6,7 tỷ USD sau 5 năm
Năm 2024, khối ngoại bán ròng gần 94.450 tỷ đồng trên toàn thị trường, tương ứng khoảng 3,7 tỷ USD, vượt qua mức bán ròng kỷ lục trong lịch sử ghi nhận vào năm 2021 (trên 58.000 tỷ đồng). Như vậy, sau 5 năm liên tiếp, khối ngoại đã bán ròng 6,7 tỷ USD trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Áp lực bán ròng của khối ngoại đến từ các quỹ ETF cũng như nhóm quỹ chủ động. Việc thiếu vắng các doanh nghiệp mới chất lượng khiến thị trường Việt Nam khó thu hút được dòng vốn ngoại. Năm 2024 chứng kiến 122 thương vụ IPO diễn ra trong khu vực ASEAN với giá trị huy động được khoảng 3 tỷ USD. Trong đó, Việt Nam chỉ có 1 thương vụ thành công với giá trị huy động được vào khoảng 37 triệu USD.
Đối với dòng vốn từ các quỹ ETF, chênh lệch lãi suất âm giữa VND và USD cùng với áp lực tỷ giá đang là những yếu tố gây cản trở đối vời kỳ vọng đảo chiều của dòng vốn vào thị trường Việt Nam. Năm 2024 là năm ghi nhận trạng thái rút ròng mạnh nhất của dòng vốn này khi tổng mức rút ròng của các quỹ lên tới 879 triệu USD. Trong đó, VFM VNDiamond và Fubon FTSE Vietnam đang là hai quỹ bị rút ròng mạnh nhất với giá trị lần lượt là 347 và 217 triệu USD.
Xu hướng bán ròng của khối ngoại tại thị trường Việt Nam đã có dấu hiệu chậm lại trong quý IV/2024, sau khi FED chính thức bước vào giai đoạn giảm lãi suất.
Tuy nhiên, với kịch bản lộ trình hạ lãi suất được dự báo sẽ chậm hơn sau cuộc họp FOMC tháng 12 vừa qua thì khả năng chênh lệch lãi suất âm giữa VND và USD sẽ chưa thể sớm đảo ngược.
Theo chuyên gia Chứng khoán FPT (FPTS), câu chuyện tỷ giá vẫn sẽ là rủi ro cần theo dõi khi dược dự báo duy trì ở mức cao trong 2025 do ảnh hưởng của đồng USD mạnh hơn dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo đó, một sự cân bằng hơn trong xu hướng giao dịch của khối ngoại sẽ là kịch bản được kỳ vọng thay vì sự thay đổi mang tính đột phá.
Xét về những cổ phiếu bị khối ngoại bán ròng, cổ phiếu VHM của Vinhomes dẫn đầu danh sách khi bị bán ròng hơn 19.100 tỷ đồng trong cả năm nay. Cổ phiếu VHM trong năm qua ghi nhận diễn biến rung lắc mạnh. Đóng cửa năm, thị giá VHM còn 40.000 đồng/cổ phiếu, thấp hơn 7% so với đầu năm.
Xếp thứ 2 trong danh sách bán ròng của khối ngoại là VIB với giá trị 8.260 tỷ đồng. Danh sách bán ròng trong năm qua còn ghi nhận chứng chỉ quỹ FUEVFVND với giá trị hơn 7.200 tỷ đồng. Quỹ Diamond của Dragon Capital ghi nhận trạng thái rút ròng mạnh trong năm qua, quy mô gần 12.700 tỷ đồng. Loạt cổ phiếu Bluechips như FPT (~6.400 tỷ đồng), MSN (6,050 tỷ đồng), VRE (5.900 tỷ đồng), HPG (4.940 tỷ đồng)... cũng nằm trong danh sách những mã bị bán mạnh trong năm qua.
Kỳ vọng thận trọng
Một số dự báo cho rằng thời gian chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam có thể vào tháng 3/2025, một số dự báo thận trọng hơn cho rằng có thể vào tháng 9/2025.
