Nếu đang ở Mỹ và nghĩ về xe điện, cái tên đầu tiên xuất hiện trong đầu bạn gần như chắc chắn là Tesla. Tuy nhiên, trên thực tế, vào năm 2022, BYD đã bán được nhiều xe ô tô hơn cả Tesla trên toàn cầu. Đây không phải là một phép so sánh hoàn hảo vì Tesla chỉ sản xuất xe điện, trong khi đó BYD bán cả xe điện và xe điện hybrid. Tuy nhiên, các công ty này hiện là hai người chơi lớn nhất trong lĩnh vực mà nhiều nhà sản xuất ô tô đang theo đuổi.
Nhà phân tích Corey Cantor của BloombergNEF mới đây đã có bài giải thích thành công của BYD trong thị trường đang bùng nổ và lý do tại sao giờ đây nó có thể dễ bị đẩy lùi khi các thị trường cạnh tranh tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng chiến lược là xe điện và sản xuất pin. Tháng trước, Ấn Độ đã chặn đề xuất của BYD về việc hợp tác xây dựng một nhà máy sản xuất xe điện trị giá 1 tỷ USD với một công ty địa phương. Trong khi đó, chính quyền ông Biden đã công bố khoản đầu tư hàng tỷ USD và các biện pháp hỗ trợ khác cho ngành công nghiệp pin và xe điện của Mỹ.
Cantor nói: “BYD đã phát triển rất nhanh và hoạt động rất kín kẽ. Bây giờ mọi người đang bắt đầu chú ý tới họ”.
Dưới đây là năm biểu đồ từ Cantor thể hiện cuộc đua giữa hai công ty, bức tranh toàn cầu về xe điện và sự cạnh tranh gay gắt hiện đang diễn ra trên thị trường để giành lấy vị trí dẫn đầu về chi phí cạnh tranh trong công nghệ pin.
1. BYD đánh bại Tesla
Năm ngoái, BYD đã vượt qua Tesla để trở thành nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới với hơn 1,85 triệu xe điện được bán ra. Đó là một mức tăng đáng kinh ngạc so với con số chỉ 200.000 chiếc được bán vào năm 2019.
 |
Tuy nhiên, như Cantor lưu ý, đó không hẳn là một phép so sánh ngang bằng. Hầu hết xe điện của BYD là xe hybrid trong khi Tesla vẫn là hãng bán xe điện chạy bằng pin lớn nhất, với 1,3 triệu chiếc được bán vào năm 2022.
2. Phát triển nhờ Trung Quốc
Hai nhà sản xuất ô tô đang tranh giành một thị trường toàn cầu vốn bùng nổ với doanh số bán 10,5 triệu xe điện mới vào năm 2022. Tuy nhiên, Trung Quốc là thị trường lớn nhất tính theo tỷ lệ phần trăm xe chở khách mới, đạt doanh số gần 6,1 triệu xe điện chở khách trong năm và mang lại lợi thế về quy mô cho các đối thủ như BYD.
3. Nắm trong tay công nghệ pin
Ngoài việc chiếm ưu thế về tốc độ tăng trưởng và doanh số bán hàng, Trung Quốc cũng đang dẫn đầu về công nghệ pin, với việc các công ty trong nước đang giảm chi phí không ngừng. Cantor cho biết, trong khi giá trung bình của pin lithium-iron đã tăng lần đầu tiên vào năm ngoái thì “kiến thức tích lũy hàng thập kỷ về pin” của Trung Quốc đã cho phép các công ty như BYD có khả năng cạnh tranh cực cao trong việc hạ giá xuống.
4. Bùng nổ đầu tư
Đồng thời với việc BYD tăng cường sản xuất, đã có sự bùng nổ về xe điện và đầu tư vào pin ở Mỹ, một phần được xúc tác bởi Đạo luật Giảm lạm phát. Khoản đầu tư được trợ cấp công khai ở mức cao này là một nỗ lực để phù hợp với việc Trung Quốc đang nuôi dưỡng ngành công nghiệp xe điện nội địa của mình, bao gồm các biện pháp như cung cấp các ưu đãi tài chính trực tiếp cho các nhà sản xuất xe điện cho mỗi chiếc xe bán được.
Theo Cantor, một trong những điều mà các công ty Mỹ đang nhận ra là họ phải coi trọng pin hơn. Ông nói: “Tôi nghĩ rằng nhiều nhà sản xuất ô tô đã tránh xa phần pin, giống như họ đã tránh xa bộ phận sạc điện trong một thời gian quá dài. Và vì vậy tôi nghĩ đó là bài học lớn, bài học rút ra: Trung Quốc đầu tư vào mảng pin và các công ty ô tô đang hiểu rằng đó là chìa khóa cho sản phẩm EV cốt lõi”.
5. Tương lai ra sao?
Tất nhiên, BYD và Tesla không phải là những công ty duy nhất sản xuất xe điện. Và tại Trung Quốc, thị trường nội địa vẫn có tính cạnh tranh cao với số lượng công ty sản xuất xe điện đã giảm xuống còn khoảng 100 công ty đăng ký từ 500 công ty vào năm 2019.
 |
Cantor nói: “Khi nói chuyện với những người ở Mỹ, Tesla thực sự đã vượt xa vị trí người dẫn đầu. Còn tại Trung Quốc, có rất nhiều hãng xe, kể cả các nhà sản xuất ô tô mới như NIO cũng đang bán xe điện. GM cũng tham gia 1 liên doanh nhỏ làm xe điện và họ cũng đã bán được hàng trăm nghìn chiếc”.
