Khi vai trò của đồng USD trong dự trữ ngoại hối lung lay

Sự suy giảm của đồng USD trong vai trò đồng tiền dự trữ của thế giới là chủ đề tốn nhiều giấy mực trong nhiều năm qua, đặc biệt là sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007-2008.

142301-dong-usd-yeu-ho-tro-vang-tang-gia.jpg
Đồng tiền đô la Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Dù những đồn đoán về sự suy yếu của đồng USD có thể bị phóng đại, nhưng dữ liệu từ Hội đồng Đại Tây Dương cho thấy thế giới thực sự đang sử dụng đồng USD ít hơn nhiều so với những năm đầu thế kỷ này.

Theo Chỉ số theo dõi mức độ thống trị của đồng USD của Hội đồng Đại Tây Dương, tỷ trọng của “đồng bạc xanh” trong dự trữ toàn cầu đứng ở mức 58% vào năm 2024, giảm 14 điểm phần trăm so với năm 2002.

Báo cáo của Hội đồng Đại Tây Dương cho biết, đồng USD đã giữ vai trò là đồng tiền dự trữ hàng đầu thế giới kể từ Chiến tranh Thế giới thứ hai, nhưng trong những năm gần đây, và đặc biệt là kể từ khi xảy ra xung đột Nga-Ukraine (U-crai-na) và Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) tăng cường áp dụng các biện pháp trừng phạt tài chính, một số quốc gia đã có ý định đa dạng hóa khỏi đồng USD.

Tốc độ phi USD hóa đã tăng lên trong những năm gần đây và các nhà nghiên cứu chỉ ra một diễn biến đã thúc đẩy xu hướng này, đó là sự phát triển của Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS).

Báo cáo cho biết: “Trong 24 tháng qua, các thành viên của BRICS đã tích cực thúc đẩy việc sử dụng các đồng tiền quốc gia trong thương mại và giao dịch. Cùng lúc đó, Trung Quốc đang mở rộng hệ thống thanh toán thay thế của mình cho các đối tác thương mại và tìm cách tăng cường sử dụng đồng NDT trên toàn cầu”.

Quảng cáo

Các chuyên gia nghiên cứu của Hội đồng Đại Tây Dương xác định BRICS là một thách thức tiềm năng đối với vị thế của đồng USD, do BRICS ngày càng chiếm tỷ trọng lớn hơn trong GDP toàn cầu và mỗi quốc gia thành viên của nhóm này đều phát đi tín hiệu muốn giao dịch nhiều hơn bằng các đồng tiền quốc gia, trong đó, đồng NDT có tiềm năng cạnh tranh cao nhất với đồng USD trong vai trò là đồng tiền thương mại và dự trữ.

Báo cáo xác định hai chỉ số chính cho thấy sức mạnh ngày càng tăng của cơ sở hạ tầng tài chính thay thế mà Trung Quốc đang xây dựng là “các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ của Trung Quốc với các nước BRICS và các thành viên trong Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới của Trung Quốc (CIPS).

Các nhà nghiên cứu cho biết từ tháng 6/2023-5/2024, “CIPS đã bổ sung thêm sáu mươi hai thành viên trực tiếp và hiện gồm 142 thành viên trực tiếp và 1.394 thành viên gián tiếp”. Báo cáo lưu ý cho đến nay SWIFT vẫn là dẫn đầu, với hơn 11.000 ngân hàng được kết nối”, nhưng vì các thành viên CIPS trực tiếp có thể thực hiện các giao dịch mà không cần dựa vào SWIFT hay đồng USD, nên các chỉ số truyền thống về mức độ sử dụng đồng NDT có thể đang đánh giá thấp giá trị thực tế của đồng tiền này.

Tuy nhiên, dù Trung Quốc đã đạt được những bước tiến trong việc thu hút các đối tác vào CIPS, các nhà nghiên cứu nhận định vai trò của đồng USD như đồng tiền dự trữ toàn cầu chính vẫn vững chắc trong ngắn hạn và trung hạn. Theo báo cáo, đồng USD tiếp tục dẫn đầu trong dự trữ ngoại hối, hóa đơn thương mại và giao dịch tiền tệ trên toàn cầu. Báo cáo cho biết tất cả các đối thủ tiềm năng, trong đó có đồng euro, đều ít có khả năng thách thức vị thế của đồng USD trong tương lai gần.

