Đến hiện tại, bức tranh kinh doanh quý 3/2022 gần như hoàn thiện với mảng màu sáng thuộc về những nhóm ngành có mức tăng trưởng ấn tượng, cán đích kế hoạch kinh doanh cả năm và mảng màu tối phủ lên một số nhóm ngành có kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh, thậm chí thua lỗ do tác động của áp lực lạm phát, biến động tỷ giá, giá vốn cao...
Báo cáo kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong quý 3/2022 của Tổng cục Thống kê cho thấy, có 38,6% số doanh nghiệp đánh giá tốt hơn so với quý 2/2022; 36% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh ổn định và 25,4% số doanh nghiệp đánh giá gặp khó khăn.
Trong quý 4/2022, các doanh nghiệp dự kiến tình hình kinh doanh sẽ tiếp tục cải thiện so với quý 3/2022 khi có tới 48,7% doanh nghiệp đánh giá tích cực, 33,9% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ ổn định và chỉ có 17,4% số doanh nghiệp dự báo khó khăn hơn.
Tuy khảo sát cho thấy nhiều khả năng tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp sẽ khởi sắc hơn trong quý 4, song nhìn vào kết quả kinh doanh quý 3 vừa qua, có thể thấy tăng trưởng của các nhóm ngành trong quý này sẽ tiếp tục phân hóa với xu hướng ổn định của các nhóm ngành đã “ăn nên làm ra” trong quý 3 như du lịch, dịch vụ, ngân hàng, bán lẻ… Ngược lại, kết quả kinh doanh của các nhóm ngành thép, dịch vụ tài chính, dầu khí, dệt may,… dự báo sẽ đi xuống dưới tác động của nhiều áp lực.
Nhiều nhóm ngành tăng trưởng 2-3 chữ số trong quý 3/2022
Theo báo cáo cập nhật của Chứng khoán An Bình (ABS), kết quả kinh doanh quý 3/2022 của nhiều nhóm ngành ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng so với cùng kỳ. Trong đó, một số nhóm ngành ghi nhận mức tăng trưởng 3 chữ số như nhóm ô tô và phụ tùng tăng tới 626%, kế đến là du lịch và giải trí tăng 411%, hàng và dịch vụ công nghiệp tăng 360%, bán lẻ tăng 195%. Đây là những ngành phục hồi mạnh mẽ từ mức nền thấp của cùng kỳ năm ngoái do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
Bên cạnh đó, nhiều nhóm ngành cũng tăng trưởng hai chữ số. Trong đó, nhóm ngân hàng tăng trưởng mạnh 55,3% so với cùng kỳ tuy nhiên có dấu hiệu chậm lại so với quý 2 do chi phí đầu vào tăng mạnh cùng với mức room tín dụng không còn nhiều đã kìm hãm đà tăng trưởng của ngành.
Đối với nhóm bất động sản, kết quả kinh doanh tích cực từ các doanh nghiệp đầu ngành đã giúp cho nhóm ngành có mức vốn hóa cao nhất thị trường ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế đạt 30,6% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, ABS lưu ý vấn đề về dòng tiền và cầu chậm (do lãi suất tăng cao) sẽ tiếp tục là thử thách cho ngành bất động sản trong thời gian tới.
 |
Bên cạnh những nhóm ngành tăng trưởng mạnh, thống kê của ABS cũng cho thấy vẫn có một số nhóm ngành tăng trưởng âm trong quý 3.
Điển hình là nhóm dầu khí khi ghi nhận kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh. Nguyên nhân chủ yếu đến từ các doanh nghiệp phân phối khí ghi nhận biên lợi nhuận gộp giảm sút và chi phí bán hàng tăng cao (như PLX, OIL). Ngoài ra, áp lực tỷ giá tăng cũng khiến lợi nhuận của các doanh nghiệp dầu khí bị thu hẹp đáng kể.
Nhóm tài nguyên cơ bản cũng giảm 124,7% do ngành thép tiếp tục ghi nhận lợi nhuận sau thuế giảm mạnh 127% so với cùng kỳ. Điều này phần lớn đến từ hoạt động kinh doanh sa sút của HPG và NKG khi lợi nhuận sau thuế quý 3 của HPG và NKG lần lượt giảm 117,3% và 169% so với cùng kỳ.
