Agribank và chuyện hậu trường ngân hàng "Big 4" duy nhất chưa cổ phần hóa

Trong nhóm “Big 4” ngân hàng có vốn Nhà nước, Agribank hiện là cái tên duy nhất chưa hoàn tất cổ phần hóa. Dù “deadline” được Chính phủ đặt ra đang đến gần, nhưng những vướng mắc về pháp lý, tài chính và tổ chức vẫn khiến hành trình này trở nên chông gai.

Agribank và chuyện hậu trường ngân hàng
Agribank là ngân hàng duy nhất trong nhóm Big 4 chưa tiến hành cổ phần hóa.

Hạn chót đang tới gần

Trong kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn Nhà nước giai đoạn 2022 - 2025 được Chính phủ phê duyệt hồi cuối năm 2022, ngân hàng Agribank được đưa vào danh sách cổ phần hóa với mục tiêu tỷ lệ vốn Nhà nước dự kiến nắm giữ sau cổ phần hóa là trên 65%. Đây là động thái nhằm cải thiện năng lực cạnh tranh, gia tăng hiệu quả hoạt động và giảm áp lực ngân sách nhà nước trong việc cấp vốn cho ngân hàng.

Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại, cột mốc trên đang tới gần nhưng vẫn chưa có nhiều thông tin về khả năng triển khai.

Hiện Agribank là ngân hàng duy nhất trong nhóm “Big 4” chưa tiến hành cổ phần hóa. Ba thành viên khác là Vietcombank, VietinBank và BIDV đã lần lượt được hoạt động với tư cách là một ngân hàng thương mại cổ phần vào các năm 2008, 2009 và 2012.

Cũng cần phải nhấn mạnh, đây không phải là lần đầu tiên kế hoạch cổ phần hóa Agribank được đưa ra. Nhiệm vụ này đã từng được đặt ra từ năm 2007, tuy nhiên liên tục bị trì hoãn sau đó. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu giai đoạn 2008-2009, biến động trong hệ thống ngân hàng Việt Nam từ 2011-2013, cùng các khó khăn về cơ chế và thị trường là những nguyên nhân lớn khiến kế hoạch dậm chân tại chỗ.

Đến năm 2017, kế hoạch cổ phần hóa Agribank được tái khởi động, nhưng xuất hiện thêm nhiều vấn đề trở ngại do liên quan đến việc định giá tài sản là đất, tài sản gắn liền trên đất thuộc sở hữu của Nhà nước.

Theo quy định tại Nghị định 126, việc cổ phần hoá chỉ được triển khai sau khi có phương án sắp xếp xử lý cơ sở nhà đất được phê duyệt. Trong khi đó, nguồn gốc hình thành, tình trạng pháp lý của các cơ sở nhà đất của Agribank có nhiều vướng mắc nên việc xử lý kéo dài.

Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành ngân hàng hồi đầu năm nay, ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch HĐTV Agribank khi đó cho biết, mặc dù rất cố gắng nhưng trong năm 2023 ngân hàng cũng chỉ xử lý được 12 mảnh, hiện còn 29 mảnh vẫn chưa giải quyết được.

“Agribank sẵn sàng bàn giao nguyên trạng cho địa phương 29 mảnh còn vướng mắc này để triển khai cổ phần hoá. Do vậy, ngân hàng kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo vấn đề này mà không chờ xử lý tổng thể sau khi Luật Đất đai mới được thông qua và có hiệu lực”, Chủ tịch HĐTV Agribank đề xuất.

Áp lực vốn ngày càng lớn

Quảng cáo

Tiến độ cổ phần hóa chậm chạp, trong khi các yêu cầu về tăng vốn nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường lại đang ngày càng cấp thiết đối với Agribank.

Là một trong các ngân hàng thương mại Nhà nước đóng vai trò chủ lực trong hệ thống ngân hàng, Agribank có mạng lưới rộng lớn nhất với gần 2.300 chi nhánh và phòng giao dịch trên khắp cả nước và có tỷ trọng cho vay lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn lớn (lĩnh vực này thường chiếm khoảng 50-70% tổng dư nợ của Agribank).

