Năm 2022, tình hình lạm phát thế giới tiếp tục tăng cao, đặc biệt tại khu vực châu Âu và Mỹ. Lạm phát của khu vực đồng Euro tháng 11/2022 tăng 11,1% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát của Mỹ tăng 7,1% và FED tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ. Tại châu Á, lạm phát tháng 11/2022 của Thái Lan tăng 5,6% so với cùng kỳ năm trước; Hàn Quốc tăng 5%; Indonesia tăng 5,4%; Trung Quốc tăng 1,6%; Nhật Bản tăng 3,8%, bà Nguyễn Thu Oanh cho biết tại họp báo công bố tình hình kinh tế - xã hội sáng 29/12
Theo Vụ trưởng Vụ Thống kê giá, trong bối cảnh đó, Việt Nam thuộc nhóm các nước có mức lạm phát thấp so với mặt bằng chung khi CPI tháng 12/2022 tăng 4,55% so với cùng kỳ năm trước nhưng vẫn cao hơn mức lạm phát của Nhật Bản và Trung Quốc.
Bà Oanh cho biết, trong nước, kinh tế phục hồi, nhu cầu sản xuất hàng hóa phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu cùng với tác động của giá hàng hóa thế giới đã đẩy giá hàng hóa và dịch vụ thiết yếu tăng nhưng nhìn chung mặt bằng giá cơ bản được kiểm soát.
"Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2022 tăng 3,15% so với năm trước, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra trong bối cảnh một năm nhiều biến động khó lường", bà Oanh cho biết và đánh giá "kiểm soát lạm phát ở mức 3,15% là một thành công trong bối cảnh lạm phát tại nhiều quốc gia trên thế giới tăng cao".
Nguồn: Tổng cục Thống kê
Phân tích về nguyên nhân giúp giữ lạm phát năm 2022 ở mức thấp, bà Oanh cho biết, thứ nhất là do giá thịt lợn trong năm qua giảm 10,68% so với năm trước, làm CPI chung giảm 0,36 điểm phần trăm do dịch tả lợn châu Phi được kiểm soát và nguồn cung lợn đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Thứ hai là nhờ giá cả một số mặt hàng do Nhà nước điều hành giá như giá học phí, giá điện, giá dịch vụ y tế được giữ ổn định. Ngoài ra, giá nhà ở thuê giảm 1,83% so với năm trước, làm CPI chung giảm 0,01 điểm phần trăm; giá bưu chính viễn thông giảm 0,37% so với năm trước do giá điện thoại di động giảm...
Thứ ba, để chủ động ứng phó với những thách thức trước áp lực lạm phát gia tăng, trong thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp bình ổn giá, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế – xã hội và qua đó giúp kiềm chế lạm phát của năm 2022.
Dù trong năm 2022 mặt bằng giá cơ bản được kiểm soát, tuy nhiên Vụ trưởng Vụ Thống kê giá cho rằng, áp lực lạm phát năm 2023 là rất lớn.
"Những năm trước Chính phủ và Quốc hội đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức 4% nhưng năm 2023 Chính phủ và Quốc hội đặt mục tiêu lạm phát ở mức 4,5%. Điều này cho thấy áp lực lạm phát năm 2023 sẽ lớn hơn", bà Oanh nói.
Bà Oanh cho biết thêm, tình hình thế giới năm 2023 được dự báo vẫn diễn biến phức tạp. Dù các tổ chức quốc tế nhận định lạm phát có thể đã đạt đỉnh trong năm 2022 và hạ nhiệt trong năm 2023 nhưng áp lực lạm phát vẫn rất lớn. Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn nên khó tránh khỏi những ảnh hưởng.
Phân tích cụ thể hơn về một số nguyên nhân có thể khiến áp lực lạm phát năm 2023 gia tăng, bà Oanh cho biết, diễn biến giá cả hàng hóa, nguyên nhiên vật liệu trên thế giới đang có xu hướng giảm do tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại nhưng rủi ro tăng trở lại khá cao do xung đột giữa Nga – Ukraine vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Bên cạnh đó, sự phục hồi kinh tế Trung Quốc có thể kéo nhu cầu năng lượng gia tăng.
"Kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục phục hồi trong năm 2023 do tác động của các gói hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng cùng với nhu cầu tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ tăng sẽ đẩy giá cả hàng hóa lên cao", bà Oanh nói thêm.
Do đó, theo bà Oanh, công tác quản lý, điều hành giá trong thời gian tới cần tiếp tục thực hiện thận trọng, chủ động và linh hoạt để bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng giá tiêu dùng năm 2023.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, CPI tháng 12/2022, giảm 0,01% so với tháng trước (khu vực thành thị tăng 0,04%; khu vực nông thôn giảm 0,07%). Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 2 nhóm hàng giảm giá (gioa thông và bưu chính viễn thông) so với tháng trước và 9 nhóm hàng tăng giá.
So với cùng kỳ năm trước, CPI tháng 12/2022 tăng 4,55%. Trong 11 nhóm hàng tiêu dùng chính có 9 nhóm tăng giá và 2 nhóm giảm giá.
Chỉ số giá tiêu dùng bình quân quý 4/2022 tăng 0,67% so với quý trước, tăng 4,41% so với cùng kỳ năm 2021.
CPI giá tiêu dùng bình quân năm 2022 tăng 3,15% so với năm 2021.
Lạm phát cơ bản tháng 12/2022 tăng 0,33% so với tháng trước, tăng 4,99% so với cùng kỳ năm trước cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 4,55%) chủ yếu do giá xăng dầu là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng CPI trong tháng 12 năm nay thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản.
Bình quân năm 2022, lạm phát cơ bản tăng 2,59% so với năm 2021, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,15%), điều này phản ánh biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực, xăng, dầu và gas tăng.
