Như đề cập ở bài viết trước, phản ứng của thị trường chứng khoán Mỹ trở nên dễ đoán: giảm mạnh trước thềm cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), rồi bật mạnh sau khi có phán quyết chính thức.
Nhưng, như đề cập ở bài viết đó, thực tế không đơn giản như vậy. Cụ thể là, ngay sau đó các chỉ số tương lai của chứng khoán Mỹ quay đầu giảm, rồi đến phiên mở cửa nối tiếp là cú sập mạnh; chỉ số đo quan ngại trên thị trường (VIX) tăng cao…
Tại thị trường Việt Nam, sóng từ bên kia đại dương có phần trượt bớt tác động về tức thời và ngắn hạn. Phản ứng đầu tiên của thị trường tiền tệ Việt Nam khá ổn định, ngoại trừ lãi suất USD trên thị trường liên ngân hàng gần như chịu tác động “bình thông đáy”.
Trước hết, thị trường chứng khoán Việt Nam có phiên phục hồi mạnh trở lại. Một phần tâm lý thị trường đón sự phục hồi của thị trường Mỹ đêm trước; và ngay sau đó khi các chỉ số tương lai trên sàn chứng khoán Mỹ giảm mạnh, chứng khoán Việt cũng có phần “mọc râu” của chỉ số vào cuối phiên.
“Một điều kỳ lạ”, xuyên qua các đợt tăng lãi suất của Fed, cũng như gần đây và phiên vừa qua, nhà đầu tư nước ngoài đã và đang trở lại mua ròng khá mạnh trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Điều này trở nên “kỳ lạ”, bởi theo lý thuyết của nhiều phần tích, khi Fed liên tiếp tăng lãi suất và tăng mạnh thì kích thích vốn ngoại đảo chiều, nhất là ở các thị trường mới nổi…
Vốn ngoại vẫn mua ròng khá mạnh, như phiên 16/6 hơn 750 tỷ đồng. Với quy mô dòng tiền vào sàn hạn chế trong hai tháng trở lại đây và hiện nay, mức độ mua ròng của khối ngoại càng trở nên nổi bật hơn. Ở đây, vốn không những không đảo chiều mà còn vào đáng kể, liệu có phải kinh tế Việt Nam không nhiều sóng gió như bên ngoài và định giá chứng khoán đang hấp dẫn?
Còn trên thị trường liên ngân hàng Việt Nam, “đương nhiên” quyết định tăng mạnh lãi suất của Fed được truyền dẫn và hấp thu gần như toàn bộ. Đó là cú nhảy của lãi suất USD qua đêm trên liên ngân hàng, phiên 16/6 tăng vọt từ quanh 0,9%/năm lên tới gần 1,5%/năm; các kỳ hạn 1 và 2 tuần cũng đã cao hơn hẳn lãi suất VND trên cùng thị trường. Điểm hoán đổi lãi suất ở đây tiếp tục âm lớn, và mỗi liên hệ là tỷ giá USD/VND.
Song, tỷ giá USD/VND trong ngày đầu tiên phản ứng với “cú huých” của Fed lại khá điềm tĩnh. Giá USD giao ngay trên liên ngân hàng chỉ tăng thêm khoảng 15 VND, cũng là mức tăng phổ biến trên biểu niêm yết của các ngân hàng thương mại.
Điểm lo ngại nhất các đợt tăng lãi suất của Fed là tác động đến tỷ giá, gây bất lợi đến chi phí vay nước ngoài của Chính phủ và doanh nghiệp; rủi ro tỷ giá cũng là một ám ảnh chi phí đội thêm… Tuy nhiên, như trên, phản ứng đầu tiên không gây lo ngại.
Có quan điểm trong giới nghiên cứu thị trường liên ngân hàng cho rằng, thị trường và tỷ giá USD/VND đã phản ánh trước quyết định của Fed nên đã không có “cú sốc” tại thời điểm phán quyết công bố. Thực tế tỷ giá USD/VND đã có quãng tăng khá mạnh trước thêm quyết định lần này của Fed.
Những diễn trên, mới là ngắn hạn, nhưng cho thấy sự ổn định tương đối của thị trường Việt Nam trước các tác động lớn từ bên ngoài. Chỉ có điều, “cú huých” mới của Fed vừa rồi càng khoét sâu thực tế: trong khi nhiều ngân hàng trung ương lớn trên thế giới đẩy mạnh tăng lãi suất và thắt chặt dần chính sách tiền tệ thì Việt Nam vẫn đang nới lỏng với gói hỗ trợ lãi suất giờ mới bắt đầu triển khai.
Thị trường Việt Nam có những khác biệt nội tại, có lạm phát thấp. Người Việt không sang Mỹ để cắt tóc với giá cao, ăn sáng với giá đắt lên khi lạm phát tại đây cao nhất 40 năm… Ngược lại, người Việt đang bán thực phẩm, xuất khẩu sang Mỹ với giá cao hơn trước; dĩ nhiên có phần nhập khẩu từ thị trường này nhưng cân đối còn thấp. Nhìn sang thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam là Trung Quốc, lạm phát cũng đang rất thấp…
Tuy nhiên, lượng đổi đến độ sẽ làm đổi chất. Thực tế trên càng bị khoét sâu, lãi suất của Fed ngày một tăng cao, hay lạm phát tại Mỹ và châu Âu, cả với quan ngại đình lạm đang được giới phân tích đề cập thời gian gần đây, đến một độ nào đó sẽ thực sự trở nên đáng ngại với nhà điều hành chính sách tiền tệ Việt Nam.
Tại cuộc họp báo ngày 15/6 vừa qua, đại diện Ngân hàng Nhà nước cũng đã nhấn mạnh đến áp lực, khó khăn và thử thách tiềm tàng đó.
 |
Lãi suất USD đồng loạt tăng mạnh trên thị trường liên ngân hàng ngày 16/6 - Nguồn: MSB Research |
