Tờ WSJ nhận định, một làn sóng sa thải trong lĩnh vực công nghệ là tín hiệu cho thấy các lãnh đạo trong ngành đang dịch chuyển từ tập trung vào tăng trưởng trên hết sang mục tiêu có lợi nhuận.
Sau một năm 2022 bầm dập, trong đó các công ty từ startup nhỏ đến những gã khổng lồ công nghệ đã buộc phải “phanh gấp” sau khi mở rộng quá nhanh. Một số tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực này đang chứng minh rằng kỷ nguyên thắt lưng buộc bụng chỉ mới bắt đầu, với việc thắt chặt chi tiêu và đóng băng mở rộng các dự án mới tốn kém được dự đoán sẽ diễn ra nhiều hơn trong năm 2023. Amazon và Salesforce đều tuyên bố kế hoạch sa thải trong tuần trước.
Lượng cắt giảm tại Amazon – mức lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ tới thời điểm này đã ảnh hưởng tới hơn 18.000 nhân viên, hầu hết trong mảng bán lẻ, tuyển dụng và kinh doanh thiết bị.
Trong nhiều năm, lĩnh vực công nghệ đã mở rộng với tốc độ chóng mặt. Các công ty đã cạnh tranh để giành giật nhân tài bằng việc đề nghị những mức lương hậu hĩnh và quẳng một số tiền lớn cho những thử nghiệm mới. Khi dịch Covid-19 ập đến, việc tăng cường tuyển dụng mới càng được đẩy mạnh khi các công ty công nghệ nỗ lực kiếm tiền nhờ nhu cầu tăng.
Tuy nhiên trong vài tháng qua, hàng loạt công ty công nghệ đã chuyển từ tuyển dụng sang sa thải hàng nghìn vị trí khi môi trường kinh doanh đang thay đổi.
Tại Salesforce, công ty tuyên bố cắt giảm 10% lực lượng lao động, đồng CEO Marc Benioff nói rằng ông chịu trách nhiệm về việc tuyển quá nhiều nhân viên khi doanh thu tăng khi mới bắt đầu đại dịch. Điều đáng nói là, điệp khúc “tuyển dụng quá nhiều” đã được lặp lại nhiều bởi các sếp công nghệ gồm cả Mark Zuckerberg của Meta, cựu CEO Jack Dorsey của Twitter…
“Thị trường giá lên trong năm 2022 giờ đã không còn nữa”, theo Rich Wong – đối tác tại công ty quỹ mạo hiểm Accel.
Glenn Kelman – CEO của hãng BĐS Redin nói rằng ông khá tiếc nuối về cách mà ông đối phó với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng trong đại dịch khi nhu cầu mua nhà tăng. Redfin đã chuyển từ tuyển dụng sang sa thải 1 lượng lớn lực lượng lao động khi thị trường đóng băng.
“Ở một mức độ cảm xúc, tôi nghĩ chúng tôi đều biết nhạc đã dừng rồi. Tôi nghĩ nhiều CEO tại các công ty công nghệ cũng cảm thấy không thoải mái, ít nhất là 1 phần với những gì đang diễn ra”.
Kelman – người đưa Redfin vào những lĩnh vực như lướt sóng bất động sản đã phải đóng cửa một vài mảng kinh doanh khi tình huống kinh tế xấu đi và lãi suất tăng.
“Nếu có thể bước vào cỗ máy thời gian và quay lại 18 tháng trước, tôi sẽ nói rằng cách đơn giản nhất để xây dựng một công ty có lợi nhuận không phải là tạo ra những ý tưởng tuyệt vời để làm hài lòng khách hàng. Đó đơn giản chỉ là ngừng làm những điều ngu ngốc”.
Công ty công nghệ video Vimeo vào tuần trước đã sa thải 11% lao động. Họ nói rằng bước đi này là để duy trì việc tập trung vào có lợi nhuận. Mạng xã hội Snap cũng đã loại bỏ dự án drone và cắt giảm 20% lực lượng lao động. Tổng cộng, hơn 1000 công ty công nghệ đã sa thải hơn 150.000 nhân viên kể từ đầu năm.
