Tọa đàm trực tuyến: "Thị trường chứng khoán: Cơ hội, rủi ro và giải pháp thúc đẩy phát triển bền vững" do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức sáng 31/3 đã đưa ra thảo luận về làn sóng bán ròng triền miên của khối ngoại và câu hỏi khi nào nhà đầu tư nước ngoài quay trở lại thị trường Việt Nam?
Chia sẻ tại tọa đàm, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường MBS cho rằng xu hướng bán ròng của khối ngoại tiếp diễn vào đầu năm 2021 được thúc đẩy bởi lợi suất TPCP Mỹ tăng nhanh.
Lợi suất TPCP Mỹ tăng khiến tỷ giá ở các thị trường mới nổi mất giá nhanh, giá USD tăng cao trở lại. Rủi ro tỷ giá, khiến tỷ giá USD ở một số nước từ 5-7%, khiến nhà đầu tư ngoại nhanh chóng rút vốn ra để bảo toàn vốn. Ở Hàn Quốc, USD tăng giá gần 4% nên quỹ đầu tư lớn của Hàn Quốc đã rút tới hơn 60 triệu USD khỏi thị trường Việt Nam.
Năm 2020, nhà đầu tư nước ngoài đã rút ra hơn 100 tỷ USD khỏi các thị trường mới nổi. Đại dịch Covid-19 khiến dòng vốn thay đổi, xảy ra xu hướng bán ròng lớn nhất trong 10 năm qua tại Việt Nam.
Một lý do nữa là Chính phủ các nước tung các gói hỗ trợ chưa từng có, Mỹ đã bơm 300 tỷ USD ra nền kinh tế, khiến thị trường chứng khoán Mỹ tăng trưởng mạnh. Trong khi đó, tại Việt Nam ngoài chính sách tiền tệ cụ thể là việc giảm lãi suất xuống thấp nhất trong chu kỳ 10 năm, các chính sách tài khoá hỗ trợ chưa thấy rõ.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đang hạ đòn bẩy, cung tiền của quốc gia này đang suy giảm nhanh, dẫn tới vỡ nợ trái phiếu chính quyền địa phương và Trung ương, khi hơn 10 tỷ USD đã vỡ nợ – không quá lớn nhưng cũng thể hiện một xu hướng. Chỉ số trên thị trường chứng khoán Trung Quốc giảm mạnh khiến xu hướng dòng vốn ngoại tại Việt Nam cũng bị ảnh hưởng.
Những rủi ro cho thị trường chứng khoán sắp tới là PE của thị trường đang ở đỉnh thời gian qua, P/E thị trường 18, 19 lần là mức định giá rất cao. P/E thị trường Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản cũng đang 30-35 lần, P/E thị trường Mỹ đang cao nhất lịch sử. Nếu cung tiền chững lại nhà đầu tư có thể sẽ chốt lời. Đó là lý do tại sao thị trường chứng khoán Việt Nam lên tới 1.200 điểm rồi lại xuống.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng, dòng tiền đang dịch chuyển sang những thị trường có sức bật cao hơn, có xếp hạng cao hơn, nhất là khi những nước này đang chủ động đẩy mạnh tiêm vaccine Covid-19.
Một vấn đề được ông Minh nhấn mạnh là tính đầu cơ của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường. Nhà đầu tư cá nhân thường không ở lại thị trường lâu mà sẽ tìm đến cơ hội và rút ra khiến thanh khoản trong tương lai có thể giảm. Do đó cần có sản phẩm để giữ tiền lại thị trường và ETF có thể là một sản phẩm giảm được tính biến động thị trường hiện nay, đồng thời thu hút dòng tiền mới vào thị trường.
Liên quan đến chủ đề này, ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) đưa ra một số thông tin dựa trên các cuộc trao đổi trực tiếp với nhà đầu tư nước ngoài.
Theo ông Sơn, sau khi chính phủ Mỹ liệt kê Việt Nam vào danh sách những quốc gia có biểu hiện của thao túng tiền tệ khi thấy tỷ giá của chúng ta có vấn đề. Khi đó nhà đầu tư nước ngoài e ngại nếu đúng như vậy sẽ có sự sụt giảm và buộc họ phải ra hành động sớm.
Một yếu tố nữa là các chính sách bơm tiền không nhiều, chủ yếu là giãn và hoãn. Đến điểm doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ, sẽ khó khăn trở lại. Nhà đầu tư nước ngoài cũng tiên lượng vấn đề đó để rút vốn sớm trước thời điểm này.
Ông Sơn cũng nhấn mạnh đến động thái chốt lời của khối ngoại sau thời gian chứng khoán tăng mạnh. Danh mục đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài không phải chỉ một vài cổ phiếu mà tối thiểu từ 10 – 20 mã cổ phiếu. Thời điểm khối ngoại vào tiền cách đây từ nửa năm đến một năm, khi VN-Index chỉ loanh quanh 700 điểm và tăng lên gần mốc 1.200 điểm như hiện tại.
Ông Sơn cho biết thêm, đây là thời điểm nhà đầu tư nước ngoài cơ cấu lại danh mục, không phải bán hết mà đảo danh mục hoặc tạm thời rút vốn ra. Trong đợt rút vốn vừa qua, nhà đầu tư nước ngoài đã giảm tỷ lệ nắm giữ trên tổng số cổ phiếu đang lưu hành trên tất cả các mã niêm yết từ khoảng 22% xuống 18,5%, con số không lớn. Khối ngoại chuyển từ nắm giữ cổ phiếu thành trạng thái tiền mặt, chứ chưa rút hẳn vốn khỏi thị trường Việt Nam.
Chủ tịch VSD cho rằng, nhà đầu tư đừng quan ngại vấn đề khối ngoại bán ròng và đây cũng chỉ là một tiêu chí. Ông Sơn cũng nhấn mạnh không phải nhà đầu tư nước ngoài nào cũng thành công tại Việt Nam, có những quỹ ngoại thoát hàng không đúng thời điểm dẫn đến mất cơ hội, thậm chí lỗ.
