Sáng 29/11, sau 22,5 ngày làm việc, Quốc hội đã họp phiên bế mạc kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV.
Tiếp tục giảm 2% thuế VAT
Tại phiên bế mạc, với 477 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 96,56%), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV.
Theo nghị quyết, Quốc hội đồng ý giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 1/1/2024 đến hết ngày 30/6/2024 đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ quy định tại điểm a, mục 1.1, khoản 1 Điều 3 của Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Việc giảm 2% thuế VAT này không áp dụng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ gồm viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Quốc hội giao Chính phủ tổ chức thực hiện kịp thời, hiệu quả, không làm ảnh hưởng đến dự toán thu và bội chi ngân sách nhà nước năm 2024 theo Nghị quyết của Quốc hội, báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XV.
Trước đó, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, Quốc hội cũng đã đồng ý giảm 2% thuế VAT từ 1/7/2023 - 31/12/2023. Như vậy, với Nghị quyết Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV vừa được thông qua, sau khi kết thúc năm 2023, thuế VAT sẽ tiếp tục được giảm trong 6 tháng đầu năm 2024.
Áp thuế tối thiểu toàn cầu 15% với doanh nghiệp đa quốc gia từ 1/1/2024
Cũng trong sáng 29/11, trước khi họp phiên bế mạc, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Theo đó, với 462 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 93,52 %), Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024, áp dụng từ năm tài chính 2024.
Theo nghị quyết, thuế suất sẽ áp dụng là 15% với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất từ 750 triệu Euro (khoảng 800 triệu USD) trở lên trong hai năm của 4 năm liền kề nhất. Các nhà đầu tư thuộc diện chịu thuế sẽ buộc phải nộp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam (dự tính có khoảng 122 tập đoàn đầu tư nước ngoài sẽ thuộc diện điều chỉnh).
Trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết.
Về hình thức văn bản và tên của dự thảo nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, để bảo đảm sự chắc chắn cho văn bản đạt chuẩn khi OECD hoặc các nước có quyền lợi liên quan thực hiện rà soát đồng cấp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đề nghị tên gọi của nghị quyết không có chữ “thí điểm” nhưng được áp dụng như một nghị quyết thí điểm để có cơ sở pháp lý cho việc áp dụng những quy định về chính sách mới, khác với các quy định của các luật, nghị quyết hiện hành. Đồng thời, đề nghị cho giữ tên gọi của Nghị quyết như dự thảo để thể hiện đúng tinh thần quy định của OECD và phù hợp thông lệ chung của các nước.
Giải trình về phạm vi điều chỉnh, tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH cho rằng, cần nghiên cứu đưa quy định nội dung này vào Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp khi sửa đổi. Theo đó, giao Chính phủ khẩn trương xây dựng hồ sơ Dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 để có thể áp dụng từ năm tài chính 2025, đảm bảo giữ được quyền đánh thuế đối với các khoản thanh toán chịu thuế dưới mức tối thiểu của Việt Nam theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu.
Để tránh khả năng nghị quyết bị xem là “không đạt chuẩn” theo quy định của OECD, đồng thời, để tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện các quy định của dự thảo nghị quyết, UBTVQH đã điều chỉnh lại nội dung quy định này theo hướng: “Trường hợp có quy định khác nhau về cùng một vấn đề giữa nghị quyết này với luật, nghị quyết khác của Quốc hội thì áp dụng quy định của nghị quyết này”.
Như vậy, các nhà đầu tư thuộc diện điều chỉnh sẽ bắt buộc phải nộp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam và cũng có khả năng họ sẽ khiếu kiện trong trường hợp muốn nộp khoản thuế này về nước mẹ. Vì vậy, đồng thời với việc ban hành nghị quyết này, UBTVQH đề nghị Chính phủ chủ động chuẩn bị và có các giải pháp, phương án xử lý hiệu quả, phù hợp trong trường hợp có thể xảy ra tranh chấp, khiếu kiện để bảo đảm môi trường đầu tư.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính cho biết, tại các phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội đã đưa ra ý kiến, đề xuất về vấn đề môi trường đầu tư. Một số đại biểu đề nghị Chính phủ đánh giá tổng thể về môi trường đầu tư khi thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu để có các giải pháp về ưu đãi đầu tư phù hợp, giải quyết vướng mắc cho các nhà đầu tư hiện hành cũng như làm rõ về chế độ ưu đãi thuế đối với các nhà đầu tư mới sẽ vào Việt Nam. Một số đại biểu khác đề nghị làm rõ trường hợp doanh nghiệp đầu tư vào Việt Nam sau thời điểm nghị quyết có hiệu lực thi hành, thì áp dụng ưu đãi đầu tư về thuế theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hay áp dụng thuế suất theo quy định của nghị quyết.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, UBTVQH đề nghị Chính phủ triển khai đánh giá một cách tổng thể hệ thống chính sách ưu đãi thuế hiện nay và khẩn trương xây dựng dự án sửa đổi, bổ sung Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cùng với phương án điều chỉnh hệ thống thuế suất và ưu đãi thuế một cách phù hợp.
