Cơ quan Thanh tra TP.HCM vừa công bố kết luận thanh tra số 100 ngày 28/8 việc thanh tra toàn diện công tác quản lý sử dụng đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn quận Thủ Đức, giai đoạn 2016-2019.
Kết luận thanh tra này chỉ ra nhiều thiếu sót, vi phạm.
Vi phạm quản lý sử dụng đất đai
Về quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Thủ Đức lập và trình UBND TP duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm chậm tiến độ theo quy định, dẫn đến kết luận thanh tra số 1661 ngày 5/4/2017 của Bộ Tài nguyên Môi trường kết luận trách nhiệm của UBND TP chậm về công tác lập, trình và phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2016.
Sau khi có kết luận thanh tra của bộ, năm 2018, Thủ Đức cơ bản đảm bảo tiến độ nhưng đến năm 2019 lại tiếp tục không đảm bảo tiến độ.
Xây dựng kế hoạch sử dụng đất hàng năm (2016-2018) đối với chỉ tiêu đất ở đô thị không phù hợp và tăng cao hơn so với quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020; vẫn còn một số chỉ tiêu chưa đảm bảo khả năng thực hiện quy hoạch đến 2020 như diện tích đất nông nghiệp vẫn còn khoảng 473 ha chưa có kế hoạch chuyển mục đích sử dụng đất; diện tích đất phát triển hạ tầng còn thiếu khoảng 274 ha…
UBND quận Thủ Đức đã không thực hiện đúng nguyên tắc thống kê, kiểm kê; chưa thực hiện hết trách nhiệm trong việc thực hiện biểu kiểm kê diện tích đất đã chuyển mục đích sử dụng đất khác với hồ sơ địa chính. Kết quả kiểm kê đất đai là có tăng diện tích đất ở so với quy hoạch sử dụng đất đến 2020 nhưng chưa được UBND quận Thủ Đức thuyết minh nguyên nhân tăng, không kịp thời báo cáo xin ý kiến UBND TP xem xét về việc điều chỉnh.
Quận Thủ Đức thực hiện chưa đầy đủ chế độ báo cáo về tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất dự án trên địa bàn quận cho Sở Tài nguyên Môi trường.
Năm 2016, 2017 còn trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp (đất ở) nhưng không đăng ký nhu cầu xin chuyển mục đích sử dụng đất là không đúng quy định. Việc xây dựng chỉ tiêu kế hoạch chuyển mục đích sử dụng đất ở của hộ gia đình cá nhân qua các năm không đảm bảo cơ sở thực hiện; còn trường hợp thực hiện trước thời điểm UBND TP phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm là không đúng theo trình tự dẫn đến chỉ tiêu về đất ở không phù hợp và tăng so với quy hoạch, kế hoạch được duyệt. Còn trường hợp ghi nợ tiền sử dụng đất không đúng quy định.
Chưa nghiêm túc trong việc thực hiện kết luận thanh tra, hồ sơ chưa đủ cơ sở pháp lý dẫn đến việc xác định vị trí khu đất để tính tiền sử dụng diễn ra không đồng bộ, thiếu thống nhất, việc này dẫn đến giá trị nghĩa vụ tài chính người sử dụng đất phải thực hiện ít hơn so với quy định (21 trường hợp).
Về tách thửa đất, quận Thủ Đức chưa đảm bảo pháp lý hình thành đường giao thông. Vẫn còn trường hợp không có quyết định thu hồi đất để làm đường giao thông; thu hồi đất để làm đường có diện tích ít hơn so với giấy cam kết hiến đất của người dân. Việc giải quyết hồ sơ tách thửa còn trường hợp không phù hợp quy hoạch đô thị (25 trường hợp); không thực hiện việc xin ý kiến thỏa thuận về quy hoạch kiến trúc đô thị của Sở Quy hoạch Kiến trúc trước khi cho phép tách thửa.
Thanh tra cũng chỉ ra thiếu sót, vi phạm của quận Thủ Đức về quản lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước và cho thuê đất thuộc quỹ đất công ích, về công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về đất đai; xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị liên quan lĩnh vực đất đai…
Vi phạm quản lý xây dựng, trật tự xây dựng
Cụ thể, về công tác quy hoạch xây dựng, UBND quận Thủ Đức chưa chủ động phân loại 20/32 đồ án quy hoạch phân khu cần tiếp tục điều chỉnh theo hướng dẫn của Sở Quy hoạch Kiến trúc tại công văn 5692 ngày 26/11/2018; chưa chủ động xây dựng quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị riêng hoặc quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 để làm cơ sở cấp phép xây dựng trên địa bàn dẫn đến việc các cơ quan có thẩm quyền kết luận có thiếu sót.
UBND quận Thủ Đức chưa tổ chức cắm mốc các đồ án cũ, dẫn đến không xác định được chỉ giới đường đỏ, chỉ giới xây dựng, hành lang bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng theo quy định.
