Chuyên gia HSBC: "Việt Nam trở lại là ngôi sao tăng trưởng trong khối ASEAN"

Năm 2024 - Việt Nam vững vàng phục hồi

Tại báo cáo "2024 - Những nốt thăng trầm", nhóm chuyên gia thuộc Khối ngoại hối, thị trường vốn và Dịch vụ chứng khoán của Ngân hàng HSBC Việt Nam nhận định, năm 2024 nền kinh tế thế giới khởi đầu với rất nhiều niềm tin về sự phục hồi nhưng thực tế đã trải qua một năm với rất nhiều bất ổn, cùng những biến động khó lường. Trong bối cảnh đó, nền kinh tế Việt Nam với độ mở lớn, hội nhập đa phương diện cũng trải qua một năm với nhiều nốt thăng trầm.

Theo HSBC, sau khởi đầu khó khăn trong quý I, bức tranh kinh tế của Việt Nam đã tích cực hơn khi đà phục hồi dần vững chắc qua các tháng của năm. Bất chấp ảnh hưởng của siêu bão Yagi (ước tính thiệt hại lên tới hơn 3 tỷ USD), tăng trưởng vẫn tăng trong nửa cuối năm, đặc biệt các lĩnh vực sản xuất và thương mại vẫn kiên cường và tiếp tục dẫn đầu quá trình phục hồi.

Cụ thể hơn, đà tăng tốc của tiến trình hồi phục kinh tế trong nửa sau của năm nay tiếp tục được dẫn dắt bởi sản xuất, với mức tăng trưởng của chỉ số sản xuất ngành công nghiệp (IIP) tính chung 11 tháng tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả này cũng được củng cố bởi dữ liệu thương mại tích cực, với tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hoá tính chung 11 tháng năm 2024 tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước.

Cùng với đó, Việt Nam tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) khi triển vọng cơ bản vẫn tích cực. Vốn FDI thực hiện tại Việt Nam 11 tháng năm 2024 ước đạt 21,68 tỷ USD, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm trước và ghi nhận năm thứ ba liên tiếp đạt mức giải ngân FDI trên 20 tỷ USD. Các doanh nghiệp FDI hiện hữu tiếp tục đưa ra các cam kết về đầu tư thêm vốn dự án, hỗ trợ năng lực sản xuất đang mở rộng của Việt Nam.

Nhìn về phía trước, chuyên gia của HSBC dự báo dòng vốn FDI vào lĩnh vực sản xuất của Việt Nam có khả năng vẫn tiếp tục tăng trưởng khi nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang có dự định đầu tư vào Việt Nam như Meta, Shunsin (một công ty con của Foxconn), Google, Nvidia... Ngoài ra, những nỗ lực liên tục nhằm tích cực tăng cường quan hệ ngoại giao về cả chiều rộng và chiều sâu với các đối tác quốc tế cũng sẽ đóng vai trò là động lực thúc đẩy dòng vốn đầu tư tiếp theo.

Từ con số GDP bất ngờ tăng lên lần lượt 6,9% trong quý II và 7,4% trong quý III, HSBC cho rằng tăng trưởng 2024 của Việt Nam sẽ đạt 7%, mức cao nhất trong 6 nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á (cùng với Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan). Như vậy, năm nay nhiều khả năng Việt Nam sẽ "trở lại như một ngôi sao tăng trưởng trong khu vực ASEAN", sau khi Philippines dẫn đầu khu vực năm ngoái.

Năm 2025 - kỳ vọng kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng

Trên nền tăng trưởng cao của năm 2024, sang năm 2025, chuyên gia HSBC dự báo GDP Việt Nam có thể tăng 6,5%, tiếp tục duy trì mức cao nhất khu vực. Trong khi, mục tiêu tăng trưởng vào 2025 được Quốc hội giao cho Chính phủ là 6,5-7%, phấn đấu 7-7,5%.

Nhóm chuyên gia HSBC đánh giá vẫn có cơ sở để đặt ra kỳ vọng này, nhất là khi ngành sản xuất đã thoát khỏi khó khăn của năm ngoái một cách mạnh mẽ. Điều này đã hỗ trợ tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ ở mức hai chữ số, với mức tăng trưởng lan toả ra đồng đều hơn ở các lĩnh vực như sản phẩm nông nghiệp.