Theo Chứng khoán KBSV, khả năng thị trường Việt Nam có thể được quyết định nâng hạng trong kì tháng 3/2025 là không cao khi các công ty chứng khoán cần thời gian để xây dựng cơ chế vận hành ổn định trước khi FTSE thu thập ý kiến phản hồi từ các khách hàng tổ chức, từ đó đủ cơ sở quyết định cho việc nâng hạng thị trường.
“Thị trường Việt Nam sẽ được quyết định nâng hạng theo đánh giá của FTSE Russell trong kì tháng 9/2025 và chính thức được thêm vào rổ chỉ số thị trường mới nổi của FTSE trong năm 2026, qua đó đem lại các tác động tích cực lên dòng vốn ngoại chảy vào thị trường Việt Nam”, chuyên gia KBSV cho biết.
Theo ước tính của KBSV, sau khi nâng hạng, Việt Nam có thể đón nhận khoảng 36.000 tỷ VND vốn ngoại từ các quỹ ETF mô phỏng chỉ số thị trường mới nổi của FTSE (~1,5% tổng quy mô tài sản các quỹ ETF này) và khoảng 100.000 tỷ VND vốn từ các quỹ thụ động và chủ động với danh mục lựa chọn trong rổ thị trường mới nổi FTSE (~1% tổng quy mô tài sản các quỹ này).
Trong khi đó, các nhà phân tích SGI Capital cho biết, định giá thị trường cổ phiếu Việt Nam không hấp dẫn nhiều hơn các thị trường khác, dù phần lớn vốn hóa thuộc nhóm có rủi ro chu kỳ cao như ngân hàng, tài chính và bất động sản. Bởi vậy, kỳ vọng dòng vốn ngoại quay lại mua ròng trong năm 2025 có thể khó khả thi, nếu định giá chưa đủ rẻ và rủi ro tỷ giá vẫn hiện hữu.
Việt Nam là thị trường bị bán ròng mạnh 4/5 năm gần đây, với tỷ lệ bán lớn bậc nhất khu vực nếu tính trên vốn hóa hay tổng giá trị nhà đầu tư ngoại đang nắm giữ.
Ông Phạm Thế Anh, Trưởng Khoa Kinh tế học, ĐH Kinh tế Quốc dân (NEU), Kinh tế trưởng Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS)
Tương tự, ông Phạm Thế Anh, Trưởng Khoa Kinh tế học, ĐH Kinh tế Quốc dân (NEU), Kinh tế trưởng Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) cho rằng, việc nâng hạng thị trường là điều kiện nhưng không phải là tất cả để thu hút dòng vốn ngoại.
“Nâng hạng chỉ là chất xúc tác dựa trên những điều kiện khác như tăng trưởng kinh tế vĩ mô ổn định. Tôi cho rằng yếu tố quan trọng khác có giúp thu hút vốn ngoại quay trở lại không là nhìn vào chênh lệch lãi suất, nhìn vào chính sách lãi suất của Mỹ có thể giảm mạnh mẽ về 2% như trước đây không”, ông Phạm Thế Anh nói.
“Hiện nay, các thị trường tài sản đang ở mức định giá rất cao. TTCK Việt Nam tiềm năng rất lớn do đang ở nền định giá thấp, còn TTCK Mỹ ở nền định giá rất cao", ông Phạm Thế Anh nói. "Tôi kỳ vọng đến một lúc nào đấy Mỹ không còn hấp dẫn dòng vốn đổ vào, lãi suất hạ xuống thì dòng vốn vào cổ phiếu lẫn trái phiếu Mỹ đảo chiều thì lúc đó sẽ chảy vào các Emerging Market. Thị trường nào tận dụng được cơ hội sẽ đón dòng vốn mạnh mẽ".
"Với chính sách cải cách của Việt Nam, chúng ta kỳ vọng sẽ thu hút được dòng vốn quay trở lại”, ông nói.
.jpg)
