Sáng 8/6, tiếp tục phiên chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực giao thông vận tải, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (đoàn TP.HCM) đặt vấn đề dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành được phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2010, dự kiến hoàn thành vào năm 2022. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa hoàn thành. Bà đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng thông tin về tiến độ và cam kết thời gian hoàn thành của dự án này.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, nguyên nhân chính của việc chậm trễ đối với dự án này là do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) khó khăn trong nguồn vốn đối ứng.
"Trong khi đó, nguồn vốn từ JICA, ADB không giải ngân được do thiếu vốn đối ứng. Việc này dẫn đến khi hiệp định hết hạn không gia hạn được", Bộ trưởng cho biết thêm.
Để tháo gỡ, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp Ủy ban Quản lý vốn và VEC trình Chính phủ, Quốc hội đề xuất phương án tháo gỡ vấn đề tài chính cho VEC. Đến nay, các vướng mắc đã được giải quyết.
Theo đó, vốn JICA đã được Quốc hội giao, vốn đối ứng được Chính phủ cấp, các nhà thầu đã thi công lại.
Theo Bộ trưởng, đối với tuyến này, thách thức lớn nhất là có hai cây cầu sử dụng nguồn vốn JICA, với việc xử lý được nguồn vốn đối ứng thì vấn đề đã được giải quyết.
Còn các đoạn tuyến sử dụng vốn ADB sẽ hoàn thành ngay trong quý 1 và 2, còn hai cây cầu toàn tuyến hoàn thành chậm nhất quý 3/2025.
"Hiện nguồn vốn cơ bản được tháo gỡ, VEC đang chuẩn bị chương trình thủ tục, kể cả điều chỉnh dự án để tiếp tục thực hiện dự án", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.
Nói thêm về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng nguyên nhân về vốn như Bộ trưởng Thắng nói "chỉ là một phần". Qua thị sát, Chủ tịch Quốc hội thấy vướng mắc mấu chốt hiện nay là việc khiếu nại, khiếu kiện của nhà đầu tư nước ngoài khi việc thi công phải dừng, nghỉ. Họ yêu cầu đền bù rất nhiều.
"Chưa giải quyết được việc này thì tiến độ dự án còn tiếp tục chậm", Chủ tịch Quốc hội lo ngại và đề nghị Phó thủ tướng Lê Văn Khái trả lời thêm về hướng tháo gỡ dự án.
Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành sử dụng vốn đã được phê duyệt từ năm 2014 với tổng vốn đầu tư khoảng 31.000 tỷ đồng. Đến năm 2019, đã có những cơ chế phân bổ vốn nhưng chưa được thuận lợi, đặc biệt là về vốn ODA nên dự án bị tạm dừng. Do đó khó khăn hiện nay của dự án chủ yếu do nguồn vốn.
Theo Phó thủ tướng, muốn triển khai dự án này phải có vốn nhưng ngân sách nhà nước không được bố trí mà phải dùng nguồn vốn hợp pháp khác, trong khi đàm phán ODA đang gặp khó. Nếu dùng tiền thu phí của VEC thì có cơ chế riêng vì tiền thu phí này dùng để đáp ứng trả nợ 5 dự án vay vốn của VEC.
"Tôi nghĩ phải tính toán kỹ cơ chế nguồn vốn, đàm phán với nhà đầu tư để khởi động lại dự án sớm nhất có thể. Chính phủ sẽ tích cực, nỗ lực để có vốn cho dự án này", Phó thủ tướng Lê Minh Khái nói.
