Xưa nay, đối với những người có sẵn nguồn tiền nhàn rỗi và có nhu cầu đầu tư sinh lời ổn định, ngân hàng được coi như một trong những kênh gửi tiền hấp dẫn với độ an toàn cao.
Tuy nhiên, những diễn biến trong thời gian qua có thể thấy, rủi ro khi gửi tiền tại ngân hàng thấp nhưng không có nghĩa là bằng 0. Minh chứng là vẫn có rất nhiều vụ ngân hàng gặp khó khăn dẫn đến buộc phải tuyên bố phá sản mà vụ việc mới đây tại ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) ở California, Mỹ là một ví dụ điển hình.
Cụ thể, ngày 10/3, Cục Bảo vệ và Đổi mới Tài chính California đã quyết định đóng cửa ngân hàng SVB do ngân hàng này bị mất thanh khoản.
Tuy nhiên, ngay sau đó, Cục này đã giao cho một cơ quan khác là Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang Mỹ (FDIC) quản lý tài sản, đồng thời, tiến hành các thủ tục cần thiết nhằm bảo vệ cho người gửi tiền tại đây.
Theo đó, FDIC đã thành lập Ngân hàng Bảo hiểm Tiền gửi Quốc gia Santa Clara (DINB), đồng thời, ngay lập tức chuyển giao cho DINB tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm của SVB.
Được biết, tính đến ngày 31/12/2022, SVB có tổng tài sản khoảng 209 tỷ USD và tổng số tiền gửi khoảng 175,4 tỷ USD. Tại thời điểm đóng cửa, số tiền gửi vượt hạn mức bảo hiểm chưa được xác định. Số tiền gửi không được bảo hiểm sẽ được xác định sau khi FDIC thu thập thêm thông tin từ ngân hàng và khách hàng.
SVB là ngân hàng đầu tiên được FDIC bảo hiểm phá sản trong năm nay. Tổ chức được FDIC bảo hiểm đóng cửa gần đây nhất là Ngân hàng Bang Almena, Almena, Kansas, vào 23/10/2020.
Ngân hàng Việt thì sao?
Tại Việt Nam, Luật Các tổ chức tín dụng 2010 có quy định cho phép ngân hàng, các tổ chức tín dụng được yêu cầu Tòa án tuyên bố phá sản. Theo đó, một ngân hàng có thể bị coi là phá sản khi ngân hàng đó rơi vào trạng thái mất khả năng thanh toán, không thể thực hiện nghĩa vụ tài chính với khách hàng.
Tuy nhiên, trên thực tế, ở Việt Nam vẫn chưa ghi nhận trường hợp ngân hàng nào phá sản. Thời gian qua, ngay khi phát hiện ngân hàng thương mại có "vấn đề", phía cơ quan điều hành là Ngân hàng Nhà nước sẽ lập tức có những biện pháp can thiệp, hỗ trợ phù hợp thông qua các nghiệp vụ như kiểm soát đặc biệt hoặc mua lại bắt buộc.
Dù vậy, trong trường hợp bất khả kháng, nếu một ngân hàng Việt Nam buộc phải tuyên bố phá sản, cũng giống như Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới, người gửi tiền sẽ được phần nào bảo vệ nhờ bảo hiểm tiền gửi.
Tại Việt Nam, hệ thống bảo hiểm tiền gửi được thành lập từ năm 1999 và bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2000 với hạn mức chi trả tối đa ban đầu là 30 triệu đồng. Đến năm 2005, hạn mức chi trả tối đa được nâng lên mức 50 triệu đồng và lên 75 triệu đồng từ giữa năm 2017.
Tuy nhiên, theo quy định mới, kể từ ngày 12/12/2021, người gửi tiền được chi trả bảo hiểm tiền gửi tối đa số tiền 125 triệu đồng.
Bên cạnh việc nhận tiền bảo hiểm, người gửi còn có thể được nhận tiền đền bù từ hoạt động thanh lý tài sản của ngân hàng phá sản. Theo quy định của Luật phá sản, các tài sản còn lại của ngân hàng khi phá sản sẽ được ưu tiên chi trả lần lượt cho các đối tượng lần lượt như sau: Chi phí phá sản; Khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các quyền lợi của người lao động. Sau đó mới đến các khoản tiền gửi.
Tuy nhiên, Luật Bảo hiểm tiền gửi 2012 cũng loại trừ một số trường hợp tiền gửi không được bảo hiểm bao gồm tiền gửi tại tổ chức tín dụng của cá nhân là người sở hữu trên 5% vốn điều lệ của chính tổ chức tín dụng đó.
Tiền gửi tại tổ chức tín dụng của cá nhân là thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó Giám đốc) của chính tổ chức tín dụng đó; tiền gửi tại chi nhánh ngân hàng nước ngoài của cá nhân là Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó Giám đốc) của chính chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó cũng sẽ không thuộc diện được bảo hiểm tiền gửi chi trả.
.jpg)
