Theo các chuyên gia, việc kết nối giao thông đến các tỉnh miền núi phía Bắc hiện nay chủ yếu qua Quốc lộ 6, Quốc lộ 4D, Quốc lộ 32, đang xuống cấp, trượt lở đất và ngập lụt vào mùa mưa, nguy cơ mất an toàn.
Năng lực giao thông còn yếu khiến kinh tế nhiều địa phương chưa thể phát triển như Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu.
Theo quy hoạch tổng thể, vùng Tây Bắc có 2 tuyến cao tốc. Trong đó, tuyến Hà Nội - Lào Cai đầu tư và đưa vào khai thác, tạo nên tuyến huyết mạch kết nối các tỉnh Tây Bắc với vùng thủ đô. Trong khi đó, tuyến Hòa Bình - Mộc Châu - Điện Biên kỳ vọng tạo cú hích về hạ tầng cho Hoà Bình, Sơn La, Điện Biên…
Ngày 10/2, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 11 về phương hướng phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó xác định nhiệm vụ đến năm 2030 phải hoàn thành tuyến đường Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La.
Theo quyết định số 1454 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tuyến đường bộ cao tốc đoạn Hòa Bình - Mộc Châu được đưa vào quy hoạch để đầu tư xây dựng hoàn thành trước năm 2030.
Cao tốc Hoà Bình - Mộc Châu được kỳ vọng tạo cú hích hạ tầng cho các tỉnh Tây Bắc
Cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đoạn thuộc địa bàn tỉnh Sơn La có chiều dài 31,6 km. Tuyến đường được đầu tư với quy mô thiết kế theo tiêu chuẩn cao tốc với 4 làn xe cơ giới, tốc độ thiết kế 80 km/h. Bề rộng nền đường 22 m.
Giai đoạn phân kỳ, dự án được đầu tư với quy mô bề rộng nền đường 12 m, bề rộng mặt đường 7 m (2 làn xe). Tổng mức đầu tư dự án 3.790 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương khoảng 1.800 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương khoảng 1.990 tỷ đồng.
Cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đoạn thuộc địa bàn tỉnh Hòa Bình có chiều dài 34 km. Giai đoạn 1 được đầu tư với quy mô đường cao tốc, tốc độ thiết kế 80 km/h, những đoạn tuyến có địa hình khó khăn tốc độ thiết kế 60 km/h. Bề rộng nền đường 12 m, bề rộng mặt đường 7m (2 làn xe). Giai đoạn hoàn thiện, tuyến được đầu tư với bề rộng nền đường 22 m, bề rộng mặt đường 14 m (4 làn xe).
Tổng mức đầu tư dự án khoảng 9.777 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương khoảng 8.243 tỷ đồng, vốn ngân sách tỉnh là 1.534 tỷ đồng. Như vậy, tổng đầu tư cho cao tốc Hoà Bình - Mộc Châu với 2 đoạn qua địa bàn 2 tỉnh Sơn La và Hoà Bình gần 14.000 tỷ đồng.
UBND tỉnh Sơn La khẳng định việc đầu tư xây dựng cao tốc Hoà Bình - Mộc Châu rất cấp thiết. Hiện nay việc kết nối từ Hà Nội đến tỉnh Sơn La chủ yếu thông qua Quốc lộ 6. Được đầu tư theo tiêu chuẩn đường cấp 3 miền núi, tuyến đường này bộc lộ nhiều bất cập như độ dốc lớn, bán kính cong nhỏ, đường nhiều khúc cua nguy hiểm, tầm nhìn hạn chế, tốc độ lưu thông thấp. Quốc lộ 6 còn bị ảnh hưởng bởi hiện tượng sạt lở, sương mù ở những vị trí đèo núi cao, hiểm trở. Việc đi lại, giao thương gặp nhiều khó khăn.
Tháng 9, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Sơn La hoàn thành việc khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án. Công tác rà soát điểm mỏ vật liệu xây dựng, mỏ đất san lấp cũng được hoàn thành.
UBND huyện Mộc Châu, Vân Hồ tiến hành lập dự án bồi thường, tái định cư giải phóng mặt bằng dự án trên địa bàn từng huyện. Theo báo cáo của UBND huyện Mộc Châu, kinh phí dự kiến hơn 37 tỷ đồng. Tại huyện Vân Hồ, sơ bộ kinh phí hơn 392 tỷ đồng.
Tháng 10, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Sơn La có tờ trình gửi Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT) thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi dự án. Đến nay, dự án được giao 100 tỷ vốn ngân sách trung ương. Tuy nhiên, công tác giải ngân chưa được thực hiện do chưa đủ cơ sở pháp lý.
Trong khi đó, UBND tỉnh Hòa Bình cho biết, hiện tại nhiệm vụ khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng và khảo sát, cắm cọc giải phóng mặt bằng được phê duyệt.
Dự án cũng hoàn thành các công tác phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, tư vấn điều tra lập hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tổng hợp nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, bổ sung dự toán chi phí cho giai đoạn chuẩn bị để lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng…
Chủ đầu tư ký kết hợp đồng với nhà thầu tư vấn khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng và khảo sát cắm cọc giải phóng mặt bằng, mốc lộ giới.