Tháng 11, ngày càng nhiều nhân viên startup đã phải tự rời công ty thay vì chờ bị sa thải vào đầu tháng 4/2020. Từ cuối năm 2008 – tháng 11/2021, sự nổi lên của những công ty công nghệ lớn đã giúp duy trì mức tăng gấp 10 lần của chỉ số Nasdaq. Tốc độ tăng trưởng đó đã chấm dứt vào năm ngoái, khi chỉ số này giảm 33%, mức tồi tệ nhất kể từ năm 2008.
Đại dịch đã góp 1 phần tạo ra xu hướng tăng. Việc tuyển dụng trong lĩnh vực công nghệ tăng lên khi mọi người bị mắc kẹt ở nhà và họ thích nghi với mọi loại hình dịch vụ hàng hoá kỹ thuật số. Một vài lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ liên quan tới những quyết định này thừa nhận rằng họ chính là người gieo những hạt giống gây ra sự đau khổ hiện nay.
CEO Uber là Dara Khosrowshahi là một trong những người đưa ra cảnh báo sớm nhất vào mùa xuân năm ngoái rằng công ty này sẽ cắt giảm chi phí marketing và tuyển dụng. “Chúng ta đang phục vụ thị trường nghìn tỷ USD nhưng kích thước thị trường sẽ không phù hợp nếu không thể chuyển thành lợi nhuận. Chúng ta cần phải kiếm được tiền”, Khosrowshahi nói trong email gửi nhân viên.
Không lâu sau đó, quỹ đầu tư mạo hiểm Sequoia Capital nói với các công ty trong danh mục đầu tư của họ rằng hãy nhanh chóng cắt giảm chi phí và bảo toàn dự trữ tiền mặt. “Tôi nghĩ tất cả những lãnh đạo cấp cao, khi bước vào nửa sau của năm 2022 đều ước họ đã hành động sớm hơn”, theo Allan Thygesen – CEO công ty Docusign.
DocuSign là một trong những công ty hưởng lợi nhiều nhất nhờ đại dịch nhưng người tiền nhiệm của Thygesen đã từ chức vào tháng 6 sau khi cổ phiếu đột ngột giảm mạnh. Ngay sau khi tiếp quản vị trí CEO, Thygesen đã đồng ý để DocuSign sa thải 9% lực lượng lao động.
Những công ty khác trong ngành như Alphabet vẫn chưa cắt giảm mạnh như những đối thủ. Thậm chí, Alphabet gây ngạc nhiên với các nhà đầu tư trong quý 2 khi báo cáo tổng lượng nhân sự tăng tới 12.800 người trong 3 tháng.
Tuy nhiên, gần đây nhân viên Google bắt đầu nhận được cảnh báo của các lãnh đạo về việc sa thải.
Không công ty nào trải qua sự bùng nổ khủng khiếp nhờ đại dịch hơn Amazon. Gã khổng lồ bán lẻ đã hưởng lợi từ việc khách hàng đổ xô mua sắm online và mảng điện toán đám mây cũng phát triển. Để đáp ứng nhu cầu, Amazon đã tăng gấp đôi mạng lưới hậu cần và bổ sung thêm hàng trăm nghìn nhân viên.
Nhưng sau khi nhu cầu chậm lại, công ty này đã chuyển hướng. Trong mùa xuân và mùa hè, họ bắt đầu cắt bỏ một vài hoạt động kinh doanh. CEO Jassey đã mất nhiều tháng xem xét chi phí của Amazon và đến giữa tháng 11, Amazon tuyên bố sẽ tiến hành sa thải nhân viên.
“Mọi thứ trở nên rõ ràng với chúng tôi rằng phải cắt giảm chi phí”, Jassey nói. “Khi biết phải loại bỏ một vài vị trí, tôi thật sự đau lòng bởi những người này đều có cuộc sống, gia đình, hy vọng và trách nhiệm. Những lúc như vậy, tôi chỉ cố gắng tìm mọi cách để không phải làm điều đó nhưng cuối cùng tôi tin rằng đó là quyết định đúng đắn nhất cho công ty mà mình có thể làm”.