VN-Index sẽ phục hồi tốt nhờ lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng tích cực
Trong báo cáo chiến lược đầu tư 2023 vừa công bố, Chứng khoán VNDirect dự báo năm 2023, cả nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam sẽ có hai nửa diễn biến tương đối khác nhau.
Trong những tháng đầu năm 2023, thị trường sẽ đi lên phần lớn do định giá các tài sản đã quá hấp dẫn, song đà tăng sẽ khá mong manh và không ổn định trong bối cảnh thanh khoản thấp, áp lực lãi suất, tỷ giá và bài kiểm tra năng lực thanh toán cho trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn vẫn còn đó.
Tuy nhiên, VNDirect tin tưởng hơn vào nửa cuối năm 2023 và kỳ vọng đà tăng sẽ vững chắc nhờ ba yếu tố. Thứ nhất, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nhiều khả năng sẽ không cắt giảm lãi suất trong năm 2023 mà phải đợi đến quý 1/2024. VNDirect cho rằng khi các ngân hàng trung ương bớt “diều hâu” (tức là bớt thắt chặt tiền tệ) thì một đợt định giá lại tài sản sẽ được kích hoạt. TTCK, đặc biệt là các thị trường mới nổi, sẽ phản ánh câu chuyện giảm lãi suất từ trước đó 4 - 6 tháng.
Thứ hai, nhóm phân tích cho rằng tăng trưởng lợi nhuận ròng toàn thị trường sẽ khởi sắc hơn trong nửa cuối 2023 nhờ lãi suất giảm, đồng VND mạnh lên, giá nguyên vật liệu đầu vào giảm và việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ tạo thêm động lực.
Theo đó, nhóm phân tích nhận định lợi nhuận ròng toàn thị trường dự kiến sẽ tăng nhẹ 5% so với cùng kỳ trong nửa đầu năm 2023, sau đó cải thiện trong nửa cuối năm, đưa mức tăng trưởng cả năm lên 14%.
Trong đó, ngành hàng không sẽ có mức tăng trưởng lợi nhuận nổi bật nhờ sự phục hồi gần như hoàn toàn của các chuyến bay quốc tế. Ngành vật liệu xây dựng sẽ có mức tăng trưởng lợi nhuận đáng kể nhờ giá nguyên liệu đầu vào (than, quặng sắt) giảm. Mặt khác, ngành dầu khí và hóa chất có thể có tăng trưởng lợi nhuận chậm lại trong năm 2023 từ mức nền cao trong năm 2022.
Theo nhóm phân tích, đà tăng trưởng lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp tích cực sẽ là tín hiệu tốt cho sự phục hồi của TTCK.
Thứ ba, tín hiệu đạt đỉnh của cả lạm phát toàn cầu lẫn lãi suất của Mỹ sẽ kích thích khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư nước ngoài tìm kiếm câu chuyện tăng trưởng cao từ những thị trường mới nổi.
Ngoài ra, đà lao dốc trong năm 2022 của các cổ phiếu công nghệ tại Mỹ đã dẫn đến sự chuyển hướng đầu tư sang các hoạt động kinh doanh truyền thống, đây cũng là bản chất của TTCK Việt Nam, nơi ngân hàng, bất động sản, điện lực, tiêu dùng chiếm ưu thế về vốn hóa.
VNDirect dự báo VN-Index sẽ quay trở lại vùng 1.300 - 1.350 điểm, trên cơ sở lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết tăng 14% và định giá P/E từ 12 đến 12,5 lần.
Tại ngày 22/11/2022, VN-Index đang giao dịch ở mức 10 lần P/E trượt, thấp hơn 43% từ đỉnh 2022 và thấp hơn 36% so với trung bình định giá 5 năm (P/E 15,6 lần). VNDirect tin rằng Việt Nam vẫn khá hấp dẫn so với các thị trường khu vực trong tương quan tăng trưởng lợi nhuận giai đoạn 2023-2024.
VNDirect cho rằng rủi ro chủ yếu của TTCK trong năm 2023 vẫn là lạm phát không thể giảm xuống mức đủ để các ngân hàng trung ương nới lỏng. Ngược lại, thị trường sẽ khởi sắc hơn khi các chính sách tháo gỡ cho trái phiếu doanh nghiệp được thực thi quyết liệt, hay Việt Nam được các tổ chức quốc tế nâng hạng sớm hơn dự kiến.
