Chiều 6/9, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đã làm rõ thông tin liên quan đến việc Thanh tra Bộ Công Thương quyết định rút giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu của 5 doanh nghiệp đầu mối và tác động của quyết định này đến việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, ngày 15/2, Bộ Công Thương ban hành quyết định thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong kinh doanh xăng dầu của một số thương nhân kinh doanh xăng dầu.
Trên cơ sở các biên bản vi phạm hành chính, giải trình của các đơn vị, ngày 31/8, Chánh Thanh tra Bộ Công Thương ký ban hành 18 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu đối với 11 thương nhân đầu mối và các công ty con của các thương nhân đầu mối này. Theo đó, xử phạt các đơn vị này 13 tỷ 343 triệu đồng.
Ngoài hình thức phạt tiền thì có 5 quyết định xử phạt áp dụng hình phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu với 5 thương nhân đầu mối bao gồm: CTCP Thương mại Dầu khí Đồng Tháp; CTCP Xuất nhập khẩu Xăng dầu Tín Nghĩa; Công ty TNHH MTV Dầu khí TP.HCM; Công ty TNHH Xăng dầu Hùng Hậu và CTCP Dầu khí Đông Phương.
Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, lỗi của 5 doanh nghiệp chủ yếu do không đáp ứng được điều kiện về hệ thống phân phối theo quy định hiện hành.
"Chắc chắn việc khi 5 doanh nghiệp này nếu đã bị tước quyền theo Điều 9 của Nghị định 83 thì họ không còn 19 quyền lợi, quyền hạn để họ thực hiện, kể cả việc không được mua xăng dầu từ các nhà máy lọc dầu trong nước, không được bán xăng dầu cho các thương nhân khác", Thứ trưởng Công Thương khẳng định.
Ông cho biết thêm, sáng nay, Bộ Công Thương đã có báo cáo tại cuộc họp Chính phủ thường kỳ và chiều nay Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương họp và cũng đã báo cáo hướng xử lý. Theo đó trước mắt là phạt hành chính, còn hình thức tước giấy phép trong một thời hạn thì vẫn áp dụng nhưng sẽ áp dụng trong một thời điểm phù hợp.
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương việc xử lý vi phạm vẫn phải tuân theo 3 nguyên tắc quan trọng. Đó là xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật, dù là thương nhân đầu mối hay các công ty của họ. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến những khó khăn của các doanh nghiệp hiện nay nhất là trong đại dịch vừa qua. Và quan trọng nhất là việc phải bảo đảm được nguồn cung xăng dầu cho các doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Do đó Bộ Công Thương đang xem xét, hy vọng tìm được biện pháp phù hợp nhất, tốt nhất trong thời điểm hiện nay.
Vì sao giá dầu lần đầu đắt hơn giá xăng?
Cũng tại họp báo trả lời câu hỏi về việc giá dầu lần đầu tiên cao hơn giá xăng, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, nhìn nhận ở góc độ điều hành giá xăng dầu cùng với Bộ Tài chính, Bộ Công Thương thấy rằng hai loại giá này đều cao.
"Chúng tôi mong muốn giá thấp hơn nữa sẽ tốt hơn cho tất cả các đối tượng, đó là doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào và người dân, người tiêu dùng", ông Hải nói và thừa nhận thực tế, đúng là từ trước tới nay, người dân vẫn quen với việc giá bán lẻ dầu hỏa và dầu diesel thấp hơn giá xăng, nhưng kỳ điều hành ngày 5/9 vừa qua thì lần đầu tiên giá dầu cao hơn giá xăng.
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, nguyên nhân trước hết tại thị trường thế giới từ đầu năm 2022 đến nay, sau xung đột giữa Nga-Ukraine thì nguồn cung khí đốt cho thị trường châu Âu và Mỹ giảm nên nhu cầu đối với dầu hỏa và dầu diesel tăng, nhằm thay thế nhu cầu về khí đốt, dẫn đến giá sản phẩm dầu tăng khá cao, nằm ở mức tương đương hoặc cao hơn so với giá xăng.
Đặc biệt, những tháng gần đây, để chuẩn bị cho nhu cầu sử dụng tăng vào mùa lạnh, mùa đông và nhu cầu người dân đang dần chuyển sang dầu khi giá năng lượng tăng cao thì giá dầu đã tăng khá mạnh và cao hơn nhiều so với giá xăng. Hiện nay, trung bình trên thế giới bình quân giá xăng ở mức 105 USD/thùng trong khi giá dầu đang ở mức 143 USD/thùng. Còn ở trong nước, trong cơ cấu giá xăng và dầu, các mức thuế, chi phí kinh doanh cũng rất khác nhau.
