Chính thức đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa theo công suất

Trong phiên họp sáng 14/6, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo quy định mới, từ ngày 1/1/2026, mức thuế suất 10% sẽ được áp dụng đối với các loại điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 đến 90.000 BTU. Tuy nhiên, điều hòa có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và trên 90.000 BTU sẽ không thuộc diện chịu thuế này.

Báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo luật trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý với ý kiến của nhiều đại biểu về việc nhu cầu sử dụng các thiết bị lạnh và điều hòa không khí đã trở nên phổ biến.

"Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với đề xuất của cơ quan soạn thảo để quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biết", ông Mãi nêu.

Với điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU không bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt.

Khác với các dòng điều hòa dân dụng phổ biến có công suất từ 9.000 đến 18.000 BTU, loại từ 24.000 đến 90.000 BTU thường được sử dụng trong các hệ thống điều hòa trung tâm, hệ đa kết nối (VRF/VRV) hoặc dạng nguyên cụm đặt trên mái. Các thiết bị này được lắp đặt cố định tại các công trình lớn như khách sạn, trung tâm thương mại, bệnh viện, trường học, nhà máy hay tổ hợp văn phòng, với khả năng làm mát cho diện tích rộng từ 300 đến 800 m² cho mỗi cụm.

Bên cạnh các nội dung sửa đổi khác, Luật vừa được Quốc hội thông qua vẫn giữ nguyên quy định áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng.

Trước đó, một số ý kiến đề xuất loại bỏ xăng khỏi danh mục hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, thay vào đó nếu cần điều chỉnh để bảo vệ môi trường thì nên tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng.

Theo ông Phan Văn Mãi, các ý kiến này là hợp lý và về lâu dài cần xem xét điều chỉnh tổng thể cả thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường để xây dựng chính sách thuế phù hợp, tiệm cận thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện cam kết tại Hội nghị COP26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc duy trì thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng, song song với thuế bảo vệ môi trường, vẫn là cần thiết. Vì vậy, cơ quan này đề nghị giữ nguyên quy định thu thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng trong giai đoạn hiện nay.

Sẽ áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường từ năm 2027

Một trong những điểm mới đáng chú ý tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt vừa được Quốc hội thông qua là việc bổ sung nước giải khát có đường vào danh mục hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo quy định tại luật này, nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế là các sản phẩm đáp ứng khái niệm về “nước giải khát” theo Tiêu chuẩn Việt Nam và có hàm lượng đường vượt quá 5g/100ml. Tuy nhiên, một số sản phẩm không thuộc đối tượng chịu thuế gồm: sữa và các sản phẩm từ sữa, nước khoáng thiên nhiên, nước đóng chai, nước trái cây nguyên chất, nectar rau quả, nước dừa, thực phẩm dạng lỏng dùng cho mục đích dinh dưỡng, và các sản phẩm từ cacao.

Trong quá trình thảo luận dự thảo luật, đã có ý kiến đề xuất cần đánh giá kỹ hơn tác động của chính sách thuế đối với nước giải khát có đường, và đề nghị chưa áp dụng thuế trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế – Tài chính Phan Văn Mãi, việc đánh thuế với nhóm sản phẩm này là cần thiết để thể chế hóa chủ trương của Đảng về bảo vệ sức khỏe nhân dân, cũng như thực hiện theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) và Bộ Y tế.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận định, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường sẽ góp phần định hướng sản xuất – tiêu dùng theo hướng lành mạnh hơn, đồng thời mở rộng cơ sở thuế, phù hợp với thông lệ quốc tế. Theo lộ trình, mức thuế suất sẽ là 8% từ năm 2027 và tăng lên 10% từ ngày 1/1/2028.

Ngoài ra, một số ý kiến cũng đề nghị mở rộng phạm vi áp thuế đối với các sản phẩm chứa đường khác, bao gồm cả các loại nước giải khát sử dụng chất tạo ngọt tổng hợp. Tuy nhiên, theo ông Phan Văn Mãi, hiện chưa có đủ căn cứ đánh giá tác động để áp thuế đối với những nhóm sản phẩm này. Vì vậy, việc mở rộng đối tượng chịu thuế sẽ được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá một cách thận trọng, nhằm đảm bảo tính khả thi và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình phục hồi sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp. Những nội dung này sẽ được báo cáo Quốc hội vào thời điểm thích hợp.