Các chuyên gia kỳ vọng, với tinh thần làm việc nghiêm túc, trách nhiệm, Quốc hội sẽ đưa ra nhiều quyết sách kịp thời và phù hợp cho kinh tế Việt Nam nói chung và cộng đồng doanh nghiệp nói riêng.
Những khó khăn cần được tháo gỡ?
Là người đã theo dõi các kỳ họp Quốc hội nhiều năm, TS. Lê Duy Bình, Chuyên gia kinh tế, Giám đốc điều hành Economica Việt Nam cho biết, trong thời gian qua khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, Quốc hội đã có những những quyết sách chưa từng có tiền lệ như giãn, giảm miễn thuế cho doanh nghiệp hoặc quan tâm đến người lao động như hỗ trợ tiền thuê nhà hay rất nhiều chính sách an sinh xã hội.
“Quốc hội cũng đã 2 lần việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn đã góp phần chia sẻ một phần lợi ích của nhà nước đối với người dân, doanh nghiệp; góp phần giảm chi phí sản xuất của doanh nghiệp và tiết kiệm chi phí tiêu dùng cho người dân trước bối cảnh giá dầu thô thế giới và giá xăng dầu trong nước tăng kỷ lục”, ông Bình nhìn nhận.
Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV diễn ra bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, nhất là trong lĩnh vực tiền tệ, giá cả, thương mại và đầu tư, tạo áp lực lớn tới nền kinh tế Việt Nam, cả trong trước mắt và lâu dài.
Trong nước, đằng sau niềm vui phục hồi và tăng trưởng kinh tế, phát triển doanh nghiệp tiếp tục xu hướng khởi sắc thì kinh tế Việt Nam nói chung và cộng đồng doanh nghiệp nói riêng vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.
“Hiện các doanh nghiệp đang nỗ lực kinh doanh để bù lại giai đoạn khó khăn của hai năm dịch. Nhiều doanh nghiệp rất cần nguồn tín dụng, nhất là các doanh nghiệp sản xuất cho mùa tết, xuất khẩu... Song, do khó khăn trong việc giải ngân từ ngân hàng, các doanh kẹt về dòng vốn, ngân hàng nào cũng nói hết room”, ông Lê Duy Bình quan ngại.
Nhìn nhận về vấn đề này, ông Vũ Tiến Lộc, đại biểu Quốc hội khóa XV cho rằng, dù đã có nhiều nỗ lực từ phía Quốc hội và Chính phủ, nhưng kết quả thực hiện việc triển khai các Chương trình phục hồi kinh tế để hỗ trợ doanh nghiệp là vô cùng khiêm tốn. Toàn bộ nguồn vốn dành cho gói hỗ trợ mới chỉ sử dụng ở cuối tháng 8 và chỉ sử dụng 20%. Riêng gói hỗ trợ lãi suất 2% thì mới giải ngân 1/3 kế hoạch.
“Với những khó khăn này, trung bình một tháng có 12.500 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Điều này đồng nghĩa với việc 12.500 ý tưởng kinh doanh đã không được hoàn thành. Tương ứng với đó là một số vốn doanh nghiệp dự kiến đưa vào sản xuất kinh doanh không trở thành hiện thực”, ông Lộc nhìn nhận.
Trong khi đó, dù đã có nhiều cải thiện môi trường kinh doanh, song trong thực tế, doanh nghiệp vẫn rủi ro về mặt pháp lý do tồn tại không ít bất cập, nhất là từng câu, từng chữ trong các luật lại được các cơ quan nhà nước hiểu theo từng nghĩa khác nhau.
“Qua tiếp xúc với các doanh nghiệp, hiện có tâm lý "e sợ" bởi nhiều trường hợp hình sự hóa các quan hệ kinh tế nên không ít doanh không dám bung ra làm ăn, co cụm lại”, ông Lộc quan ngại.
