Lạm phát tiêu dùng tăng vượt ngưỡng mục tiêu
Chỉ số giá tiêu dùng lõi tại Nhật tháng 3/2023 tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước, theo số liệu công bố vào ngày thứ Sáu, như vậy chỉ số này duy trì trên ngưỡng mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương Nhật (BOJ), nhiều doanh nghiệp đẩy phần chi phí tăng thêm về phía người tiêu dùng.
Theo Nikkei, dữ liệu mới nhất càng khiến cho thị trường kỳ vọng rằng BOJ sẽ có thể loại bỏ đi chương trình kích cầu quy mô lớn đã hứng chịu nhiều sự chỉ trích về việc bóp méo thị trường trái phiếu và gây tổn hại đến lợi nhuận biên của các tổ chức tài chính.
Chỉ số giá tiêu dùng lõi, chỉ số không tính đến giá thực phẩm tươi sống nhưng có bao gồm chi phí năng lượng, tăng đúng với kỳ vọng của thị trường.
Trước đó trong tháng 2/2023, chỉ số giá tiêu dùng tại Nhật đã tăng 3,1%, chững lại đáng kể so với mức tăng 4,2% - cao nhất trong 41 năm vào tháng 1/2023. Chỉ số giá tiêu dùng hạ nhiệt chủ yếu bởi chính phủ Nhật đưa ra chương trình trợ cấp cho các hộ gia đình.
Việc giá cả hàng hóa toàn cầu tăng không ngừng đã khiến cho nhiều doanh nghiệp Nhật, trước đó vốn ngại ngần tăng giá với khách hàng, cuối cùng cũng đã buộc phải nâng giá bán hàng hóa, vì vậy đẩy lạm phát tiêu dùng lên trên ngưỡng mục tiêu 2% của BOJ.
Các quan chức thuộc BOJ, trong đó có thống đốc mới nhậm chức Kazuo Ueda, đã thề sẽ giữ chính sách tiền tệ ở ngưỡng siêu nới lỏng cho đến khi có thêm bằng chứng cho thấy việc lạm phát tăng cao có nguyên nhân từ việc nhu cầu cao chứ không phải do áp lực thiếu cung.
Trong cuộc họp bàn về chính sách tiền tệ vào tuần tới, BOJ nhiều khả năng sẽ không thay đổi chính sách kiểm soát lợi suất trái phiếu, đồng thời đưa ra quan điểm chính sách mềm mỏng.
Tăng trưởng kinh tế giảm tốc đáng kể
Trong năm 2022, kinh tế Nhật tăng trưởng 1,1%, như vậy đây là năm thứ 2 liên tiếp kinh tế nước này tăng trưởng tính từ sau khi phục hồi từ đại dịch COVID-19, tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của kinh tế Nhật đã chậm lại đáng kể so với mức 2,1% của năm 2021, theo chính phủ Nhật công bố.
Dữ liệu ban đầu từ nội các Nhật cho thấy nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới tính đến hết năm 2022 đạt quy mô ước tính 546 nghìn tỷ yên, tức khoảng 4,1 nghìn tỷ USD ở mức tỷ giá hiện tại.
Nhu cầu cá nhân tăng trưởng 2,4% so với năm trước đó khi mà tiêu dùng các hộ gia đình tăng trưởng 2,2% trong bối cảnh các biện pháp hạn chế đi lại để kiểm soát dịch COVID-19 được áp dụng. Đầu tư vốn doanh nghiệp cũng tăng trưởng 1,8%.
Tuy nhiên, chi phí nhiên liệu tăng cao sau khi căng thẳng Nga – Ukraine leo thang và sự xuống giá của đồng yên đồng nghĩa chi phí nhập khẩu hàng hóa vào Nhật tăng lên. Dù rằng xuất khẩu hàng hóa dịch vụ tăng trưởng được 4,9%, nhập khẩu với cùng ngành hàng tăng 7,9%, chính vì vậy xuất khẩu ròng ảnh hưởng đến GDP nói chung.
Còn nếu tính theo danh nghĩa, GDP Nhật trong năm 2022 tăng trưởng 1,3%.
Chuyên gia kinh tế tại Moody Analytics, ông Stefan Angrick, khẳng định nếu nhận định về tương lai, sự phục hồi của kinh tế Nhật sẽ còn đương đầu với nhiều vấn đề.
Trong nghiên cứu của mình mới được công bố, ông Angrick nhấn mạnh: “Quan điểm cơ bản của chúng tôi chính là Nhật sẽ có tăng trưởng vừa đủ trong năm 2023 khi mà nhu cầu nội địa cải thiện, các biện pháp kiểm soát ngăn COVID-19 được gỡ bỏ. Tuy nhiên, GDP hiện vẫn ở ngưỡng trước đại dịch COVID-19 và rủi ro với triển vọng tăng trưởng kinh tế không hề nhỏ. Động lực tăng trưởng thấp sẽ gây sức ép lên xuất khẩu”.
Theo Bnews, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Shunichi Suzuki cách đây không lâu cảnh báo tình hình sức khỏe tài khóa của nước này đang xấu đi với quy mô “chưa từng có” sau các đợt chi tiêu lớn liên quan đến đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột tại Ukraine. Ông Suzuki nhấn mạnh điều quan trọng là phải đảm bảo không gian tài khóa đề phòng các cuộc khủng hoảng trong tương lai.
Phát biểu trước Quốc hội Nhật Bản trong ngày họp đầu tiên của phiên họp thường kỳ, Bộ trưởng Suzuki cho rằng môi trường xung quanh nền kinh tế Nhật Bản đang ngày càng xấu đi do giá cả tăng và nỗi lo suy thoái toàn cầu liên quan đến các chính sách thắt chặt tiền tệ. Chính phủ Nhật Bản đặt mục tiêu phục hồi kinh tế trước khi tái cơ cấu tài khóa.
Ông nói: “Tài chính công là nền tảng của tín nhiệm quốc gia. Điều quan trọng là phải đảm bảo không gian tài khóa để ngăn ngừa mức độ tín nhiệm của Nhật Bản và sinh kế của người dân bị ảnh hưởng trong tình huống khẩn cấp… Sau các biện pháp đối phó với đại dịch và phải sử dụng ngân sách bổ sung, chúng ta (Nhật Bản) đang đối mặt với tình hình tài chính nghiêm trọng ở mức độ chưa từng có”.