Cần chính sách ưu đãi đặc biệt
Xây dựng trung tâm tài chính đã được Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ xác định là một trong những đột phá thể chế quan trọng. Đây được coi là giải pháp chiến lược nhằm huy động, khai thác hiệu quả các nguồn lực xã hội, thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế, nâng cao năng suất, hiệu quả và sức cạnh tranh quốc gia.
Theo quyết định của Bộ Chính trị, Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng trung tâm tài chính quốc tế (IFC) tại TP.HCM và trung tâm tài chính khu vực (RFC) tại Đà Nẵng, hướng tới tầm nhìn phát triển đến năm 2045. Các chính sách ưu tiên bao gồm: sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ giao dịch chính, tự do hóa sở hữu nước ngoài và ngoại hối, đổi mới pháp lý và trọng tài quốc tế, đồng thời có cơ chế ưu đãi đặc biệt cho đầu tư mạo hiểm, tài chính xanh và tài sản kỹ thuật số. Ban chỉ đạo quốc gia do Thủ tướng đứng đầu với sự phối hợp của các bộ ngành liên quan, sẽ trực tiếp chỉ đạo triển khai.
Tại sự kiện "Kinh nghiệm quốc tế và vai trò hệ thống ngân hàng trong trung tâm tài chính" do Thời báo Ngân hàng tổ chức, ThS. Lưu Ánh Nguyệt (Phó Trưởng ban Phát triển Thị trường Tài chính, Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế - Tài chính, Bộ Tài chính) nhấn mạnh, để tận dụng lợi ích từ trung tâm tài chính quốc tế, Việt Nam cần các quy định chuyên sâu và tăng cường kết nối giữa trung tâm tài chính trong nước và quốc tế – một bài toán lớn với cơ quan quản lý.
“Nếu chúng ta muốn xây dựng trung tâm tài chính quốc tế cạnh tranh được với các trung tâm tài chính quốc tế hiện có trong khu vực, cần quan tâm đến chỉ số đánh giá xếp hạng trung tâm tài chính (GFCI) theo 5 tiêu chí: môi trường kinh doanh và thuế, nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng, phát triển thị trường tài chính, danh tiếng…”, ThS. Lưu Ánh Nguyệt cho biết.
Theo bà Nguyệt, việc đầu tiên khi muốn xây dựng trung tâm tài chính quốc tế đó là cần hoàn thiện thể chế linh hoạt, hiện đại. Cụ thể, xây dựng khung pháp lý minh bạch, phù hợp thông lệ quốc tế, cho phép thử nghiệm mô hình mới như fintech, nền tảng số. Đồng thời, áp dụng mô hình sandbox như Singapore với quy trình cấp phép nhanh và bảo vệ nhà đầu tư tốt. Song song với đó là tăng cường giám sát rủi ro theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo sự ổn định và minh bạch thị trường.
Thứ hai là phát triển hạ tầng tài chính và công nghệ, trong đó, xây dựng hệ thống thanh toán hiện đại, kết nối toàn cầu, phát triển khu tài chính kỹ thuật số, hỗ trợ startup, fintech thử nghiệm dịch vụ mới; ứng dụng AI, Blockchain, Big Data trong giao dịch, quản lý dữ liệu và bảo mật tài chính.
Thứ ba, về chính sách thuế, cần miễn/giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân cho tổ chức, cá nhân hoạt động tại trung tâm tài chính quốc tế. Có thể học tập kinh nghiệm từ một số nước như Thổ Nhĩ kỳ đã miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giao dịch ngân hàng và bảo hiểm cho doanh nghiệp tại trung tâm tài chính quốc tế (IFC). Đồng thời, cần đề xuất ưu đãi vượt trội cho ngân hàng nước ngoài chuyển trụ sở, chi nhánh vào Việt Nam.
Thứ tư, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu thủ tục đăng ký, cấp phép cho tổ chức tài chính nước ngoài; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hợp tác với các đại học, viện nghiên cứu để đào tạo chuyên sâu về tài chính, công nghệ, phân tích dữ liệu… Ngoài ra, cần thu hút chuyên gia quốc tế trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính, fintech; áp dụng chính sách visa đặc biệt cho nhân tài toàn cầu hoạt động trong lĩnh vực tài chính số.
