vna-potal-my-ap-thue-bo-sung-doi-voi-mot-so-hang-hoa-nhap-khau-tu-eu-stand-20250523090124.jpg
Cảng hàng hóa ở Los Angeles, bang California, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo nhận định của mạng tin Axios ngày 30/12, nền kinh tế Mỹ đã phải chịu nhiều tổn thất nặng nề trong năm 2025, nhưng vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Câu hỏi cho năm 2026 là liệu các nguồn gốc yếu kém tiềm ẩn đã lộ rõ có lan rộng thành nguy cơ làm suy yếu khả năng chống chịu tổng thể của nền kinh tế hay không.

Bên dưới sự tăng trưởng mạnh mẽ của GDP và giá tài sản là những mối lo ngại nghiêm trọng: thị trường lao động đang có dấu hiệu suy yếu dần theo từng tháng, lạm phát cao đang bóp nghẹt ngân sách gia đình và những lo ngại đang gia tăng rằng sự bùng nổ do trí tuệ nhân tạo (AI) thúc đẩy có thể khiến người lao động bình thường rơi vào tình trạng khó khăn hơn.

Những điểm đau đó đã khiến dư luận về nền kinh tế quay sang tiêu cực một cách rõ rệt. Đồng thời, một bài học rút ra từ năm 2025 là nền kinh tế Mỹ có khả năng thích ứng đáng kinh ngạc và có thể vượt qua nhiều thách thức hơn những gì người ta tưởng.

Vào tháng 4/2025, chính sách thuế quan "Ngày giải phóng" của Tổng thống Donald Trump đã khiến thị trường chứng khoán lao dốc và các nhà kinh tế nâng dự báo về khả năng xảy ra suy thoái kinh tế.

Đó không phải là dấu hiệu duy nhất cho thấy những khó khăn đang diễn ra. Tốc độ tăng trưởng việc làm gần như chững lại trong suốt mùa Hè. Việc trục xuất và các chính sách nhập cư hạn chế là một phần nguyên nhân, cùng với sự già hóa của lực lượng lao động bản địa. Nhưng một phần khác là do các công ty đang cố gắng tinh gọn bộ máy hoạt động.

Trong khi đó, lạm phát đã trở thành ngọn lửa khó có thể dập tắt hoàn toàn. Mặc dù mức lạm phát cao của năm 2022 đã thuộc về quá khứ, nhưng lạm phát vẫn luôn cao hơn mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) mỗi tháng kể từ tháng 3/2021. Khả năng chi trả cũng là mối quan tâm hàng đầu trong dư luận.

Tuy nhiên, điều quan trọng là nền kinh tế Mỹ trị giá 30.000 tỷ USD, dù có nhiều vấn đề, vẫn có thể vượt qua được nhiều khó khăn, ít nhất là ở cấp độ vĩ mô. Như nhà kinh tế trưởng của RSM, Joe Brusuelas, nhận xét, đó là một "cỗ máy năng động và kiên cường".

Các số liệu kinh tế tổng thể vẫn duy trì ở mức tốt. Xu hướng này được củng cố bởi báo cáo cho thấy GDP tăng trưởng với tốc độ 4,3% trong quý III/2025, nhờ chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ và sự bùng nổ đầu tư vào trí tuệ nhân tạo. Chỉ số S&P 500 tăng hơn 17% tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay. Tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ trong suốt cả năm, lên 4,6% vào tháng 11. Nhưng con số này vẫn thấp hơn so với 69% số tháng kể từ năm 1948.

Thế nhưng, những vấn đề lớn nhất đối với kinh tế Mỹ - những yếu tố được coi là rủi ro hàng đầu cho năm 2026 - lại nằm ở những dữ liệu có thể gọi là thứ cấp.

Trong khi số vụ sa thải vẫn còn ít, các nhà tuyển dụng đã làm chậm tốc độ tuyển dụng, điều này có nghĩa là những người mất việc phải đối mặt với con đường rất gian nan. Việc tạo việc làm chủ yếu được thúc đẩy bởi lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, trong khi các ngành mang tính chu kỳ thông thường như sản xuất, vận tải và kho bãi lại cắt giảm việc làm.

Nhu cầu tiêu dùng đang thể hiện các xu hướng “hình chữ K”, tập trung cao độ vào những người Mỹ giàu có đang hưởng lợi từ tài sản cổ phiếu tăng vọt trong khi tài chính hộ gia đình của những người thu nhập thấp ngày càng ở thế ngàn cân treo sợi tóc.

Nhà kinh tế Brusuelas viết trong một bản ghi chú rằng việc tăng trưởng GDP mạnh mẽ trong quý III/2025 lại trùng hợp với tình trạng tạo việc làm yếu kém "cho thấy sự tách rời giữa tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và việc tạo việc làm yếu ớt, mà theo ước tính của chúng tôi, có khả năng sẽ là câu chuyện kinh tế chủ đạo khi hướng tới năm 2026.”

Nền kinh tế năm 2026 được dự báo sẽ nhận được lực đẩy từ Washington, khi đạo luật thuế mang tính biểu tượng được thông qua vào tháng 7 (Đạo luật “To và Đẹp”) đóng vai trò là một kích thích tài khóa cùng với tác động trễ của 3 đợt cắt giảm lãi suất của Fed kể từ tháng 9.

Các công ty khó có thể trải nghiệm mức độ nhu cầu mạnh mẽ đối với hàng hóa và dịch vụ như đã thấy trong năm 2025 và cuối cùng lại không phải thuê thêm lao động để đáp ứng.

Có rất nhiều rủi ro tiềm ẩn trong năm 2026, nhưng khả năng phục hồi đáng kinh ngạc của nền kinh tế trong năm 2025 là lời nhắc nhở rằng những dự đoán bi quan về nền kinh tế Mỹ thường tỏ ra sai lầm.