Nhân ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3), ManpowerGroup Việt Nam vừa công bố báo cáo "Lao động nữ mong muốn gì - What Women Want @ Work" 2023 - là nghiên cứu tổng hợp kết quả khảo sát ý kiến của 4.000 lao động nữ đến từ 7 quốc gia Mỹ, Đức, khu vực Bắc Âu...
Theo nghiên cứu này, những lao động nữ mong muốn công việc trong tương lai của họ sẽ cân bằng hơn giữa công việc và cuộc sống; được linh hoạt thời gian bắt đầu và kết thúc công việc mỗi ngày - đây là điều còn quan trọng hơn cả chế độ làm việc từ xa.
Đặc biệt là họ kỳ vọng có được một công việc ổn định - không phải lo lắng về nguy cơ mất việc. Nữ giới cũng mong muốn có được sự bình đẳng tại nơi làm việc bất kể độ tuổi, chủng tộc, giới tính...; có thêm cơ hội học tập và nâng cao kỹ năng.
Đồng thời, họ mong muốn được giảm bớt số ngày cần có mặt tại văn phòng. Trong đó, 35% lao động nữ tham gia khảo sát cho biết sẵn sàng giảm 5% mức lương của mình để đổi lấy 4 ngày làm việc/tuần hoặc giảm 16% lương nếu được làm việc từ xa.
Lo ngại về sự chuyển đổi công việc trong giai đoạn thị trường nhiều bất ổn
Sau đại dịch, có khoảng 20% lao động nữ cho biết họ mong đợi có nhiều sự đảm bảo hơn trong tương lai, điều này còn quan trọng hơn cả một vị trí việc làm phù hợp với lĩnh vực hay giá trị mà họ theo đuổi.
Báo cáo cũng cho thấy, có khoảng 25% người lao động nữ lo ngại về chuyện thay đổi công việc trong bối cảnh bất ổn kinh tế hiện nay. Có tới 1/3 phụ nữ tin rằng bất ổn kinh tế đe dọa công việc của họ. Đồng thời, họ cũng mong đợi được tăng lương tương ứng với mức lạm phát.
Các chuyên gia ManpowerGroup nhận định, năng suất lao động không chỉ liên quan đến công nghệ, cách thức hay địa điểm làm việc, mà với phụ nữ điều đó còn bắt đầu bằng sự đối xử công bằng về tiền lương.
Theo đó, thu nhập ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động và tỷ lệ thôi việc của lao động nữ. Khoảng 50% lao động nữ cho biết họ sẵn sàng thôi việc tại công ty hiện tại để nhận được mức thu nhập và phúc lợi tốt hơn; 30% lao động nữ sẽ thôi việc để đổi lấy sự cân bằng giữa công việc – cuộc sống.
Đáng chú ý, với lao động nữ, yếu tố những trách nhiệm trong chăm sóc con cái thực tế vẫn là một rào cản trong công việc, khi có 8% lao động nữ không thể quay trở lại làm việc do những thách thức trong việc chăm sóc con cái. Có khoảng 7% lao động nữ không thể quay lại làm việc do phải gánh vác các công việc gia đình (tỷ lệ này gấp đôi so với lao động nam).
Ba yếu tố hàng đầu mà lao động nữ đang tìm kiếm
Báo cáo cũng nhấn mạnh, ba yếu tố hàng đầu mà lao động nữ tại hầu hết mọi quốc gia, khu vực tìm kiếm là được: Tự chủ trong công việc, có Thu nhập công bằng, và sự Thấu hiểu và Cảm thông của người lãnh đạo.
Có một bộ phận lao động nữ cho biết cảm thấy bản thân không được đánh giá cao. Có chưa tới một nửa số họ tin rằng, công ty hiện tại khuyến khích họ tham gia đào tạo hoặc nâng cao kỹ năng. Hơn 40% lao động nữ không tin rằng người quản lý nhận ra những kỹ năng và tiềm năng của họ.
Chưa kể, với lao động nữ, sức khỏe tinh thần càng được đề cao sau đại dịch. Theo đó, cứ 3 lao động nữ thì lại có 1 người mong muốn người quản lý thấu hiểu hơn về sự ảnh hưởng của khối lượng công việc đến sức khỏe tinh thần của họ.
Có khoảng 14% lao động nữ cho rằng những phúc lợi về tinh thần - bao gồm gặp gỡ chuyên viên tư vấn, ngày nghỉ dưỡng sức hay trợ cấp sức khỏe thuộc top 3 phúc lợi cần thiết nhất. Điều này được đánh giá là còn quan trọng hơn cả địa điểm làm việc linh hoạt hay tiền thưởng.
Ngoài ra, phái nữ cũng cho rằng mức thu nhập tăng lên sẽ có tác động tích cực nhất đến sức khỏe tinh thần của họ, tiếp đến mới là các yếu tố phúc lợi và khối lượng công việc. Đồng thời, có gần 20% lao động nữ mong muốn có được người lãnh đạo thấu hiểu những thách thức mà họ phải đối mặt khi vừa đi làm, vừa làm mẹ.
Tại Việt Nam, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê về cơ cấu lao động trong nền kinh tế năm 2019, chỉ có khoảng 43% phụ nữ có việc làm theo hình thức làm công ăn lương. Trong khi số phụ nữ phải làm các công việc gia đình không lương chiếm 19,4%, cao gấp đôi ở nam giới.
Trong khi đó, thu nhập bình quân của phụ nữ thường thấp hơn nam giới. Nếu như mức thu nhập bình quân của một lao động có việc làm năm 2019 là 5,6 triệu đồng/tháng thì lao động nam là 6,5 triệu đồng còn lao động nữ chỉ 4,6 triệu đồng.
Đặc biệt, thu nhập bình quân của lao động nữ tại khu vực nông thôn khá thấp, chỉ có 3,7 triệu đồng. Khoảng cách giới về tiền lương theo tháng tính trung bình toàn quốc cho thấy thu nhập về lương của lao động nữ bình quân thấp hơn lao động nam gần 30%. Chưa kể khoảng cách này còn rất cao ở nhóm lao động lớn tuổi và khu vực kinh tế nông nghiệp.