Về việc phát triển một hệ thống thanh toán trong nội bộ BRICS, Hội đồng Đại Tây Dương nhận thấy rằng các cuộc đàm phán về một hệ thống như vậy “đang ở giai đoạn đầu, nhưng các thành viên đã đạt được các thỏa thuận song phương và đa phương, với trọng tâm là các đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) và các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ”. Các nhà nghiên cứu cho rằng những thỏa thuận này có thể khó mở rộng do các vấn đề về quy định và thanh khoản, nhưng theo thời gian có thể tạo cơ sở cho một nền tảng trao đổi tiền tệ.

Mặc dù đồng NDT được cho là mối đe dọa lớn nhất đối với vị thế của đồng USD, nhưng những khó khăn gần đây của nước này, trong đó có cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản, đã khiến đồng NDT mất đi một phần vị thế so với đồng USD trong dự trữ ngoại tệ.

Báo cáo cho biết, trong quý cuối cùng của năm 2023, tỷ trọng của đồng NDT trong dự trữ ngoại tệ toàn cầu giảm từ mức cao nhất là 2,8% vào năm 2022 xuống còn 2,3%, dù chính phủ nước này đã hỗ trợ tích cực cho tính thanh khoản của đồng NDT thông qua các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ. Giải thích cho diễn biến này, báo cáo cho rằng các nhà quản lý dự trữ ngoài hội có thể coi đồng NDT là một loại tiền tệ có rủi ro địa chính trị cao, trước những lo ngại về nền kinh tế Trung Quốc, lập trường của chính phủ nước này về xung đột Nga-Ukraine và căng thẳng gia tăng với Mỹ và G7.

Dựa trên sáu “đặc điểm cần thiết của một đồng tiền dự trữ” mà Hội đồng Đại Tây Dương đặt ra, euro là đồng tiền phù hợp nhất để trở thành đồng tiền dự trữ sau đồng USD, tiếp theo mới là NDT.

Theo bnews.vn Sao chép

Cùng chuyên mục Tài chính

Cổ phiếu SHB bật tăng hơn 5%, khối ngoại mua ròng hơn 22 triệu cổ phiếu

Kết phiên ngày 15/5, cổ phiếu SHB có giá 13.700 đồng/cp, tăng 5,4%, lũy kế tăng 48% so với đầu năm. Khối lượng giao dịch gần 168 triệu đơn vị, cao thứ 2 từ đầu năm, trong đó, khối ngoại mua ròng kỷ lục hơn 22 triệu cổ phiếu. Trong 2 tháng gần đây, khối lượng giao dịch trung bình của SHB đạt 77 triệu cổ phiếu, hơn gấp đôi so với 3 tháng đầu năm.

ĐHĐCĐ SHB: Có thể hoàn thành chuyển nhượng SHBFC sớm hơn dự kiến Bứt phá từ nội lực - SHB viết tiếp hành trình đồng hành cùng đất nước vươn xa SHB - Nơi hơn 100.000 cổ đông đặt niềm tin, đồng hành cùng phát triển, bứt phá trong kỷ nguyên mới

Chứng khoán châu Á hạ nhiệt, thị trường Việt Nam vẫn có phiên tăng điểm thứ 4

Thị trường vẫn duy trì được sắc xanh dù xuất hiện rung lắc trong phiên giao dịch 15/5. Trong khi đó, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục mua ròng khá ấn tượng với quy mô đạt trên 900 tỷ đồng, tập trung vào các mã Bluechips.