Đáng chú ý, đây cũng là ngân hàng thương mại đang gánh quy mô tổng tài sản quá lớn, đứng thứ hai hệ thống (chỉ sau BIDV) trong khi quy mô vốn điều lệ lại ngày càng thiếu cân đối. Những năm gần đây, quy mô vốn điều lệ của Agribank thậm chí đã tụt lại phía sau so với nhiều ngân hàng khác, kể cả các ngân hàng cổ phần tư nhân.

Trong năm 2023 và nửa đầu năm 2024, Agribank đã được bổ sung thêm hơn 17.000 tỷ đồng vốn điều lệ, từ 34.210 tỷ đồng lên 51.615 tỷ đồng. Dù vậy, quy mô vốn điều lệ của ngân hàng hiện chỉ xếp thứ 7 toàn ngành, thấp nhất trong nhóm Big4 và kém xa ba ngân hàng thương mại cổ phần là VPBank (79.339 tỷ đồng), Techcombank (70.450 tỷ đồng) và MB (52.870 tỷ đồng).

Do chưa cổ phần hóa, việc tăng vốn của Agribank hoàn toàn phụ thuộc vào ngân sách nên tốc độ tăng vốn rất chậm, hệ số an toàn vốn (CAR) thấp, không đáp ứng được nhu cầu phát triển của ngân hàng cũng như nhu cầu vốn của nền kinh tế.

Cập nhật mới nhất của Agribank cho biết, đến cuối tháng 12/2023, CAR hợp nhất của ngân hàng ở mức 9,2%, chỉ nhỉnh hơn chút so với mức yêu cầu tối thiếu 8% của NHNN.

Để đảm bảo các cân đối, thời gian qua Agribank liên tục phải phát hành trái phiếu kỳ hạn dài và lãi suất cao hơn thông thường để kê vốn. Mới đây nhất, giữa tháng 7/2024, ngân hàng này tiếp tục chào bán 10 nghìn tỷ đồng trái phiếu ra công chúng, kỳ hạn 10 năm để tăng vốn cấp 2 - một trong những điều kiện để giữ tỷ lệ an toàn vốn.

Ở lô trái phiếu cần huy động trên, lãi suất áp dụng là lãi suất thả nổi, được tính bằng lãi suất tham chiếu (bình quân lãi suất tiền gửi tiết kiệm cá nhân bằng VND, kỳ hạn 12 tháng, trả lãi cuối kỳ được niêm yết của 4 ngân hàng BIDV, VietinBank, Agribank, Vietcombank tại ngày xác định lãi suất) cộng biên độ tối đa 3%/năm. Như vậy Agribank phải chấp nhận chi phí lãi suất cao hơn để có nguồn cân đối trên. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời, không thể thay thế việc tăng vốn từ cổ đông thông qua cổ phần hóa.

Cũng do năng lực tài chính hạn chế với thực trạng vốn điều lệ nói trên, nên dù có thị phần huy động, thị phần tín dụng và tổng tài sản lớn thứ nhì hệ thống, lại cho vay chủ yếu lĩnh vực ưu tiên, nhưng room tín dụng mà Agribank được cấp vẫn ở mức thấp so với nhiều ngân hàng thương mại khác.

Việc chậm trễ cổ phần hóa không chỉ là vấn đề của Agribank mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu tổng thể trong cải cách doanh nghiệp Nhà nước. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN đang phối hợp với Bộ Tài chính để tháo gỡ các vướng mắc pháp lý liên quan đến việc ban hành quyết định cổ phần hóa và thành lập Ban Chỉ đạo cổ phần hóa Agribank.

Tuy nhiên, với tốc độ xử lý hiện tại, câu hỏi đặt ra là liệu Agribank có thể hoàn thành cổ phần hóa trước mốc 2025 hay không? Nếu tiếp tục trì hoãn, ngân hàng sẽ đứng trước nguy cơ bị tụt hậu trong cuộc cạnh tranh với các đối thủ cùng nhóm, đặc biệt khi các ngân hàng khác trong Big 4 đã chuyển đổi thành công từ hơn một thập kỷ trước.

Cổ phần hóa Agribank không chỉ là nhiệm vụ chiến lược mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao năng lực tài chính, đáp ứng nhu cầu phát triển của ngân hàng nói riêng và cả nền kinh tế nói chung. Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn đầy thách thức, đòi hỏi sự quyết liệt từ cả ngân hàng và các cơ quan quản lý để giải bài toán này một cách hiệu quả.