"Thực tế cho thấy, nhu cầu bình quân của các loại dầu chỉ ở mức 0-0,72%, thuế nhập khẩu xăng bình quân là 9,7%, thuế tiêu thụ đặc biệt của dầu là 0% và xăng là 8-10%. Do đó giá bán lẻ xăng trong nước từ trước đến nay vẫn tăng cao hơn so với giá dầu", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết.
"Ở kỳ điều hành giá xăng dầu vừa qua (ngày 5/9) do giá xăng và giá dầu trên thế giới có sự chênh lệch lớn. Giá dầu cao hơn giá xăng khoảng 30-35 USD/thùng nên giá bán lẻ dầu trong nước lần đầu tiên cao hơn giá xăng", ông Hải giải thích và cho biết cơ quan điều hành rất chia sẻ với những đối tượng sử dụng dầu, chủ yếu là dầu diesel, đặc biệt trong ngành vận tải và ngư dân đánh bắt cá.
Trước đó, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và ngày gần đây nhất (12/8), Văn phòng Chính phủ có công văn truyền đạt ý kiến của lãnh đạo Chính phủ yêu cầu Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các bộ, các cơ quan liên quan nghiên cứu, tham mưu các biện pháp về chính sách an sinh xã hội hỗ trợ các đối tượng có thu nhập thấp và hỗ trợ giá xăng dầu cho các ngư dân và các đối tượng có liên quan.
| Ngày 5/9, Công ty TNHH MTV Dầu khí TP.HCM (Saigon Petro) - 1 trong 5 doanh nghiệp bị tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu - đã có văn bản khẩn số 1195 gửi đến Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Công Thương liên quan đến việc bị tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh. Trong văn bản này, Saigon Petro cho biết nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu quy định thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu phải có hệ thống phân phối xăng dầu tối thiểu "10 cửa hàng bán lẻ thuộc sở hữu hoặc sở hữu và đồng sở hữu của doanh nghiệp, tối thiểu 40 tổng đại lý hoặc đại lý bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống phân phối của thương nhân". Tuy nhiên, năm 2021 công ty không có tổng đại lý và đại lý bán lẻ mà có 73 thương nhân nhượng quyền bán lẻ, vì vậy đoàn thanh tra Bộ Công Thương kết luận công ty có hành vi vi phạm hành chính "không đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu theo quy định". Về kết luận này, Saigon Petro cho rằng hai hình thức đại lý bán lẻ và nhượng quyền bán lẻ là tương đương nhau, đều nằm trong hệ thống phân phối và chịu sự kiểm soát của thương nhân đầu mối. Theo nghị định 95, có quy định thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu phải có hệ thống phân phối xăng dầu với một trong những điều kiện là "tối thiểu 40 tổng đại lý hoặc đại lý bán lẻ xăng dầu hoặc thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống phân phối của thương nhân". Do đó, Saigon Petro khẳng định với quy định tại Nghị định 95, công ty đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về hệ thống phân phối, vì Saigon Petro luôn có trên 40 thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu. Như vậy đến thời điểm hiện tại, Saigon Petro đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu theo quy định. Cũng trong văn bản, Saigon Petro liệt kê ra hàng loạt hậu quả khi Bộ Công thương tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu của công ty. Cụ thể, hệ thống phân phối của Saigon Petro bị mất nguồn cung trên 50.000m³/tháng và trên 1.000 cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống phân phối có thể sẽ phải đóng cửa. Việc này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới nguồn cung thị trường, gây hậu quả tiêu cực tới hoạt động kinh tế xã hội khu vực mà hệ thống này cung cấp. Bên cạnh đó, công ty sẽ bị phạt hợp đồng với Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn, chi nhánh phân phối sản phẩm lọc dầu Nghi Sơn trong tháng 9 với số lượng hợp đồng 40.000m³ xăng dầu. Ngoài ra, công ty cũng sẽ bị phạt hợp đồng nhập khẩu đối với khách hàng nước ngoài đã ký hợp đồng giao hàng trong tháng 9 và đồng thời hàng đã và đang trên đường về cảng Cát Lái. Do đó, Saigon Petro kiến nghị Thủ tướng, Bộ Công Thương xem xét dừng quyết định tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu để công ty không bị ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh cũng như giữ ổn định thị trường và bảo tồn vốn. |
