Công ty xếp hạng tín nhiệm VIS Rating vừa công bố báo cáo triển vọng ngành ngân hàng năm 2024. Các chuyên gia phân tích của VIS Rating nhận định, sau một năm 2023 với kinh tế tăng trưởng chậm lại và tỷ lệ nợ xấu (NPL) tăng cao, lợi nhuận của ngành ngân hàng được kỳ vọng sẽ hồi phục trong năm 2024 nhờ điều kiện kinh doanh trong nước khả quan hơn cùng môi trường lãi suất thấp sẽ cải thiện khả năng trả nợ của khách hàng và chất lượng tài sản.
Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROAA) của ngành sẽ hồi phục nhờ biên lãi thuần (NIM) và tăng trưởng cho vay cải thiện, từ đó củng cố khả năng tạo vốn nội bộ.
Ngoài ra, nguồn vốn và thanh khoản vẫn sẽ duy trì ổn định nhờ tăng trưởng tiền gửi theo kịp tốc độ tăng trưởng cho vay và các ngân hàng tăng cường huy động nguồn vốn dài hạn.
Tỷ lệ hình thành nợ xấu sẽ chậm lại
Nhiều chính sách của Chính phủ cùng các quy định pháp lý mới nhằm thúc đẩy đầu tư và tiêu dùng nội địa sẽ có hiệu lực, từ đó góp phần đẩy mạnh hoạt động kinh doanh và cải thiện dòng tiền của các doanh nghiệp.
Trong khi đó, lãi suất thấp sẽ giảm bớt gánh nặng lãi vay và cải thiện khả năng trả nợ cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ.
“Chúng tôi kỳ vọng NPL toàn ngành sẽ giảm xuống 1,7%-1,8% trong năm 2024 từ mức đỉnh 5 năm là 1,9% vào cuối năm 2023. Tốc độ cơ cấu lại khoản vay (tương đương 1,2% tổng dư nợ) cũng sẽ ổn định”, VIS Rating dự báo.
Rủi ro tín dụng đến từ nhóm ngành bất động sản sẽ dần ổn định khi các vấn đề pháp lý dần được tháo gỡ và tiếp cận được nguồn vốn vay. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, các chủ đầu tư sử dụng đòn bẩy cao với dòng tiền kinh doanh hồi phục chậm và đang vướng vào vấn đề pháp lý và/hoặc các dự án mang tính đầu cơ sẽ tiếp tục là rủi ro chính đối với chất lượng tài sản của ngành ngân hàng.
Khả năng sinh lời sẽ cải thiện với mức NIM cao hơn
Trong năm 2024, các chuyên gia kỳ vọng ROAA trung bình ngành sẽ cải thiện nhẹ lên 1,7% từ mức 1,6% của năm 2023 nhờ NIM toàn ngành mở rộng khoảng 20-30 điểm cơ bản so với cùng kỳ lên quanh mức 3,8%.
Hầu hết các ngân hàng có thể điều chỉnh giảm chi phí huy động về mức thấp nhanh hơn so với lãi suất các khoản cho vay. Tăng trưởng tín dụng dự kiến tăng lên mức 14%-15% nhờ nhu cầu tín dụng từ thương mại nội địa, doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh bất động sản.
Tăng trưởng thu nhập ngoài lãi sẽ ở mức khiêm tốn, chủ yếu đến từ thu dịch vụ thanh toán, bù đắp cho sự suy giảm từ dịch vụ bảo hiểm và đầu tư chứng khoán.
Chi phí tín dụng được dự báo vẫn sẽ ở mức cao do các ngân hàng cần cải thiện bộ đệm dự phòng từ mức đáy của năm 2023, nhất là các ngân hàng tư nhân quy mô vừa và nhỏ.
Mặc dù lợi nhuận cải thiện sẽ hỗ trợ trích lập dự phòng và bổ sung vốn, các chuyên gia đánh giá mức vốn của ngành ngân hàng nhìn chung sẽ đi ngang trong năm 2024. Chỉ có một số ngân hàng đã công bố kế hoạch tăng vốn. Nhìn chung, tỷ lệ an toàn vốn của ngành ngân hàng vẫn sẽ ở mức thấp khoảng 11-12%.
Tỷ lệ bao phủ nợ xấu của các ngân hàng tư nhân vừa và nhỏ vẫn sẽ thấp hơn trung bình ngành do phải mất nhiều thời gian hơn để cải thiện tỷ lệ dự phòng sau khi chất lượng tài sản sụt giảm mạnh vào năm 2023.
Nguồn vốn và thanh khoản được dự báo sẽ duy trì ổn định khi tăng trưởng tiền gửi theo kịp tăng trưởng tín dụng và các ngân hàng tăng cường huy động vốn dài hạn.
“Chúng tôi kỳ vọng tăng trưởng tiền gửi tại các ngân hàng sẽ được hỗ trợ bởi sự hồi phục của dòng tiền doanh nghiệp khi điều kiện kinh doanh được cải thiện. Ngoài ra, các ngân hàng sẽ tích cực tìm kiếm nguồn vốn trái phiếu dài hạn để duy trì tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn (SMLR) dưới mức quy định là 30%”, VIS Rating nhận định.