022.
Trong khi đó, lĩnh vực dịch vụ (chiếm 45% tỷ trọng nền kinh tế) phần nào bù đắp cho sự sụt giảm khi đạt mức tăng 6,8% trong quý 1 so với cùng kỳ, so với mức tăng 8,1% trong quý 4/2022 và cao hơn mức tăng 4,6% trong quý 1 năm ngoái.
UOB đánh giá, nguyên nhân chính khiến lĩnh vực sản xuất hoạt động kém hiệu quả chủ yếu đến từ nhu cầu bên ngoài sụt giảm, vốn đã được dự báo trước. Xuất khẩu trong quý 1/2023 giảm 11,9% so với cùng kỳ xuống còn 79,2 tỷ USD, so với mức tăng 12,9% của cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhập khẩu giảm 14,7%, dẫn đến thặng dư thương mại 4,1 tỷ USD trong quý và là quý thứ ba liên tiếp thặng dư.
Nhu cầu trên toàn cầu cho thấy sự suy giảm rõ rệt do việc thắt chặt chính sách tiền tệ diễn ra toàn cầu, phản ánh rõ nét thông qua việc xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong quý 1/2023 chỉ đạt tổng cộng 20,6 tỷ USD, giảm 23,4% so với cùng kỳ. Điện thoại thông minh và hàng may mặc, một trong những mặt hàng xuất khẩu nhiều nhất của Việt Nam, đã giảm lần lượt ở mức 15% và 17,4% so với cùng kỳ xuống 13 tỷ USD và 7,2 tỷ USD.
Lạm phát đang cho thấy dấu hiệu hạ nhiệt, khi chỉ số giá tiêu dùng của Việt Nam tăng 4,18% so với cùng kỳ trong quý 1/2023 và thấp hơn mục tiêu của chính phủ là 4,5%. Lạm phát tăng do chi phí thực phẩm, nhà ở và giáo dục cao hơn. Trong tháng 3, chỉ số giá tiêu dùng tăng 3,35% so với cùng kỳ nhưng giảm 0,23% so với tháng trước, cho thấy lạm phát đang có xu hướng chậm lại.
Mặc dù giá nhiên liệu giảm xuống mức 11,09%, nhưng lạm phát cơ bản (không bao gồm giá lương thực, năng lượng và các dịch vụ công khác) đã tăng lên mức 5,01% so với cùng kỳ trong quý 1/2023 từ 4,76% trong quý 4/2022 và 3,17% trong quý 3/2022. Xu hướng này có thể khiến ngân hàng trung ương lo ngại khi lạm phát cơ bản trong tháng 3 tăng 4,88% so với cùng kỳ, và là tháng thứ 6 liên tiếp lạm phát dao động trên mức 4,5%.
UOB đánh giá, kết quả GDP trong quý 1/2023 của Việt Nam thấp hơn nhiều so với dự kiến, phần lớn là do nhu cầu sụt giảm trên toàn cầu. Nhu cầu trong nước vẫn duy trì đà tăng thể hiện qua hoạt động dịch vụ tăng trưởng ở mức khá.
Tuy nhiên, sự phục hồi mạnh mẽ vào năm 2022 khó có thể bền vững và đà tăng trưởng về tổng thể nhiều khả năng sẽ tiếp tục suy giảm hơn nữa trong năm 2023, với việc quý 1 khởi đầu ở mức thấp có thể sẽ kìm hãm kết quả tăng trưởng của cả năm. Do đó, UOB hạ dự báo tăng trưởng GDP cả năm 2023 của Việt Nam xuống mức 6% so với dự báo trước đó là 6,6% và so với mục tiêu của Chính phủ là 6,5%.
Dự báo sửa đổi giả định GDP trong quý 2/2023 phục hồi lên mức 5,9% so với cùng kỳ năm ngoái và tốc độ tăng trưởng trung bình là 7,4% so với cùng kỳ trong nửa sau của năm 2023 nhờ nhu cầu toàn cầu phục hồi và sự đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ trong nước.
