Nội dung được Thanh tra TP.HCM đề cập trong thông báo kết luận thanh tra dự án Trung tâm thương mại - Văn phòng - Khách sạn tại số 1 Công trường Quốc tế, số 7 Phạm Ngọc Thạch, số 86 Nguyễn Thị Minh Khai, phường 6, quận 3 do CTCP Thương mại Dịch vụ Quảng trường Quốc tế làm chủ đầu tư.
Thông báo nêu, CTCP Thương Mại Dịch vụ Quảng trường Quốc tế đăng ký lần đầu tháng 6/2009 với 64 ngành nghề kinh doanh, chủ yếu liên quan ngành hàng bán lẻ tiêu dùng của Saigon Co.op, vốn điều lệ 300 tỷ với 4 cổ đông sáng lập gồm Liên hiệp HTX thương mại TP (Saigon Co.op) chiếm tỷ lệ 51% vốn; Tổng công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco) năm 30% vốn, CTCP May Sài Gòn 3 năm 15%, CTCP Vận tải biển Sài Gòn (SaigonShip) nắm 4% vốn.
Chủ tịch HĐQT và đại diện theo pháp luật của công ty từ 2009 đến tháng 10/2015 là ông Nguyễn Ngọc hòa. Từ tháng 10/2015 đến tháng 6/2017 là ông Diệp Dũng. Từ tháng 6 đến tháng 9/2017 là ông Nguyễn Văn Hiền. Từ tháng 9/2017 đến nay là ông Đặng Thanh Hải.
Hiện nay, Công ty Quảng trường Quốc tế gồm 3 cổ đông là Công ty TNHH Bất động sản Thiên Thanh chiếm 69,997% vốn, Sawaco nắm 30% vốn, ông Đặng Thanh Hải nắm 0,003% vốn.
Theo Thanh tra TP, dự án Trung tâm thương mại - Văn phòng - Khách sạn tại số 1 Công trường Quốc tế được đầu tư xây dựng trên khu đất 8.287,6m2 với quy mô xây dựng tòa nhà cao 25 tầng và 2 tầng hầm, diện tích xây dựng 4.560m2, diện tích sàn xây dựng 78.548m2. Theo giấy chứng nhận đầu tư thì dự án hoàn thành đưa vào khai thác từ quý 4/2018.
Năm 2015, UBND TP cấp giấy chứng nhận đầu tư và quyết định cho công ty Quảng trường Quốc tế thuê đất, thời hạn 50 năm theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê để thực hiện dự án.
Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện dự án, Công ty Quảng trường Quốc tế và các sở ngành của TP, các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan đã có sai phạm, thiết sót.
Cụ thể, về thủ tục thu hồi, tạm giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án: xét về nguồn gốc, khu đất 8.921,6m2 sử dụng nhà đất của 3 đơn vị có khác nhau. Trong đó, 3.093,3m2 đất của May Sài Gòn 3 đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, theo hình thức cho thuê đất trả tiền hàng năm; 704,4m2 đất của Saigonship được nhà nước giao sử dụng theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tài sản trên đất của 2 khu đất này đã được xác định tính vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa. Riêng 5.123,9m2 đất và tài sản trên đất của Sawaco trả tiền thuê hàng năm, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vẫn thuộc sở hữu nhà nước.
UBND TP đã chấp thuận cho Saigon Co.op hợp tác với May Sài Gòn 3, Saigonship, Sawaco cùng sử dụng đất, thành lập Công ty Quảng trường Quốc tế để được thuê 8.921,6m2 đất để thực hiện dự án. Tuy nhiên do công ty thực hiện không đúng chủ trương của TP nên cần phải thu hồi để tránh thất thoát, lãng phí tài nguyên đất đai của nhà nước.
Việc bồi thường tài sản trên đất: Công ty Quảng trường Quốc tế đã bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất với số tiền hơn 30,35 tỷ đồng (Saigonship gần 2,5 tỷ, May Sài Gòn 3 hơn 6,3 tỷ, Sawaco hơn 4,3 tỷ, 3 hộ dân hơn 17 tỷ). Tuy nhiên tài sản vật kiến trúc trên đất của Sawaco là tài sản thuộc sở hữu nhà nước nhưng công ty tự thuê đơn vị tư vấn xác định để nhận đền bù hơn 4,3 tỷ đồng là chưa đúng.
Về chỉ tiêu quy hoạch của dự án: Sở Quy hoạch Kiến trúc tham mưu, cung cấp chỉ tiêu quy hoạch, kiếm trúc cho dự án về hệ số sử dụng đất, tầng cao dự án tại nhiều văn bản thiếu nhất quán. Ngoài ra, khuôn viên khu đất thực hiện dự án có Công trình Thủy đài (499,7m2) là di tích lịch sử văn hóa của TP nhưng chưa đề xuất UBND TP điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc tại dự án cho phù hợp.
