Số phận của tỷ phú Jack Ma, nhân vật nổi tiếng nhất ngành công nghệ Trung Quốc, đã trở thành đề tài đồn đoán trên mạng xã hội cũng như báo chí Trung Quốc trong tuần này khi mà vị doanh nhân nổi tiếng này đã biến mất khỏi công chúng sau khi giới chức Trung Quốc có những biện pháp cứng rắn với doanh nghiệp mà ông sáng lập.
Jack Ma là ai?
Ông Jack Ma năm nay 56 tuổi. Trước đây, ông từng làm giáo viên tiếng Anh. Ông sáng lập ra tập đoàn Alibaba trong một căn hộ nhỏ tại miền Đông Trung Quốc vào năm 1999. Công ty này đã phát triển nhanh chóng thành một đế chế bán buôn bán lẻ hàng hóa, đồng thời mở rộng ra nhiều lĩnh vực như thương mại điện tử, điện toán đám mây, vận tải, doanh thu hàng năm vượt 86 tỷ USD.
Thành công của Alibaba trong lĩnh vực thương mại điện tử đã giúp cho nền tảng thanh toán Alipay của công ty này, nền tảng cơ sở cho tập đoàn tài chính Ant, phát triển mạnh. Các nền tảng số do ông Jack Ma sáng lập ra xử lý các giao dịch trực tuyến cũng như trực tiếp cho hàng triệu người Trung Quốc mỗi ngày.
Tháng 9/2019, ông Ma đã về hưu. Ông giao lại quyền quản lý Alibaba cho thế hệ lãnh đạo kế cận và chuyển sự tập trung sang các hoạt động từ thiện, đi du lịch vòng quanh thế giới nhằm khuyến khích đẩy mạnh phát triển giáo dục, kết nối doanh nhân và nhiều mục tiêu khác.
Cho đến mãi gần đây, ông vẫn được nhiều chính trị gia Trung Quốc ngợi khen vì đóng góp quan trọng cho nền kinh tế số.
Lần gần nhất ông Jack Ma xuất hiện trước công chúng là vào tháng 10/2020, khi đó ông phát biểu tại một diễn đàn tài chính ở Thượng Hải. Ở đây, ông đã chỉ trích mạnh mẽ các nhà quản lý Trung Quốc, những người mà theo ông đã cản trở sự đổi mới trong ngành tài chính. “Chúng ta không nên dùng cách quản lý một nhà ga tàu để điều khiển hoạt động của một sân bay”, ông Jack Ma nói.
Ông nhấn mạnh: “Chúng ta không nên điều khiển tương lai bằng các công cụ cũ kỹ của quá khứ”. Không lâu sau bài phát biểu của ông, giới chức Trung Quốc công bố quyết định dừng đợt IPO của Ant mà lẽ ra đợt IPO này nếu “xuôi chèo mát mái” sẽ trở thành đợt IPO có quy mô lớn nhất thế giới với giá trị lên đến 34 tỷ USD.
Ngày 2/11/2020, ông Ma và 2 nhà điều hành cấp cao khác đã bị triệu tập đến cuộc họp với các nhà quản lý Trung Quốc.
“Đế chế” kinh doanh của ông Jack Ma giờ đương đầu với vấn đề gì?
Tuyên bố thẳng thắn của ông Jack Ma khi mà doanh nghiệp của ông chuẩn bị tiến hành IPO đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều tại Trung Quốc. Các nhà quản lý coi đó như tuyên bố trực tiếp chống lại họ, đợt IPO đã bị ngưng chỉ 2 ngày trước khi nó diễn ra.
Giờ đây, giới chức Bắc Kinh đang cố gắng thu nhỏ đế chế công nghệ và tài chính của ông Jack Ma và muốn nắm cổ phần lớn trong các doanh nghiệp mà ông sáng lập ra, theo một số người trong giới chức Trung Quốc chia sẻ với Wall Street Journal.
Trong một diễn biến khác có liên quan, Alibaba hiện đương đầu với cuộc cạnh tranh chống độc quyền của các nhà quản lý Trung Quốc. Phía nhà quản lý cho rằng Alibaba đang lạm dụng vị thế độc tôn trên thị trường thương mại điện tử nhằm gây sức ép buộc các nhà cung cấp chỉ được làm việc với Alibaba.
Tại sao lại có những đồn đoán liên quan đến số phận của ông Jack Ma?
Việc ông Jack Ma biến mất đã tạo ra nhiều đồn đoán bên trong và bên ngoài Trung Quốc về ông.
Vào tháng 11/2020, ông Ma đã không xuất hiện trong một chương trình truyền hình mà lẽ ra ông phải có mặt. Phát ngôn viên của Alibaba từ chối bình luận về ông. Thông thường, việc tỷ phú Trung Quốc biến mất trong thời gian dài trong các cuộc điều tra pháp lý và quy định khá bất thường.
Đế chế kinh doanh của Jack Ma hiện ra sao?
Không tốt lắm. Cổ phiếu của Alibaba tại Hồng Kông đã chịu tác động nặng nề tính từ đầu tháng 11/2020 khi đợt IPO của Ant bị hủy. Giá trị vốn hóa thị trường của Alibaba giảm xuống còn 600 tỷ USD từ ngưỡng 859 tỷ USD trước khi Ant bị hủy IPO. Alibaba hiện năm 30% cổ phiếu của Ant. Tính từ đầu năm 2021 đến nay, cổ phiếu Alibaba đã giảm thêm 2%.