Chờ đợi những quyết sách lớn
Theo dự kiến chương trình, Quốc hội sẽ họp tập trung trong 21 ngày, ngoài việc xem xét các báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2022; quyết định kế hoạch phát triển, dự toán ngân sách và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2023, Quốc hội cũng dự kiến xem xét, thông qua 7 luật, 3 dự thảo nghị quyết và cho ý kiến về 7 dự án luật khác.
Với khối lượng dự án luật được xem xét nhiều nhất so với các kỳ họp trước đó, ông Lê Duy Bình cho rằng, những cải cách pháp luật sắp tới sẽ làm rõ ràng hơn, minh bạch hơn và an toàn hơn cho môi trường kinh doanh của người dân, doanh nghiệp.
Từ đó khuyến khích tinh thần khởi nghiệp của người dân, doanh nghiệp, khuyến khích tinh thần dám nghĩ, dám chụi trách nhiệm, dám mạo hiểm, dám dấn thân vào con đường kinh doanh.
“Chúng ta vẫn thấy có số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp rất lớn, song chưa cảm nhận được không khi hừng hực sẵn sằng dấn thân vào kinh doanh. Tôi kỳ vọng những thay đổi của hệ thống pháp luật sẽ tiếp tục khuyến khích những tinh thần này trong thời gian tới”, ông Bình tin tưởng.
Còn theo ông Vũ Tiến Lộc, trong 7 dự luật được lấy ý kiến, dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là một trong những Luật được cả người dân và doanh nghiệp mong đợi với kỳ vọng sẽ gỡ bỏ những nút thắt chồng chéo, khơi thông nguồn lực đất đai, giúp ổn định đời sống xã hội, tiếp thêm động lực cho thị trường bất động sản.
“Việc doanh nghiệp tiếp cận đất đai dễ dàng hơn đồng nghĩa họ có thể có một loại tài sản thế chấp hữu hiệu trong trường hợp muốn vay vốn từ các tổ chức tín dụng. Ngược lại, nếu không tiếp cận được tín dụng, thì nhiều doanh nghiệp sẽ mất đi cơ hội phục hồi sau đại dịch hoặc không thể mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh, bỏ lỡ cơ hội đầu tư cho tài sản mới”, ông Lộc phân tích.
Bên cạnh việc thảo luận và thông qua những Nghị quyết và các Dự án Luật quan trọng, TS. Bùi Đặng Dũng – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Quốc hội khóa XIV cũng cho rằng, điều mà người dân, doanh nghiệp mong muốn là các Quốc hội đánh giá được tình hình những cơ hội và thách thức của kinh tế Việt Nam trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động. Từ đó đưa ra những chính sách phù hợp và kịp thời.
“Chúng tôi chờ đợi Chính phủ có những đề xuất gì đến Quốc hội về những giải pháp để kinh tế Việt Nam có thể có thể tăng trưởng và phát triển, nhưng vẫn giữ được ổn định kinh tế, kiểm soát lạm phát, nâng cao chất lượng của người dân đặt trong bối cảnh kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, khó lường và không thể dự báo”, TS. Bùi Đặng Dũng cho biết.
Ngoài ra, Quốc hội và Chính phủ cũng cần nghiên cứu chính sách về điều hành xăng dầu để đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và đảm bảo quyền lợi của người dân. Tránh tình trạng hàng chục hàng trăm cửa hàng xăng dầu đóng cửa và người dân phải khó khăn vất vả tìm chỗ để mua xăng. Điều này làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với chính sách của Nhà nước.
“Xăng dầu được coi như là nguồn năng lượng để duy trì điều hành và phát triển mạch máu nền kinh tế. Tác động đến mọi người dân, đi làm, vận chuyển hàng hóa. Nếu xăng dầu giảm và đáp ứng nhu cần sẽ đảm bảo lưu thông hàng hóa, doanh nghiệp thuận lợi cho hoạt động kinh doanh và đời sống nhân dân được đảm bảo hơn”, TS. Bùi Đặng Dũng lưu ý.