Hành động quyết liệt để không bỏ lỡ thời cơ
Từ góc độ quốc tế, ông Richard D. McClellan, chuyên gia kinh tế, cố vấn độc lập chuyên về chính sách kinh tế, phát triển khu vực tài chính và chiến lược đầu tư nhận định, trung tâm tài chính quốc tế đóng vai trò chiến lược then chốt đối với một quốc gia, bởi nó không chỉ là một vị trí địa lý hay cơ sở hạ tầng, mà là sự hội tụ của nhiều yếu tố quan trọng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế toàn diện.
Trước hết, trung tâm tài chính quốc tế là cầu nối huy động vốn toàn cầu, mở rộng và làm sâu sắc thị trường vốn. Điều này tạo điều kiện cho các bên tham gia được hưởng lợi. Ví dụ: Chính phủ tiếp cận nguồn tài trợ đa dạng, giám sát hiệu quả các công cụ tài chính như vốn đầu tư mạo hiểm, trái phiếu xanh và thị trường ngoại hối (FX). Đồng thời, doanh nghiệp trong nước cũng dễ dàng hơn trong việc gây quỹ, mở rộng dịch vụ tài chính hiện đại xuyên biên giới, thúc đẩy quá trình vươn ra thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, trung tâm tài chính quốc tế thúc đẩy đổi mới thông qua việc ứng dụng công nghệ tài chính (Fintech) và tài chính bền vững. Đây là yếu tố then chốt để một quốc gia bắt kịp xu hướng phát triển của thế giới và tạo ra lợi thế cạnh tranh. Trung tâm tài chính quốc tế là "nam châm" thu hút nhân tài có trình độ cao và các công ty toàn cầu; lực lượng lao động có kỹ năng cao được tiếp xúc với môi trường làm việc quốc tế, tạo điều kiện cho việc chuyển giao kiến thức và nâng cao năng lực trong nước.
Không chỉ vậy, các trung tâm này còn góp phần tăng cường "quyền lực mềm" của khu vực, khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Thị trường toàn cầu xem trung tâm tài chính quốc tế là điểm vào quan trọng để tiếp cận thị trường ASEAN, đồng thời tạo dựng niềm tin với các đối tác thông qua trọng tài và các cơ chế pháp lý minh bạch. Qua đó, tạo tiền đề cho quá trình chuyển đổi kinh tế lên nấc thang thu nhập cao. Sự chắc chắn về mặt pháp lý, tính linh hoạt trong việc hồi hương vốn và hệ thống công nghệ tài chính tiên tiến mang lại sự an tâm cho các nhà đầu tư, điều này đã được chứng minh ở nhiều trung tâm tài chính quốc tế hoạt động thành công trên thế giới.
Theo ông Richard D. McClellan, thành công của một trung tâm tài chính quốc tế không phụ thuộc vào tuyên bố mà đến từ sự lựa chọn của dòng vốn toàn cầu. Việt Nam đang có cơ hội lớn để phát triển trung tâm tài chính quốc tế, với quyết tâm chính trị mạnh mẽ thể hiện qua các quyết định và nghị quyết cấp cao. Nhu cầu của khu vực tư nhân toàn cầu về một thị trường tài chính sâu rộng và thanh khoản cao hơn ngoài Singapore và Hồng Kông cũng là yếu tố thuận lợi.
Chuyên gia nhấn mạnh, việc chậm trễ trong việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế sẽ khiến Việt Nam đánh mất cơ hội quý giá. Sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ trong khu vực như Jakarta, Kuala Lumpur và Bangkok, cùng với nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, đòi hỏi Việt Nam phải hành động nhanh chóng. Các tiêu chuẩn toàn cầu ngày càng khắt khe từ FATF/OECD, cùng với thời gian cần thiết cho quá trình cải cách, nhấn mạnh sự cấp bách của việc triển khai ngay lập tức. Việc chậm trễ không chỉ ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn đầu tư trong tương lai mà còn đe dọa nền tảng tăng trưởng dài hạn của Việt Nam.
.jpg)
