Không nên lạm dụng mệnh lệnh hành chính
Ngày 26/4/2023, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã ban hành công văn 2869 bãi bỏ văn bản số 1685 ngày 22/3/2022 về việc đẩy mạnh công tác quản lý Nhà nước trong thực hiện các thủ tục tách thửa đất, hợp thửa đất trên địa bàn Hà Nội.
Trước đó, theo văn bản 1685 của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, trong thời gian UBND thành phố chưa có quy định cụ thể về điều kiện tách, hợp thửa đất, các địa phương phải tạm dừng việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến việc chia tách thửa đất đối với thửa đất nông nghiệp, thửa đất có đất ở và đất nông nghiệp trong cùng thửa đất, thửa đất phi nông nghiệp không phải đất ở.
Trước khi có văn bản số 1685, ghi nhận thực tế tại Hà Nội xảy ra tình trạng phân lô, chia tách thửa đất, san lấp đất để xây dựng hạ tầng đường giao thông, vi phạm pháp luật đất đai, trật tự xây dựng đã diễn ra tràn lan, phức tạp tại một số quận, huyện như: Thạch Thất, Quốc Oai, Mê Linh, Đông Anh, Sóc Sơn…
Nhiều cá nhân, doanh nghiệp nhỏ mua gom đất ở, đất vườn, đất trồng cây lâu năm, thậm chí cả đất rừng từ người dân ở trong các thôn, xóm, làng rồi phân lô, bán nền gây nhiễu loạn thị trường trong mấy năm gần đây. Điều đáng nói là việc xin chuyển đổi đất vườn sang đất ở rồi tách thửa để bán khiến cho giá bán đất cao hơn nhiều so với đất ở của người dân xung quanh.
Câu chuyện đất nền vùng ven bỗng trở nên sôi động từ trước năm 2021, nhưng đến nay, sau nhiều lần mua đi bán lại, hầu hết đều trong tình trạng cỏ hoang mọc lút đầu. Vì ở đó chẳng có dự án lớn nào của các doanh nghiệp bất động sản có thương hiệu. Hạ tầng khu vực đó cũng không có gì, ngoài cánh đồng và những mảnh vườn được phân lô.
Tuy nhiên, sau 1 năm thực hiện văn bản số 1685 về tạm dừng tiếp nhận, giải quyết thủ tục tách thửa đất, thị trường giao dịch đất vùng ven đô đã bị ảnh hưởng nhiều vì không còn sự tham gia "mặn mà" của giới đầu tư.
Theo ý kiến của một số chuyên gia, việc "siết" chặt phân lô, tách thửa chỉ là biện pháp tình thế, ngắn hạn để kiểm soát tình hình và không nên lạm dụng mệnh lệnh hành chính trong quản lý nhà nước. Để tạo ra sản phẩm bất động sản hợp pháp, các địa phương cần phải làm tốt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất với tầm nhìn dài hạn, có dự án bài bản rồi công khai để người dân biết.
Theo batdongsan.com.vn, giao dịch đất nền trầm lắng kéo dài từ năm 2022 đến nay, ngoài việc dừng phân lô, tách thửa, còn liên quan đến các doanh nghiệp thiếu vốn, lãi suất tăng cao, nguồn cung hạn chế.
Cần trợ lực lớn hơn
Dữ liệu lớn của Batdongsan.com.vn cho thấy đất nền các khu vực như Hoài Đức, Ba Vì, Thanh Trì, Sóc Sơn, Đông Anh, Gia Lâm trong quý đầu năm nay đều có giá rao bán giảm từ 1% - 13% so với quý 4/2022, mức độ quan tâm cũng giảm từ 4% - 24% tùy từng khu vực. Trong đó, giá đất nền giảm nhiều nhất ở huyện Thanh Trì (giảm 13%) và mức độ quan tâm giảm nhiều nhất ở huyện Gia Lâm (giảm 24%).
Ông Lê Đình Hảo, Giám đốc Kinh doanh khu vực miền Bắc của Batdongsan.com.vn đánh giá, việc cho phép tách thửa trở lại là một “tia sáng nhỏ” cho thị trường đất nền Hà Nội.
Tuy nhiên, để thị trường đất nền phát triển bền vững hơn thì cần trợ lực lớn hơn như đẩy mạnh dịch chuyển các trung tâm hành chính, khu công nghiệp, dự án, trường đại học ra ngoại thành Hà Nội; đầu tư quyết liệt hơn cho các khu đô thị vệ tinh phía Tây như Hòa Lạc, Xuân Mai và phía bắc Sông Hồng như Mê Linh, Sóc Sơn, Đông Anh. Cùng với đó, thị trường cần các gói cho vay mua bất động sản với lãi suất phù hợp hơn, dưới 10% thay vì trung bình 11% - 13% và ưu tiên việc cho vay với những bất động sản được đưa vào sản xuất kinh doanh, tạo ra dòng tiền và ổn định hơn là các bất động sản đầu cơ”.
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng Giám đốc Batdongsan.com.vn cũng nhận định các cơn sốt đất sẽ không xảy ra trong năm nay và thị trường đang có một vài tín hiệu tích cực hơn so với quý 1/2023.
Theo đó, xét về dài hạn, đất nền vẫn là loại hình đầu tư tiềm năng nếu nhà đầu tư biết lựa chọn những sản phẩm có giá trị sử dụng cũng như khả năng khai thác tạo ra dòng tiền ổn định. Thị trường vẫn xuất hiện những điểm sáng ở các địa phương phát triển mạnh về hạ tầng, tốc độ đô thị hóa nhanh và có tiềm năng phát triển hạ tầng, khu công nghiệp, trung tâm hành chính hay đô thị mới. Ví dụ như đất nền ở các thành phố lớn, những khu vực có tiện ích và kết nối hạ tầng đầy đủ, gần kề các khu công nghiệp thì mặt bằng giá sẽ ổn định và có dư địa tăng trong trung hạn.
“Những tỉnh có đầu tư FDI lớn hầu hết có mặt bằng giá đất nền ổn định, ít khi sụt giảm sâu. Chỉ có những loại đất đầu cơ không có giá trị sử dụng cao, ở các tỉnh/thành phố chưa có hạ tầng và kết nối tốt hoặc những khu vực mà cả ngày mới thấy một chiếc xe ô tô đi qua và mua xong để đó thì mới bị giảm giá, thậm chí giảm cực sâu mà không có thanh khoản. Vì vậy trong giai đoạn này, người mua đất nền có nhiều sự lựa chọn và cần tính toán hướng đi dài hạn với đất nền thay vì lướt sóng đầu cơ”, chuyên gia của Batdongsan.com.vn khuyến nghị.
