“Du lịch phải đứng trên hai chân”
Báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại Phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, trước khi xảy ra đại dịch COVID-19, ngành du lịch đã có bước tăng trưởng vượt bậc, trung bình 22,7%/năm trong giai đoạn 2015-2019.
Năm 2019, toàn ngành đón trên 18 triệu lượt khách du lịch quốc tế, 85 triệu lượt khách du lịch nội địa; đóng góp trên 9,2% vào GDP và từng bước khẳng định là ngành kinh tế mũi nhọn (tỷ lệ đóng góp vào GDP năm 2015 là 6,3%)… Tuy nhiên, ngành du lịch Việt Nam đã “đóng băng” trong đại dịch COVID-19.
Trong 2 năm 2020, 2021, đại dịch COVID-19 tác động nặng nề tới toàn bộ đời sống, kinh tế - xã hội toàn cầu. Theo số liệu của Tổ chức du lịch thế giới (UNWTO), ngành du lịch thế giới thiệt hại khoảng 2,4 nghìn tỷ USD trong năm 2021; có 46 quốc gia, chiếm 21% điểm đến du lịch toàn cầu, phải đóng cửa hoàn toàn biên giới, dừng đón khách du lịch quốc tế và 55 quốc gia đóng cửa biên giới một phần.
Lượng khách du lịch quốc tế giảm hơn 1 tỷ lượt, tương đương 73% so với năm 2020, trong đó ảnh hưởng nặng nề nhất là khu vực Đông Bắc Á, Đông Nam Á, Nam Á. Tỷ lệ thất nghiệp trong các ngành nghề liên quan đến du lịch cao gấp 4 lần so với các ngành nghề khác. “Tổ chức du lịch thế giới cũng nhận định, du lịch toàn cầu phải mất 2,5 đến 4 năm để lấy lại đà tăng trưởng như năm 2019”, báo cáo cho hay.
Theo Bộ trưởng Hùng, việc phục hồi và phát triển du lịch bền vững hậu COVID-19 không thể thành công trong “một sớm, một chiều”; phải “tư duy mới, hành động mới”, cần nghiên cứu xây dựng và triển khai một chương trình tổng thể, các cấp, các ngành, các địa phương và thậm chí cả các quốc gia thống nhất hành động.
“Du lịch phải đứng trên hai chân “Nội địa” và “Quốc tế”. Trong bối cảnh thị trường quốc tế cần thời gian để phục hồi thì du lịch nội địa tiếp tục là chìa khóa giúp ngành du lịch Việt Nam tạo đà và phát triển”, Bộ trưởng cho hay.
Đề xuất hàng loạt chính sách hỗ trợ
Nhiệm vụ trọng tâm được Bộ này hướng đến là hoàn thành quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến 2045 trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 11/2022, trong đó phối hợp với các địa phương để nghiên cứu, định hướng các địa điểm tiềm năng phát triển thành khu du lịch quốc gia; làm cơ sở cho các địa phương triển khai lập quy hoạch các khu du lịch quốc gia trên địa bàn tỉnh/thành phố.
Đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cơ chế chính sách, biện pháp hỗ trợ địa phương, doanh nghiệp phục hồi, phát triển du lịch; tiếp tục chấp thuận chủ trương tạo thuận lợi đơn giản hóa, linh hoạt thủ tục xuất nhập cảnh, mở rộng danh sách quốc gia được miễn thị thực đơn phương (ưu tiên các quốc gia là thị trường nguồn, khách chi tiêu cao như các nước EU, Canada, Mỹ, Úc, New Zealand, Ấn Độ...) và cấp visa điện tử.
Đề cập đến những khó khăn, vướng mắc cụ thể, Bộ trưởng cho biết, doanh nghiệp lữ hành và người lao động trong ngành du lịch vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, chưa thực sự hưởng lợi trực tiếp từ những chính sách đã ban hành do các yêu cầu về điều kiện, thủ tục.
Đối với chính sách giảm thuế thu nhập 30% và gia hạn thời gian nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, theo ông, doanh nghiệp lữ hành không được hưởng lợi nhiều vì hầu hết không có doanh thu do đóng cửa hoặc không có khách.
Đối với chính sách tạm dừng đóng quỹ hưu trí và tử tuất, các doanh nghiệp du lịch đã giảm lao động từ các đợt dịch bùng phát trong năm 2020 nên rất khó đáp ứng điều kiện để hưởng chính sách.
Với chính sách hỗ trợ người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương, do người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động từ năm 2020 cho nên số lượng đối tượng đủ điều kiện nhận hỗ trợ không nhiều… Hay với chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm, do các quy định và điều kiện vay nên doanh nghiệp du lịch chưa tiếp cận được.
Bộ VHTT&DL đề xuất Chính phủ, Quốc hội cho phép kéo dài các chính sách đã có đến hết năm 2023 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch: Chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với các dịch vụ thuộc lĩnh vực du lịch; chính sách giảm tiền thuê đất với các doanh nghiệp du lịch; chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất; chính sách giảm 50% phí cấp phép kinh doanh lữ hành và cấp thẻ hướng dẫn viên.
Bộ cũng kiến nghị cho phép giảm 50% thuế thu nhập cá nhân năm 2022 và 2023 đối với lĩnh vực dịch vụ vận tải, lưu trú, ăn uống, dịch vụ của các đại lý du lịch, kinh doanh tour du lịch và các dịch vụ hỗ trợ liên quan đến quảng bá và tổ chức tour du lịch; cho phép lùi thời điểm đóng kinh phí công đoàn 6 tháng…
“Đề nghị các địa phương xem xét chính sách miễn phí tham quan tại các điểm du lịch đến hết năm 2022, giúp doanh nghiệp giảm giá thành tour, kích cầu du lịch”, Bộ trưởng nêu.