Tuy nhiên, nhóm chuyên gia cũng cảnh báo một số rủi ro cho năm sau, trong đó, cần theo dõi chặt chẽ nhu cầu hàng hóa của thị trường thế giới trong năm sau nhất là thị trường phương Tây (chiếm gần một nửa lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam) bởi nhu cầu đối với hàng hóa có cải thiện hơn nữa hay không sẽ là chìa khóa để xác định sức mạnh phục hồi của Việt Nam.

Theo thống kê, Việt Nam là nền kinh tế chịu ảnh hưởng nhiều nhất trong các nước ASEAN từ nhu cầu tiêu dùng của Mỹ. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, dẫn đầu là hàng dệt may, giày dép, đồ nội thất bằng gỗ và máy móc.

"Với việc Tổng thống mới đắc cử Donald Trump lên nắm quyền, các chính sách liên quan đến thương mại và hàng rào thuế quan có thể là những thách thức cho những dự báo về tăng trưởng thương mại của Việt Nam trong tương lai gần", chuyên gia HSBC cho biết.

Dù khẳng định còn quá sớm để đánh giá tác động cụ thể từ những chính sách của chính quyền ông Trump nhưng nhóm chuyên gia lưu ý bất kể chính sách nào cũng sẽ có ảnh hưởng tới ASEAN, bao gồm Việt Nam, qua các hình thức khác nhau.

Với ý định áp thuế phổ quát 10-20% lên tất cả hàng hóa nhập vào Mỹ của ông Trump, các nhà xuất khẩu một số mặt hàng trong nước có thể gặp khó trong việc tìm kiếm thị trường thay thế nếu thuế quan thực thi.

Ví dụ, cơ cấu xuất khẩu hàng may mặc và da giày của Việt Nam đến Mỹ chiếm tỷ trọng lần lượt hơn 40% và 33%. Châu Âu là thị trường lớn thứ hai các sản phẩm này, nhưng khó hấp thụ hoàn toàn trong ngắn hạn. Tuy nhiên, Việt Nam có thể phòng ngừa rủi ro thuế quan tiềm ẩn từ Mỹ trong trung hạn đến dài hạn thông qua việc sở hữu nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA).

Ngoài thuế quan, nhóm chuyên gia cho rằng tỷ giá có thể tái diễn là vấn đề đáng lưu tâm. Việt Nam từng bị Bộ Tài chính Mỹ dán nhãn "thao túng tiền tệ" tháng 12/2020, trước khi được xóa khỏi danh sách vào tháng 4/2021. Dù vậy, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách giám sát gần đây nhất của Bộ Tài chính Mỹ, tức cần theo dõi chặt chẽ dữ liệu thương mại.

Bên cạnh đó, diễn biến của USD cũng là yếu tố cân nhắc cho xu hướng tỷ giá sắp tới. Với phục hồi chưa đồng đều và mục tiêu tăng trưởng năm sau cao, chuyên gia HSBC kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt, giữ nguyên lãi suất điều hành ở mức 4,5% cho đến cuối 2025.

Ngoài ra, để tiếp tục tạo động lực tăng trưởng, nhóm chuyên gia khuyến nghị Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển đổi kép - chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Thực tế, thời gian qua Việt Nam đang nổi lên như một quốc gia năng động bậc nhất châu Á và thế giới trong việc nhanh chóng nắm bắt xu thế chuyển đổi kép, lấy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh làm động lực quan trọng để phát triển. Vấn đề còn lại chỉ là Việt Nam cần nâng cao trình độ hiểu biết về chuyển đổi kép cũng như khơi thông dòng vốn cho sự chuyển đổi này.

Một điểm quan trọng nữa theo chuyên gia HSBC là trong năm tới Việt Nam cần tiếp tục tập trung đầu tư cho hạ tầng, vì đây là một trong nền tảng quan trọng cho tăng trưởng kinh tế và thu hút vốn FDI chất lượng vào Việt Nam. Hiện, Chính phủ đang cho thấy một thái độ rất quyết liệt trong thúc đẩy đầu tư công, tập trung vào nhiều dự án hạ tầng chiến lược kết nối các trung tâm kinh tế. Đây là sẽ một bệ phóng quan trọng đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên vươn mình.