59 doanh nghiệp sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc
Trong quý 2/2023 có 29 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp thành công với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 19.280 tỷ đồng, giảm 34,4% so với quý 1/2023 và giảm 83,1% so với cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023 tổng giá trị phát hành đạt khoảng 48.687 tỷ đồng, giảm 73,3% so với cùng kỳ, trong đó tổng giá trị các đợt phát hành riêng lẻ đạt 42.787 tỷ đồng, giảm 75,6% so với cùng kỳ, tổng giá trị phát hành công chúng đạt 5.900 tỷ đồng, giảm 15,9% so với cùng kỳ.
Bất động sản là nhóm ngành có tỷ trọng phát hành trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất trong quý 2/2023 khi chiếm hơn 34,9% tổng giá trị phát hành, theo sau là nhóm Ngân hàng chiếm 29%, nhóm Tập đoàn đa ngành và nhóm Logistics chiếm lần lượt là 10,4% và 8,5%, các nhóm ngành nghề khác chiếm 17,2%.
 |
Theo thống kê của Công ty chứng khoán VNDIRECT, các doanh nghiệp có giá trị phát hành riêng lẻ lớn nhất trong quý bao gồm: Công ty TNHH Khai Thác Chế Biến Khoán Sản Núi Pháo phát hành 2.600 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 9%/năm kỳ hạn 60 tháng, Công ty TNHH Phát triển Kinh Doanh Xây Dựng 3 phát hành 2.250 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 14%/năm kỳ hạn 60 tháng. CTCP Đầu tư phát triển BĐS TMT phát hành 2.015 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 13,75% kỳ hạn 84 tháng.
Trong khi Tập đoàn Masan là doanh nghiệp duy nhất phát hành ra công chúng trong quý 2/2023, với tổng giá trị phát hành thành công là 2.000 tỷ đồng, kỳ hạn 5 năm theo lãi suất thả nổi (lãi suất thả nổi được tính theo lãi suất huy động 12 tháng trung bình của 4 ngân hàng Thương mại nhà nước cộng thêm 4%).
“Sau một số đợt phát hành có giá trị cao trong tháng 3 (thời điểm ngay sau khi NĐ08 được ban hành), hoạt động phát hành riêng lẻ trong quý 2 lại trầm lắng. Chúng tôi cho rằng, niềm tin của các nhà đầu tư chưa quay trở lại trong bối cảnh còn nhiều tổ chức phát hành đang gặp khó khăn về hoạt động kinh doanh, khó khăn về dòng tiền dẫn tới chậm thanh toán các khoản nợ trái phiếu đến hạn là nguyên nhân chính khiến hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn trầm lắng trong quý 2”, chuyên gia VNDIRECT cho biết.
Trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn khó khăn, thị trường bất động sản còn trầm lắng doanh nghiệp gặp khó về dòng tiền và hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn, danh sách các doanh nghiệp chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ trái phiếu vẫn tiếp tục tăng lên. Tính đến ngày 26/06/2023, có khoảng 59 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu doanh nghiệp theo thông báo của HNX.
“Chúng tôi ước tính, tổng dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp này vào khoảng 159,5 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 14,6% dư nợ trái phiếu toàn thị trường. Khoảng hơn 43,8 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp trong danh sách sẽ đáo hạn trong năm 2023, chiếm khoảng 19,6% tổng giá trị đáo hạn toàn thị trường cả năm”, báo cáo VNDIRECT cho biết.
Vì sao lãi suất trái phiếu doanh nghiệp bất động sản lên đến 14%?
Khác biệt giữa mức lãi suất của doanh nghiệp bất động sản và các doanh nghiệp ngành nghề khác như ngân hàng, doanh nghiệp đa ngành, doanh nghiệp sản xuất là mức khác biệt tương đối lớn.
Trong khi các doanh nghiệp bất động sản hầu hết huy động với mức 14% hoặc tiệm cận 14%, các doanh nghiệp ngành nghề khác có mức lãi suất “dễ thở” hơn, quanh mốc 9%.
Dữ liệu các doanh nghiệp phát hành thời gian vừa qua cho thấy, các doanh nghiệp bất động sản hầu hết là những doanh nghiệp không niêm yết trên thị trường chứng khoán và có ít thông tin trên thị trường.
Có thể kể đến như Công ty TNHH Phát triển Kinh Doanh Xây Dựng 3 phát hành 2.250 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 14%/năm kỳ hạn 60 tháng. CTCP Đầu tư phát triển BĐS TMT phát hành 2.015 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 13,75% kỳ hạn 84 tháng. CTCP Vinam Land phát hành thành công 15.000 trái phiếu mệnh giá 100 triệu đồng/trái phiếu vào ngày 23/6/2023 với kỳ hạn 72 tháng, đáo hạn vào ngày 23/6/2029.
Trước đó, CTCP Đầu tư Kinh doanh và Phát triển Đô thị Ngôi sao Phương Nam phát hành 46.950 trái phiếu huy động gần 4.695 tỷ đồng trong ngày 16/3. Lô trái phiếu có kỳ hạn 18 tháng, đáo hạn vào ngày 16/9/2024, lãi suất kết hợp giữa cố định 13%/năm và thả nổi.
 |
Cùng mức lãi suất 13%/năm (loại lãi suất kết hợp giữa lãi suất cố định và thả nổi), CTCP Đầu tư và Kinh doanh Nam An cũng đã huy động 4.700 tỷ đồng thông qua phát hành 47.000 trái phiếu với mệnh giá 100 triệu đồng. Lô trái phiếu có kỳ hạn 18 tháng, đáo hạn ngày 10/3/2024. Ngoài ra, thị trường còn một số đợt phát hành trái phiếu với lãi suất tương tự nhưng quy mô nhỏ hơn.
Thống kê về doanh nghiệp chậm thanh toán cũng cho thấy, nhóm doanh nghiệp bất động sản chậm thanh toán chiếm 12,1% dư nợ toàn hệ thống trong khi các nhóm khác chỉ chiếm 2,5%. Tỷ trọng dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp chậm nghĩa vụ thanh toán chiếm khoảng 14,6% dư nợ toàn hệ thống.