Theo AP Kỷ nguyên vươn mình - Mừng Xuân 2025 Sao chép

Cùng chuyên mục Ngân hàng

Ông Phạm Phú Khôi đảm nhận vai trò Phó Chủ tịch HĐQT của LPBank

Ngày 7/2/2025 tại trụ sở chính, Ngân hàng TMCP Lộc Phát Việt Nam (LPBank, mã chứng khoán: LPB) công bố bổ nhiệm ông Phạm Phú Khôi, Thành viên độc lập Hội đồng Quản trị (HĐQT) giữ chức Phó Chủ tịch HĐQT LPBank. Quyết định này là một bước đi chiến lược của LPBank nhằm củng cố và nâng cao năng lực quản trị trong bối cảnh tổ chức này đặt mục tiêu vươn lên nhóm dẫn đầu trong ngành tài chính - ngân hàng Việt Nam.

LPBank gia nhập câu lạc bộ lợi nhuận 10 nghìn tỷ đồng LPBank: 8 khối nghiệp vụ cam kết thực hiện mục tiêu kinh doanh năm 2025 Năm 2024, LPBank đạt lợi nhuận 12.168 tỷ đồng, tổng tài sản tăng gần 35%

Được kiến nghị can thiệp quản lý giá vàng, Ngân hàng Nhà nước nói gì?

Ngân hàng Nhà nước cho biết, theo Luật Giá năm 2012 và Luật Giá sửa đổi năm 2023, vàng không phải mặt hàng thiết yếu, không thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá.

Tỷ giá lấy lại đà tăng, giá vàng vẫn "nóng" trước ngày vía Thần Tài Giá vàng gần mức cao kỷ lục do nhu cầu bảo toàn tài sản tăng mạnh Giá vàng thế giới dứt đà tăng

ABBank hoàn thành 79,5% kế hoạch lợi nhuận năm

Tính chung cả năm 2024, lợi nhuận trước thuế của ABBank đạt 795 tỷ đồng, tăng 36,1% so với năm 2023. Dù vậy, kết quả này mới chỉ hoàn thành 79,5% kế hoạch lợi nhuận đề ra cho năm 2024.

Một năm gập ghềnh với ABBank Ông Phạm Duy Hiếu tái đảm nhận chức vụ Tổng giám đốc ABBank Ông Vũ Văn Tiền từ nhiệm Thành viên HĐQT ABBank

Kienlongbank báo lợi nhuận quý IV gấp 4,4 lần cùng kỳ

Kienlongbank ghi nhận lợi nhuận trước thuế quý IV/2024 gấp 4,4 lần cùng kỳ năm trước, đạt hơn 351 tỷ đồng, nhờ tăng trưởng mạnh của mảng tín dụng và tối ưu chi phí hoạt động.

KienlongBank sắp họp bất thường bầu bổ sung thành viên HĐQT Kienlongbank dự kiến chào bán 2.500 tỷ đồng trái phiếu ra công chúng KienlongBank có Phó Tổng Giám đốc mới

Lần đầu tiên 4 ngân hàng lớn nhất Việt Nam đều có tổng tài sản vượt 2 triệu tỷ, hai nhà băng tư nhân sắp chạm mốc lịch sử

Đến cuối năm 2024, tổng tài sản của các ngân hàng do Nhà nước nắm quyền chi phối là BIDV, VietinBank, Agribank, Vietcombank đều đã vượt mốc 2 triệu tỷ đồng và tiếp tục bỏ xa các ngân hàng tư nhân.

Ngành ngân hàng 2025: Thách thức cũ và động lực mới Việt Nam sắp có ngân hàng tư nhân đầu tiên sở hữu tổng tài sản đạt mốc 1 triệu tỷ đồng

Lãnh đạo ngân hàng kỳ vọng gì vào năm mới?

Khi 2025 đang nhận được nhiều kỳ vọng sẽ là năm bước ngoặt đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam, các lãnh đạo ngân hàng từ Agribank, VietinBank, BIDV, Vietcombank đến MB đã đưa ra những kiến nghị quan trọng, tập trung vào tăng cường vốn điều lệ, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển tài chính xanh và hoàn thiện khung pháp lý...

Ngân hàng Việt và một thập kỷ nỗ lực mở cửa trái phiếu xanh Lợi nhuận ngân hàng Vietcombank lập mức cao kỷ lục mới Hé lộ nhiều ngân hàng lợi nhuận tỷ đô