Đối với nhóm vụ tài chính, kết quả kinh doanh quý 3 của hầu hết các doanh nghiệp ghi nhận sụt giảm so với cùng kỳ năm 2021 (-68,9%) và sụt giảm so với quý trước (-78,8%) do thị trường chứng khoán có đợt giảm điểm mạnh vừa qua, thanh khoản thị trường ở mức thấp. Kết quả, doanh thu hoạt động tự doanh giảm 37%, hoạt động môi giới giảm 33%.
Trái ngược với suy nghĩ nhóm bảo hiểm sẽ được hưởng lợi từ việc tăng giá của lãi suất, hầu hết các doanh nghiệp đều ghi nhận lợi nhuận sụt giảm trừ BMI, MIG, BLI. Nguyên nhân chủ yếu tới từ chi phí bồi thường tăng.
Các nhóm ngành sẽ vận động ra sao trong quý 4/2022?
Theo dự báo của ABS, trong quý 4/2022 những nhóm ngành hoá chất, bán lẻ, điện, nước, công nghệ thông tin sẽ duy trì hoạt động kinh doanh ổn định. Ngược lại, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp nhóm ngành liên quan đến xuất khẩu, bất động sản, dầu khí sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực dưới áp lực từ nhiều yếu tố.
Theo đó, các ngành phòng thủ như điện nước, hậu cần hay công nghệ thông tin dự báo sẽ ghi nhận kết quả kinh doanh ổn định trong quý 4.
Ngành hoá chất dù đỉnh lợi nhuận đã qua nhưng việc tích lũy được lượng tiền mặt lớn là lợi thế của nhóm ngành này trong thời kỳ “cash is king”.
Tương tự, với ngành bán lẻ, lợi nhuận kỳ vọng duy trì hoặc không giảm quá sâu từ nền cao của quý 4/2021 nhờ các dịp mua sắm cuối năm.
Đối với nhóm ngân hàng, ABS cho rằng room tín dụng cạn kiệt, chi phí đầu vào tăng sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng. Tuy nhiên, kết quả kinh doanh có thể không bị tác động nhiều do ngân hàng chuyển giao cho người đi vay. Vấn đề cần lưu tâm là chất lượng tín dụng của các ngân hàng.
Với nhóm ngành xuất khẩu (dệt may, thủy sản, gỗ,...) do nhu cầu từ các thị trường xuất khẩu giảm dưới tác động của áp lực lạm phát nên cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh của nhóm này trong cuối năm.
Nhóm ngành trong chuỗi bất động sản (xi măng, sắt thép, bất động sản,...) ngoài chịu tác động của việc tổng cầu giảm do lãi suất tăng, áp lực về dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản cũng sẽ tác động tiêu cực đến kết quả kinh doanh của nhóm này.
Với ngành dầu khí, ABS cho rằng, áp lực tỷ giá, lãi suất và mục tiêu kiểm soát lạm phát vẫn là những gánh nặng của ngành.
Trong khi đó, tại báo cáo thị trường tháng 11 vừa công bố, CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) dự báo các nhóm ngành dầu khí, ngân hàng, y tế, công nghệ và khu công nghiệp sẽ tăng trưởng lợi nhuận tích cực trong quý 4/2022 so với cùng kỳ 2021. Ở chiều ngược lại, các ngành tài chính, vật liệu cơ bản, logistics dự báo giảm lợi nhuận.
Còn Chứng khoán Agribank (Agriseco) dự báo, kết quả kinh doanh quý 4 của nhóm bán lẻ, dịch vụ có thể tăng trưởng mạnh mẽ trên nền tăng trưởng thấp của cùng kỳ năm 2021. Ngoài ra, đầu tư công được kỳ vọng sẽ là động lực tăng trưởng kinh tế giai đoạn tới khi đã tăng tốc trong các tháng gần đây. Điều này có thể giúp nhiều ngành nghề liên quan hưởng lợi như xây dựng, bất động sản, ngân hàng,… Tuy nhiên, Agriseco lưu ý bên cạnh yếu tố tích cực trên thì tùy ngành nghề khác nhau đều đang có những khó khăn riêng, đặc biệt là ngành bất động sản.
