Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, tháng 3/2022, xuất khẩu hạt điều đạt xấp xỉ 40 nghìn tấn, trị giá 239 triệu USD, tăng 57,8% về lượng và tăng 58,6% về trị giá so với tháng 2/2022, so với tháng 3/2021 giảm 10,4% về lượng và giảm 7,9% về trị giá.
Tính chung quý 1/2022, xuất khẩu hạt điều đạt 104,9 nghìn tấn, trị giá 624,67 triệu USD, giảm 6,5% về lượng và giảm 4,9% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021.
Tháng 3/2022, giá xuất khẩu bình quân hạt điều đạt mức 5.981 USD/tấn, tăng 0,5% so với tháng 2/2022 và tăng 2,8% so với tháng 3/2021. Tính chung quý I/2022, giá xuất khẩu bình quân hạt điều đạt mức 5.955 USD/tấn, tăng 1,7% so với cùng kỳ năm 2021.
Top 10 thị trường xuất khẩu trong quý I/2022: 06 tăng và 04 giảm
Theo Cục Xuất nhập khẩu (XNK) – Bộ Công Thương, tháng 3/2022, xuất khẩu hạt điều sang hầu hết các thị trường truyền thống giảm so với tháng 3/2021, ngoại trừ Úc tăng 63,6% về lượng và tăng 80,8% về trị giá; Các Tiểu Vương Quốc (TVQ) Ả rập Thống nhất tăng 71,3% về lượng và tăng 101,7% về trị giá.
Top 10 thị trường xuất khẩu hạt điều trong quý 1/2022 có 06 thị trường tăng và 04 thị trường giảm, cụ thể:
Những thị trường giảm gồm Hà Lan, Trung Quốc, Canada, Các Tiểu Vương Quốc Ả rập Thống nhất giảm. Ngược lại, xuất khẩu hạt điều sang các thị trường Hoa Kỳ, Đức, Úc, Anh, Ý, Ả rập Xê út tăng trưởng khả quan.
Cụ thể:
Quý 1/2022, xuất khẩu hạt điều vào thị trường chủ lực Hoa Kỳ đạt 34.958 tấn, trị giá 199.143 triệu USD, tăng 12,9% về lượng và tăng 17,2% về kim ngạch so với quý 1/2021.
Cũng trong thời gian này, xuất khẩu điều sang thị trường lớn thứ hai Hà Lan đạt 11.652 tấn, trị giá 56.040 triệu USD, giảm 13,9% về lượng và giảm 9,6% về kim ngạch so với quý 1/2021.
Đứng thứ ba là thị trường Trung Quốc với khối lượng xuất khẩu đạt 5.883 tấn, trị giá 38.480 triệu USD, ghi nhận mức giảm sâu kỷ lục 61,7% về lượng và giảm 65,6% về kim ngạch so với quý 1/2021.
Riêng thị trường Canada giảm 29,2% về lượng và giảm 40,8% về kim ngạch, và Các TVQ Á rập thống nhất giảm 13,8% về lượng và giảm 6,5% về kim ngạch so với cùng kỳ năm trước.
Thị trường Trung Quốc đang điều chỉnh từ tiểu ngạch sang chính ngạch
Phân tích nguyên nhân xuất khẩu điều trong quý 1/2022 sang thị trường Trung Quốc giảm sâu kỷ lục, ông Tạ Quang Huyên - Phó chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), Giám đốc Công ty Hoàng Sơn 1 cho rằng có hai nguyên nhân tác động trực tiếp lên kết quả xuất khẩu hạt điều vào thị trường Trung Quốc.
Thứ nhất, bị ảnh hưởng từ chính sách ‘zero COVID’ của Chính phủ Trung Quốc.
Thứ hai, Chính phủ hai nước Việt Nam và Trung Quốc đang siết chặt lại vấn đề xuất khẩu biên mậu để cho hàng hóa dần xuất theo con đường chính ngạch.
Hiện các doanh nghiệp Trung Quốc đang đẩy mạnh nhập khẩu điều từ Việt Nam bằng con đường chính ngạch và họ đang tăng ký hợp đồng nhập khẩu chính ngạch điều với doanh nghiệp Việt Nam.
Vẫn theo Phó chủ tịch VINACAS, nguyên nhân khiến xuất khẩu điều cả nước trong quý 1/2022 giảm cả khối lượng lẫn giá trị là do năm 2021 các nước nhập khẩu tăng mua nhưng sử dụng chưa hết và đến nay vẫn còn tồn nên họ phải giảm nhập khẩu.
Nếu đúng theo quy luật hàng năm, xuất khẩu điều trong quý 1/2022 sẽ tăng trung bình khoảng 10%, nhưng năm nay xuất khẩu điều không tăng mà lại giảm do nước nhập khẩu giảm mua vì năm ngoái đã mua nhiều.
“Năm 2021 xuất khẩu điều tăng đến 19% so với năm 2020, trong khi đó tăng trưởng tiêu dùng của các nước nhập khẩu chỉ khoảng 10%, như vậy, xuất khẩu điều quý 1 giảm không do doanh nghiệp sản xuất yếu, thậm chí hàng hóa doanh nghiệp sản xuất ra còn tồn đọng.
Nhưng vì năm rồi các nước nhập khẩu lo sợ Việt Nam hoặc Ấn Độ bị đứt gãy sản xuất do tác động của COVID-19 nên tăng mua để dự trữ, dẫn đến xuất khẩu điều của Việt Nam tăng đến 19%, trong khi thực tế tiêu thụ của các nước mua chỉ tăng khoảng 10%, phần dôi ra vẫn còn tồn đọng cho nên họ giảm mua”, Phó chủ tịch VINACAS nói.
VINACAS dự đoán, quý 2/2022 xuất khẩu điều sẽ tăng so với quý trước đó và xuất khẩu cả năm 2022 vẫn kỳ vọng tốt cho dù quý 1 có giảm về kim ngạch lẫn giá trị.
Bởi vì theo thông lệ hàng năm, từ tháng 6 trở đi các nước nhập khẩu phương tây và Hoa Kỳ, Trung Quốc sẽ tăng mua và mua cho đến cuối năm, thậm chí cả quý 1/2023 họ vẫn tăng mua vào, khi đó tất cả hàng tồn dư của Việt Nam sẽ được bán hết. Do vậy, tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành điều năm 2022 có thể tương đương năm 2021, nếu có sụt giảm cũng không đáng kể.
