Trong vài tuần gần đây, việc phát hiện sai phạm tại nhiều trung tâm đăng kiểm ở khu vực phía Nam đang nhận được sự quan tâm của dư luận.
Thông tin chi tiết về kết quả điều tra các trung tâm đăng kiểm này tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 12, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an cho biết, gần đây, công an TP.HCM cùng một số cục nghiệp vụ của Bộ Công an đã phát hiện, đấu tranh làm rõ nhiều hành vi sai phạm, tiêu cực trong quá trình cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật bảo vệ môi trường tại một số trung tâm kiểm định các phương tiện giao thông cơ giới trên địa bàn TP.HCM, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bến Tre, Phan Rang và chắc sẽ còn thêm nữa.
Riêng tại TP.HCM, cơ quan công an đã ra lệnh khám xét 12 trung tâm kiểm định, khởi tố 6 vụ án với 43 bị can cho các tội danh nhận hối lộ, môi giới hối lộ và giả mạo trong công tác. Các trung tâm kiểm định này bỏ qua lỗi vi phạm trong công đoạn kiểm tra hoặc cho thuê phụ tùng thay thế, các phụ tùng không đảm bảo quy chuẩn.
Chẳng hạn, xe vào kiểm định lốp mòn quá thì thay lốp, thay thành thùng, thay một số bộ phận khác, chỉ nộp tiền xong là đảm bảo tiêu chuẩn. Rồi sử dụng phần mềm để can thiệp vào hệ thống đăng kiểm để thay đổi các thông số kiểm định và tính chất vi phạm. Ví dụ, trong máy tính có 2 đầu đọc thì chỉ cắm 1 đầu, còn bỏ 1 đầu, như vậy xe vẫn đạt tiêu chuẩn.
Sơ bộ ước tính có khoảng hơn 70.000 phương tiện cơ giới đã được kiểm định phạm luật như thế này và các Trung tâm kiểm định này đã cấp khoảng 52.300 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật về bảo vệ môi trường, và thu lợi hàng chục tỷ đồng.
Trung tướng Tô Ân Xô cho biết thêm, một số trung tâm đăng kiểm không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn thành lập, lập danh sách kiểm định viên ảo để hợp thức hóa một số quy định của Chính phủ về dịch vụ xe cơ giới. Ví dụ, quy định phải có ba kiểm định viên thì họ không có ai; thậm chí có giám đốc một trung tâm kiểm định không biết đọc, không biết viết. Hỏi ra thì khai mới học hết lớp 3 cách đây 50 năm. Đó là giám đốc Trung tâm kiểm định 50-17D Nhà Bè.
Theo Trung tướng Tô Ân Xô những hành vi như trên làm cho việc giám sát chất lượng, số lượng phương tiện an toàn giao thông bảo vệ môi trường bị ảnh hưởng, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan nhà nước, xâm phạm đến trật tự quản lý công cộng, gây thiệt hại tài sản cho người dân, gây dư luận xấu cho xã hội, gây nguy cơ mất an toàn cho người điều khiển phương tiện và người dân.
"Chúng tôi coi những hành vi trên là những "virus Việt Á" trong lĩnh vực kiểm định phương tiện giao thông và Bộ Công an đang tích cực triển khai các biện pháp ngăn chặn virus này trên phạm vi toàn quốc. Số bị can chắc sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới", Trung tướng Tô Ân Xô nói.
Cũng tại họp báo, thông tin thêm về vụ Việt Á, Trung tướng Tô Ân Xô cho biết cơ quan điều tra sẽ cố gắng phấn đấu để kết thúc điều tra trong quý 1/2023. Đến nay, cơ quan điều tra đã khởi tố 29 vụ với 102 bị can. Số tiền đã kê biên, phong tỏa, các bị can nộp để khắc phục hậu quả của vụ Việt Á đến nay là 1.670 tỷ đồng. Nhiều khả năng số bị can sẽ tăng trong thời gian tới.