Thị trường chuẩn bị thế nào trước kháng cự 1.300 điểm? Khối ngoại đổ hơn 2.200 tỷ đồng vào thị trường, VN-Index vượt 1.300 điểm

Rủi ro thuế quan sẽ ảnh hưởng đến triển vọng phát hành trái phiếu của nhóm bất động sản công nghiệp

Chuyên gia của VIS Rating nhận định hoạt động phát hành trái phiếu của các chủ đầu tư bất động sản khu công nghiệp sẽ vẫn hạn chế trong năm 2025 do chính sách thuế quan mới của Mỹ có thể ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư mới vào bất động sản công nghiệp.

Thị trường bất động sản công nghiệp sẽ ra sao sau sáp nhập các tỉnh? “Ông lớn” bất động sản công nghiệp đua mở rộng quỹ đất

PGBank chuẩn bị họp đại hội bất thường để bầu bổ sung nhân sự cấp cao

PGBank dự kiến tổ chức Đại hội đồng cổ đông bất thường vào tháng 7 tới để bầu bổ sung nhân sự vào Hội đồng quản trị và Ban Kiểm soát nhiệm kỳ 2025–2030, sau khi một số ứng viên rút hồ sơ.

Ba cổ đông lớn bất ngờ “xả” gần 6,5% vốn điều lệ PGBank (PGB) PGBank có nữ Chủ tịch mới ĐHĐCĐ PGBank: Mục tiêu lợi nhuận hơn 1.000 tỷ đồng, tăng gấp đôi vốn điều lệ

Thế Giới Di Động muốn mua lại cổ phiếu quỹ giữa lúc thị giá lên cao nhất từ đầu năm

Thế Giới Di Động thông báo sẽ mua lại hơn 324.000 cổ phiếu quỹ bằng nguồn vốn tự có của công ty, dự kiến thực hiện trong tháng 5 hoặc tháng 6/2025. Sau khi hoàn tất, MWG sẽ nắm giữ tổng cộng hơn 1 triệu cổ phiếu quỹ.

Doanh số chuỗi điện thoại, điện máy của MWG tăng 32% dù giảm hơn 200 cửa hàng Pyn Elite Fund gia tăng mạnh tỷ trọng MWG, đưa cổ phiếu VIX vào top 10 danh mục

Khối ngoại đổ hơn 2.200 tỷ đồng vào thị trường, VN-Index vượt 1.300 điểm

Sự xuất hiện của tiền ngoại còn ấn tượng hơn so với phiên giải ngân hôm qua. Trong đó, các mã Ngân hàng đã hưởng lợi tích cực nhờ lực mua tốt của các nhà đầu tư nước ngoài giúp cho VN-Index vượt mốc 1.300 điểm.

TCB lập đỉnh thời đại, thị trường tăng điểm ngay đầu tuần mới Rổ chỉ số thị trường cận biên lớn nhất của MSCI thêm mới TPBank và Gemadept, loại Petrolimex

Mang G-Dragon trở lại Việt Nam sau 12 năm, cổ phiếu VPB tăng trần rực rỡ

Không chỉ gây sốt khi công bố đại nhạc hội quy tụ loạt sao Kpop đình đám như G-Dragon và CL, VPBank còn khiến nhà đầu tư sục sôi khi cổ phiếu VPB tăng hết biên độ trong phiên 14/5, thanh khoản vọt lên mức kỷ lục hơn 95 triệu đơn vị.

VPBank đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 26%, tổng tài sản vượt 1,1 triệu tỷ đồng Chủ tịch VPBank: GPBank sẽ thoát lỗ, đạt lợi nhuận khoảng 500 tỷ đồng trong năm nay VPBank chuẩn bị chi gần 4.000 tỷ đồng trả cổ tức ngay trong tháng 5

Rổ chỉ số thị trường cận biên lớn nhất của MSCI thêm mới TPBank và Gemadept, loại Petrolimex

Tại ngày 30/4, Việt Nam vẫn là quốc gia chiếm tỷ trọng cao nhất trong rổ chỉ số của MSCI Frontier Market Index với tỷ lệ 23,23%. Trong top 10 cổ phiếu chiếm tỷ trọng cao nhất, Việt Nam cũng góp mặt tới 3 đại diện là HPG, VIC và VHM.

MSCI đánh giá cao các giải pháp của UBCK trong thúc đẩy nâng hạng thị trường