Về nghĩa vụ thực hiện tiền thuê đất với nhà nước: Sở Tài nguyên Môi trường chưa thực hiện đầy đủ Quyết định 1468 ngày 4/4/2015 của UBND TP về xác định và thu tiền thuê đất của Công ty Quảng trường Quốc tế từ 2015 đến nay đã làm ảnh hưởng rất lớn nguồn thu ngân sách nhà nước. Riêng tiền thuê đất từ ngày 30/7/2009 đến ngày 3/4/2015 là hơn 31,5 tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện.
Về kết quả, tiến độ thực hiện dự án: theo giấy chứng nhận đầu tư thì dự án hoàn thành đưa vào khai thác từ quý 4/2018. Tuy nhiên đến nay chủ đầu tư vẫn chưa hoàn tất thủ tục pháp lý và khởi công công trình.
Việc cho thuê mặt bằng khu đất: việc chủ đầu tư cho 9 đơn vị, cá nhân thuê mặt bằng với số tiền thu về hơn 56 tỷ đồng khi chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai. Do đó, cần phải xử lý thu nộp vào ngân sách nhà nước số tiền thu được từ việc cho thuê mặt bằng trái quy định, sau khi xem xét khấu trừ các khoản chi phí hợp lý, hợp pháp nếu có.
Việc góp và thoái vốn tại Công ty Quảng trường Quốc tế: công ty lập hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đầu tư gửi Sở Kế hoạch Đầu tư ngày 12/5/2011 báo cáo cổ đông đã nộp đủ vốn điều lệ 300 tỷ đồng vào công ty. Tuy nhiên, đến 15/12/2014, Saigonship nộp thêm 6 tỷ mới đủ 300 tỷ vốn. Như vậy chủ đầu tư báo cáo không đúng thực tế.
Sau khi được UBND TP cấp giấy chứng nhận đầu tư và quyết định cho thuê đất, 3 cổ đông chiếm 70% vốn điều lệ gồm Saigon Co.op, May Sài Gòn 3, Saigonship đã chuyển nhượng cổ phần cho Công ty TNHH Bất động sản Thiên Thanh để thu lợi là thực hiện không đúng chủ trương của UBND TP.
Thanh tra TP kiến nghị và được Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi kết luận, chỉ đạo tại Thông báo 752 ngày 21/10 của Văn phòng UBND TP.
Cụ thể, lãnh đạo TP thống nhất cơ bản nội dung Kết luận thanh tra số 02 ngày 18/3 và Công văn 156 ngày 21/6 của Thanh tra TP. Giao Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu, lập thủ tục trình UBND TP thu hồi, hủy bỏ Quyết định 3613 ngày 30/7/2009 và Quyết định 1468 ngày 4/4/2015 của UBND TP. Sau đó báo cáo tham mưu, đề xuất UBND TP xử lý khu đất 8.921,6m2 theo đúng quy định.
Sở chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Kế hoạch Đầu tư, Cục thuế TP và các cơ quan liên quan rà soát giá trị tài sản bồi thường trên đất của Sawaco, báo cáo đề xuất UBND TP xem xét, quyết định.
Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân thời kỳ có liên quan theo kết luận thanh tra, tùy theo tính chất mức độ sai phạm mà có hình thức xử lý phù hợp, đúng quy định.
Giao Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, tham mưu UBND TP thu hồi chỉ tiêu quy hoạch đã cấp cho dự án; xác định lại các chỉ tiêu quy hoạch tại khu đất, không ảnh hưởng đến công trình thủy đài. Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm cá nhân có liên quan.
Giao Giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư báo cáo tham mưu, lập thủ tục trình UBND xử lý, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho chủ đầu tư theo quy định.
Giao Cục trưởng Cục thuế TP chủ trì phối hợp Sở Tài chính, Sở Tài nguyên Môi trường và cơ quan liên quan xác định nghĩa vụ tài chính liên quan việc sử dụng khu đất với chủ đầu tư để truy thu nộp ngân sách. Rà soát, xử lý số tiền hơn 56 tỷ do chủ đầu tư cho các tổ chức, cá nhân thuê mặt bằng trái quy định để thu hồi nộp ngân sách. Kiểm tra, rà soát việc thực hiện nghĩa vụ thuế của các cổ đông Saigon Co.op, May Sài Gòn 3, Saigonship trong việc thoái vốn cho Công ty Bất động sản Thiên Thanh để đề xuất, xử lý theo quy định.
Trường hợp chủ đầu tư và các đơn vị, cá nhân liên quan thực hiện không đầy đủ chỉ đạo nêu trên của UBND TP, không thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan kịp thời dẫn đến gây thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước thì tổng hợp, báo cáo đề xuất UBND TP xử lý chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan Điều tra Công an TP để xác minh làm rõ, xử lý theo quy định.
Giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với Ủy ban Kiểm tra Thành ủy và cơ quan liên quan tổ chức kiểm điểm trách nhiệm, đề xuất biện pháp xử lý đối với tập thể, cá nhân thuộc diện TP quản lý có liên quan thiếu sót, sai phạm theo kết luận thanh tra, tùy theo tính chất múc độ sai phạm mà đề xuất hình thức xử lý đúng quy định.
