Báo cáo của VIS Rating gần đây cho biết, doanh số bán ô tô tích cực nhờ ô tô điện tăng mạnh, trong khi nguồn cung xe sản xuất trong nước và nhập khẩu tăng. Hầu hết trong số 14 doanh nghiệp ô tô niêm yết đều cho thấy sự cải thiện về mức sinh lời và khả năng trả nợ. Lượng phát hành trái phiếu ô tô tăng lên khi khả năng tiếp cận nguồn vốn mở rộng.
VIS Rating kỳ vọng nhu cầu mua ô tô tiếp tục cao qua đó đảm bảo hấp thụ được nguồn cung tăng lên. Các doanh nghiệp quy mô lớn trong ngành – có mạng lưới phân phối phủ khắp toàn quốc và danh mục sản phẩm đa dạng – sẽ dễ dàng tận dụng được nhu cầu thị trường và có doanh số bán hàng tích cực trong 12 tháng tới.
Chính sách thuế thúc đẩy doanh số bán hàng
Như VIS Rating đã thông tin, các ưu đãi thuế và phí được triển khai trong quý 1 sẽ thúc đẩy sản xuất và nhu cầu mua ô tô trong nước. Theo đó: Nghị định 21/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 10/02/2025) gia hạn thuế nhập khẩu ưu đãi 0% đối với linh kiện ô tô phục vụ lắp ráp trong nước, hỗ trợ khả năng cạnh tranh về chi phí cho các nhà sản xuất trong nước như Vinfast, Thaco và Geleximco, với điều kiện đáp ứng các tiêu chí cụ thể về số lượng và chất lượng.
Nghị định 51/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 01/03/2025) gia hạn miễn phí trước bạ đối với tất cả các xe điện (EV) đến năm 2027.
Nghị định 73/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 31/03/2025) giảm thuế từ 10-15% đối với xe nhập khẩu từ các quốc gia không có hiệp định thương mại trực tiếp, bao gồm Hoa Kỳ, đưa giá bán lẻ ô tô xuống thấp hơn.
Cũng trong quý 1/2025, doanh số bán xe phục hồi nhờ tâm lý tiêu dùng cải thiện và nguồn cung cao. Theo đó, soanh số ô tô trong quý 1/2025 đạt 105.000 xe (+60% svck), nhờ doanh số bán xe điện Vinfast tăng mạnh (+295% svck). Tâm lý người tiêu dùng tiếp tục cải thiện, được hỗ trợ bởi mặt bằng giá cả hợp lý hơn và cơ sở hạ tầng đường bộ được mở rộng.
Nguồn cung tăng mạnh, với sản lượng xe lắp ráp trong nước tăng 35% svck và nhập khẩu tăng 44% svck.
Các đơn vị sản xuất ô tô chủ chốt trong nước, bao gồm Tasco (BBB+ ổn định), Geleximco và Vinfast, đã công bố kế hoạch mở rộng năng lực sản xuất và lắp ráp trong năm 2025.
Ngành ô tô được dẫn dắt bởi nguồn vốn vay ngân hàng
Theo VIS Rating, dư nợ vay của các doanh nghiệp niêm yết, chủ yếu là các doanh nghiệp bán lẻ ô tô, tăng 30% svck trong quý 1/2025 (so với mức tăng 36% svck trong quý 1/2024), cho thấy nhu cầu vay ngân hàng tăng mạnh để dự trữ hàng tồn kho đón đầu trước nhu cầu tăng cao.
Hoạt động phát hành trái phiếu cũng tăng lên với các đợt trái phiếu phát hành mới từ Tasco và Thaco trong quý 1/2025, chủ yếu để tái cơ cấu nợ và bổ sung vốn lưu động.
Nhận định của VIS Rating cho thấy, trong năm 2025, 8.000 tỷ đồng trái phiếu sẽ đáo hạn, giảm so với năm 2024, đều là các trái phiếu của VinFast. VinFast dự kiến sẽ phát hành thêm 5.000 tỷ đồng trái phiếu trong nửa cuối năm 2025, được bảo lãnh thanh toán bởi Vingroup.
Trong quý 1/2025, VinFast báo cáo doanh thu tăng trưởng 150% so với cùng kỳ nhờ doanh số bán hàng mạnh hơn, và EBITDA vẫn âm ở mức -9,8 nghìn tỷ đồng (quý 1/2024: 8.500 tỷ đồng). Dư nợ vay giảm 18% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 66.000 tỷ đồng, và chuyên gia của VIS Rating đánh giá khả năng trả nợ của công ty chủ yếu được hỗ trợ bởi khả năng tiếp cận nguồn vốn mới từ hệ sinh thái của Vingroup.
Doanh thu và dòng tiền bán hàng tốt cải thiện tỷ lệ bao phủ nợ
Doanh thu của các công ty ô tô niêm yết tăng 29% svck trong quý 1/2025, với EBITDA tăng 23% svck năm trước. Các công ty đặt mục tiêu tăng trưởng doanh thu 23% cho năm 2025, đã đạt được 16% mục tiêu đó trong quý 1.
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh (CFO) tăng vọt 216% svck, được hỗ trợ bởi doanh thu bán hàng cao hơn. Tỷ lệ quay vòng hàng tồn kho tăng từ 7,63 lần lên 9,48 lần trong cùng kỳ.
Tỷ lệ đòn bẩy nợ vay cải thiện, khi tỷ lệ Nợ/EBITDA giảm xuống 6,05 lần trong quý 1/2025 (từ 6,2 lần trong quý 1/2024), nhờ vào tăng trưởng EBITDA 33% so với cùng kỳ năm trước vượt tốc độ tích lũy nợ.
Doanh nghiệp niêm yết quy mô lớn (ví dụ: HUT, SVC, CTF) với doanh thu trên 5.000tỷ đồng có hồ sơ tín nhiệm mạnh hơn, nhờ danh mục thương hiệu ô tô phân phối đa dạng (trung bình 6 - 7 thương hiệu) và mạng lưới phân phối phủ rộng.
Các đơn vị nhỏ hơn (ví dụ: TMT, HTL) ghi nhận doanh số bán hàng yếu hơn, dẫn đến tỷ lệ quay vòng hàng tồn kho thấp hơn đáng kể. Nhiều công ty trong số này phụ thuộc vào các khoản vay nợ mới để tài trợ cho thiếu hụt về vốn lưu động.
