Nga công bố có kế hoạch cắt giảm sản lượng dầu ước tính khoảng 500.000 thùng/ngày tức tương đương khoảng 5% sản lượng từ tháng sau, động thái này lập tức đẩy giá dầu tăng cao, phía Nga khẳng định động thái này nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt của phương Tây.
Trước đây từng có thời điểm Nga ngừng mọi hoạt động xuất khẩu khí đốt sang châu Âu nhằm phản ứng với việc nhiều biện pháp trừng phạt được áp dụng với Nga do căng thẳng Nga – Ukraine leo thang. Nga từng đe dọa sẽ sử dụng hoạt động xuất khẩu tất cả các loại hàng hóa, trong đó có dầu để phản ứng lại với các biện pháp trừng phạt kinh tế.
Động thái được công bố mới đây là lần đầu tiên Moscow tính toán đưa ra nhằm phản ứng lại với các biện pháp của phương Tây, nó khiến cho nhiều người dự báo về khả năng Nga sẽ coi dầu như “vũ khí” trong bối cảnh căng thẳng kinh tế giữa Nga và phương Tây. Một số chuyên gia phân tích tuy nhiên khẳng định về những thách thức mà Nga phải đối mặt trong việc bán dầu trong bối cảnh có những biện pháp trừng phạt của phương Tây.
Chính phủ các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) và các nước công nghiệp phát triển G7 trong những tháng gần đây áp dụng các biện pháp làm giảm nguồn doanh thu dầu của Nga, một nguồn tiền quan trọng cho ngân sách của nước này. Các động thái này có tính đến việc EU cấm phần lớn dầu thô và áp trần giá dầu 60USD/thùng với dầu của Nga. Cơ chế này yêu cầu các doanh nghiệp vận tải và bảo hiểm phương Tây phải tuân thủ giá trần.
Phía Nga đã khẳng định sẽ không tuân thủ quy định áp trần giá dầu. Cho đến nay, Nga đã giữ sản lượng dầu ở ngưỡng ổn định. Đã nhiều năm nay, Moscow đã điều phối chính sách sản lượng dầu với Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), nhóm vốn bao gồm chủ yếu các doanh nghiệp dầu phương Tây nhiều năm nay đã có những động thái điều chỉnh sản lượng nhằm hỗ trợ cho giá dầu toàn cầu.
Vào ngày thứ Sáu, Kremlin cho biết họ đã tham vấn với một số nước thành viên thuộc liên minh OPEC+, trong đó có bao gồm Nga và các nước sản xuất dầu. Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak tuy nhiên cho biết động thái mới nhất từ phía Nga hoàn toàn tự nguyện.
Giá dầu toàn cầu đã tăng sau tuyên bố của ôn Novak, giá dầu Brent tăng 2,5% lên lên 86,65USD/thùng vào đầu ngày thứ Sáu. Vào tháng 12/2022, Nga đã ra quyết định cấm bán các sản phẩm xăng dầu Nga cho những nước áp trần với sản phẩm năng lượng của Nga dù rằng thị trường dầu đã có những diễn biến sau khi Nga vẫn duy trì bán dầu ra thị trường.
Từ sau khi quy định áp trần giá dầu được áp dụng, sản lượng dầu của Nga vẫn ổn định bất chấp các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Moscow đã có thể điều hướng xuất khẩu dầu sang nhiều khách hàng tại châu Á, trong đó đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ.
Tháng 1/2023, sản lượng dầu của Nga duy trì ở ngưỡng 10,9 triệu thùng dầu/ngày, chỉ thấp hơn một chút so với ngưỡng 11 triệu thùng dầu/ngày vào thời điểm tháng 2/2022, theo chuyên gia phân tích về thị trường năng lượng tại Kpler – ông Viktor Katona.
“Xét đến việc Nga đang cung cấp dầu ở ngưỡng tối đa, cuối cùng có thể thấy tác động của các biện pháp trừng phạt đã rõ ràng và sản lượng dầu của Nga sẽ ở ngưỡng phù hợp. Nga cần phải thích ứng với việc sẽ không có nhu cầu châu Âu ổn định”, ông Katona nói.
Cũng theo ông Katona, hoàn toàn có khả năng Nga không còn năng lực trữ nội địa, điều đó đồng nghĩa Nga có quá ít lựa chọn để tìm kiếm bên mua cho lượng dầu mà Nga sản xuất thừa.
Cho đến nay, ảnh hưởng lớn nhất từ các biện pháp trừng phạt của phương Tây chính là giá dầu. Thị trường phương Tây, trước đây vốn là bên mua lớn nhất cho các sản phẩm năng lượng Nga, giờ đây đã đóng cửa. Moscow đã có thể bán dầu Urals của Nga ở ngưỡng khoảng 50USD/thùng ở mức giá thấp hơn nhiều so với dầu Brent vốn ở quanh ngưỡng khoảng 80USD/thùng. Kết quả, doanh thu dầu giảm khoảng 46% trong tháng 1/2023, ngân sách Nga thâm hụt ước tính khoảng 25 tỷ USD.