Khối lượng trái phiếu phát hành sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2023
Trong báo cáo VNDirect cũng đưa ra những nhận định về thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong năm 2023.
VNDirect cho biết, với sự bùng nổ phát hành trái phiếu trong giai đoạn 2019 – 2021, tổng giá trị trái phiếu riêng lẻ đáo hạn năm 2023 vào khoảng 300.000 tỷ đồng, tăng 90% so với cùng kỳ. Trong đó bất động sản và tài chính - ngân hàng lần lượt chiếm 30% và 40%.
Trong bối cảnh chính sách tiền tệ thắt chặt, chi phí tài chính gia tăng và thắt chặt phát hành trái phiếu, một số tổ chức phát hành có ít cơ hội tiếp cận nguồn vốn nhằm tái cơ cấu tài chính và đáp ứng nghĩa vụ nợ ngắn hạn. Rủi ro về khả năng thanh toán tập trung ở một số lĩnh vực có tỷ lệ đòn bẩy cao và hay biến động theo chu kỳ như lĩnh vực bất động sản.
Những lo ngại về năng lực thanh toán ngày càng tăng khi một số vụ bắt giữ liên quan đến các vi phạm phát hành và kinh doanh TPDN của một số nhà phát triển bất động sản lớn như Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát. Niềm tin của nhà đầu tư cá nhân vào TPDN đã suy giảm xuống mức thấp đến mức nhiều người đã vội vàng bán trái phiếu của bất kỳ tổ chức phát hành nào bằng mọi giá để thu tiền về tiền mặt (nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 1/3 khối lượng giao dịch TPDN).
VNDirect cho hay, theo nghiên cứu thị trường của công ty chứng khoán này, hiện một số TPDN riêng lẻ được giao dịch với mức 4-5% thấp hơn mệnh giá, với mức lợi suất khoảng 10 - 12%/năm, có nghĩa là người bán sẵn sàng chấp nhận với mức chiết khấu 14 - 17%.
Theo VNDirect, mặc dù từ đó đến nay, các cơ quan chức năng đã đưa ra nhiều thông điệp nhằm xoa dịu tâm lý hoang mang của thị trường nhưng các giải pháp tháo gỡ khó khăn cụ thể vẫn chưa được triển khai. Tuy nhiên, vẫn có một chút thông tin lạc quan là, theo báo cáo của Bộ Tài chính, nhiều doanh nghiệp đã chủ động mua lại trái phiếu trước hạn với tổng giá trị mua lại vào khoảng 152.000 tỷ đồng trong 10 tháng năm 2022, phần nào giảm bớt áp lực đáo hạn và tâm lý tiêu cực của thị trường.
VNDirect cho rằng cần thêm thời gian để các thành viên tham gia thị trường (nhà phát hành, tổ chức bảo lãnh/tư vấn và nhà đầu tư) thích ứng với các quy định mới.
Trong bối cảnh chi phí tài chính gia tăng, lực cầu nội địa yếu đi, thị trường bất động sản trầm lắng, các doanh nghiệp đang có xu hướng hoãn, hoặc hủy kế hoạch mở rộng kinh doanh, dẫn đến giảm nhu cầu vốn. Vì vậy, VNDirect cho rằng thị trường TPDN sẽ tương đối im lìm trong nửa đầu năm 2023.
Tuy nhiên, nhóm phân tích dự báo khối lượng phát hành sẽ phục hồi đáng kể trong nửa cuối năm 2023 từ mức nền thấp của 2022, nhờ lợi nhuận của doanh nghiệp khởi sắc hơn, lãi suất ổn định và cơ chế thị trường tốt hơn.
Hiện quy mô TPDN trên GDP của Việt Nam là 15% và 13% đối với TPDN phát hành riêng lẻ, tương đối thấp so với các nước trong khu vực. Chính phủ đang đặt mục tiêu quy mô thị trường TPDN đạt 20% GDP vào năm 2025 và 30% vào năm 2030.
Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã đưa ra một số biện pháp để tháo gỡ thế khó của TPDN, bao gồm: đẩy nhanh quy trình pháp lý để doanh nghiệp có quyền sử dụng đất, đề nghị Ngân hàng Nhà nước giảm chi phí đi vay cho các công ty và tham gia tái cơ cấu các nghĩa vụ trả nợ, cải thiện niềm tin của nhà đầu tư, đảm bảo các tổ chức phát hành cung cấp thông tin chính xác và đảm bảo thanh toán trái phiếu đúng hạn để củng cố niềm tin của nhà đầu tư.