Về công tác cấp giấy phép xây dựng, UBND quận chưa thực hiện xong các kiến nghị tại kết luận thanh tra 170 ngày 24/4/2019 của thanh tra Bộ Xây dựng về những thiếu sót trong trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng.
Về quản lý sau cấp phép, còn một số trường hợp chưa tháo dỡ công trình vi phạm xây dựng; không lập biên bản vi phạm hành chính, không đảm bảo thời gian và trình tự, thủ tục theo quy định.
Từ năm 2016 đến năm 2017 số trường hợp xây dựng không phép có giảm. Tuy nhiên số vụ việc xây dựng không phép năm 2018 bắt đầu tăng, đến 2019 lại tăng cao, chiếm hơn 50% tổng số vụ việc của 3 năm.
Thanh tra kiến nghị xử lý ra sao?
Từ nội dung kết luận thanh tra, Chánh Thanh tra TP.HCM đã kiến nghị và được Chủ tịch UBND TP.HCM chấp thuận tại thông báo 627 ngày 24/6.
Theo đó, Chủ tịch UBND quận Thủ Đức khẩn trương chỉ đạo thực hiện kiểm kê đất đai năm 2019 và chủ động rà soát theo quy định để thanh tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Chỉ đạo các bộ phận chức năng kiểm tra, bổ sung tiền sử dụng đất và chịu trách nhiệm tính pháp lý xác định chính xác vị trí các thửa đất; đồng thời, khẩn trương xác định lại số tiền sử dụng đất, xử lý phù hợp quy định, tránh thất thoát ngân sách Nhà nước.
Chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ những thiếu sót, xác định vi phạm và xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân lãnh đạo, trực thuộc liên quan trong công tác tham mưu xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; kiểm kê, thống kê đất đai; chuyển mục đích sử dụng đất và tách thửa theo kết luận thanh tra và đề ra hướng khắc phục, kế hoạch thực hiện trong thời gian tới…
Trong công tác quản lý trật tự xây dựng, chủ động phân loại 20/32 đồ án quy hoạch phân khu cần tiếp tục điều chỉnh theo hướng dẫn của Sở Quy hoạch Kiến trúc tại công văn 5692 ngày 26/11/2018 và thực hiện nghiêm theo hướng dẫn của cơ quan chức năng để làm cơ sở cấp phép xây dựng trên địa bàn quận.
Chủ động tiếp tục kiểm tra tiến độ và đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện theo quy định đối với các dự án phát triển nhà ở đã được phê duyệt (190 đồ án); báo cáo, kiến nghị sở, ngành thành phố kiểm tra xử lý với trường hợp không đảm bảo tiến độ.
Khẩn trương tổ chức cắm mốc các đồ án để xác định chỉ giới đường đỏ, chỉ giới xây dựng, hành lang bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng theo quy định. Xử lý các công trình chưa tháo dỡ qua việc kiểm tra hiện trạng của đoàn thanh tra.
Chỉ đạo tổ chức, kiểm điểm, làm rõ những thiếu sót, vi phạm và xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân lãnh đạo, trực thuộc liên quan trong công tác quản lý trật tự xây dựng…
Thanh tra TP kiến nghị Chủ tịch UBND TP chỉ đạo Sở Nội vụ tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch UBND quận Thủ Đức trong vai trò Tổ trưởng Tổ Công tác đã chấp thuận cho các trường hợp tách thửa đất nhưng chưa được thỏa thuận về chỉ tiêu quy hoạch đô thị kiến trúc, dẫn đến tồn tại các khu đất không đảm bảo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng. Trong vai trò người đứng đầu đã để tồn tại các thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đất đai và trật tự xây dựng, đặc biệt để xảy ra vi phạm xây dựng không phép gia tăng trong năm 2018, 2019.
Giao Sở Quy hoạch Kiến trúc khẩn trương tham mưu UBND TP xem xét các đồ án còn lại trong 13 đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 do UBND quận Thủ Đức đã trình kiến nghị điều chỉnh tổng thể.
Giao Sở Xây dựng chỉ đạo đội thanh tra địa bàn quận Thủ Đức tổng rà soát các công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng trên địa bàn quận Thủ đức, xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm. Chỉ đạo thanh tra Sở Xây dựng khẩn trương xử lý các vụ việc vi phạm xây dựng sai phép.
Giao Sở Tài nguyên Môi trường kiểm tra, rà soát lại công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, kết quả thực hiện kiểm kê, thống kê đất đất của UBND quận Thủ Đức từ 2010 đến 2020. Trong đó, cần kiểm tra làm rõ các nội dung như kết luận thanh tra đã nêu, đề xuất biện pháp xử lý.
Giao Cục thuế TP chỉ đạo Chi Cục thuế quận Thủ Đức thường xuyên rà soát, theo dõi và thực hiện thu tiền sử dụng đất theo quy định.
