Cựu Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã qua đời ở tuổi 67 sau khi bị bắn trong lúc đang phát biểu tại một sự kiện vận động tranh cử vào ngày thứ Sáu tại Nara.
Theo CNN dẫn lời các bác sỹ bệnh viện Nara, ông Shinzo Abe được xác nhận chính thức qua đời vào lúc 5h03 phút chiều nay theo giờ địa phương. Ông đã nhập viện trong tình trạng nguy kịch, các bác sỹ đã không thể ngăn được tình trạng mất máu không ngừng, thông tin được đưa ra trong cuộc họp báo sau vụ việc cho hay.
Ông Shinzo Abe từng giữ vị trí chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) trong 2 nhiệm kỳ riêng biệt. Nhiệm kỳ thứ nhất từ năm 2006 đến năm 2007, nhiệm kỳ thứ 2 từ năm 2012 cho đến năm 2020. Nhiệm kỳ thứ hai là nhiệm kỳ dài nhất đối với vị trí đứng đầu chính phủ Nhật.
Ông Shinzo Abe sẽ được nhớ đến trong vai trò chính trị gia tạo ra những thay đổi đột phá nhất trong lịch sử quân sự Nhật trong hơn 70 năm qua. Năm 2015, chính phủ của ông thông qua việc diễn giải lại hiến pháp Nhật, cho phép quân đội Nhật tham chiến ở nước ngoài có điều kiện lần đầu tiên tính từ Chiến tranh Thế giới thứ Hai.
Ông Abe khẳng định rằng thay đổi này hoàn toàn cần thiết để có thể ứng phó với môi trường an ninh đang ngày một nhiều thách thức hơn trong bối cảnh Trung Quốc ngày một cứng rắn hơn và Triều Tiên không ngừng thử hạt nhân.
Trong nhiệm kỳ của mình, ông Abe đã cố gắng cải thiện quan hệ với Bắc Kinh và có cuộc điện đàm lịch sử với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào năm 2018. Cùng lúc đó, ông cố gắng hạn chế bớt sự bành trướng của Trung Quốc trong khu vực bằng cách đoàn kết các đồng minh Thái Bình Dương.
Sau khi rời khỏi nhiệm sở, ông Abe vẫn là người rất có tiếng nói và tầm ảnh hưởng trong đảng LDP. Ông vẫn tiếp tục vận động về chính sách an ninh mạnh mẽ hơn, trong năm ngoái ông đã khiến cho phía Trung Quốc không hài lòng khi lên tiếng và can thiệp vào vấn đề Đài Loan.
Ông Abe sinh ngày 21/9/1954 tại Tokyo trong một gia đình có nhiều thế hệ tham gia chính trường Nhật. Ông nội và chú ruột của ông đều từng làm Thủ tướng Nhật, bố của ông làm chủ tịch đảng LDP.
Ông theo học ngành chính trị tại đại học Tokyo Seiki và đại học Nam California, tuy nhiên sau khi tốt nghiệp đại học, ông làm việc tại Kobe Steel vào năm 1979. 3 năm sau đó, ông trở thành trợ lý Ngoại trưởng Nhật.
Ông Abe bắt đầu vào Hạ viện Nhật năm 1993 ở tuổi 38. Ông đảm nhiệm nhiều chức vụ trong nội các Nhật trong những năm 2000 và năm 2003, ông trở thành tổng thư ký đảng LDP. 4 năm sau đó, ông trở thành chủ tịch đảng LDP và Thủ tướng Nhật bản.
Nhiệm kỳ Thủ tướng đầu tiên của ông gây ra nhiều tranh cãi, khi sức khỏe yếu đi ông từ chức chủ tịch đảng và Thủ tướng vào năm 2007. Sau khi nhiệm kỳ đầu tiên của ông kết thúc đã có 5 chính trị gia lên làm Thủ tướng Nhật trong 5 năm cho đến khi ông tái đắc cử vào năm 2012. Năm 2020, ông từ chức với lý do sức khỏe.
Ông Abe là chính trị gia nổi danh trên thế giới. Ông xây dựng quan hệ tốt đẹp với Washington – đồng minh quan trọng của Tokyo, ông có quan hệ cá nhân rất tốt với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông từng đến New York gặp riêng chủ tịch Đảng Cộng hòa trong khi đương kim Tổng thống Mỹ Barack Obama khi đó vẫn còn đang nắm quyền.
Trong cuộc gặp không chính thức vào năm 2016, cuộc gặp đầu tiên của ông Donald Trump với một nhà lãnh đạo đất nước, ông Abe nói đến mối liên minh Mỹ - Nhật và khẳng định ông muốn xây dựng niềm tin song phương với Tổng thống. Ông ủng hộ quan điểm cứng rắn của ông Donald Trump về vấn đề Triều Tiên.
Thế nhưng sau này khi mà quan hệ Washington với Bình Nhưỡng có nhiều điểm tích cực, cả Tổng thống Trump và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đều có các cuộc họp thượng đỉnh với Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un, ông Abe đã không tiếp tục thể hiện quan điểm. Bản thân ông Abe cũng muốn bình thường hóa quan hệ với Triều Tiên, thế nhưng ưu tiên lớn nhất của ông chính là đưa một số công dân Nhật tại Triều Tiên về nước.
Trong nhiệm kỳ của mình, quan hệ Nhật – Hàn Quốc xấu đi. Hai nước này vướng vào đối đầu liên quan đến vấn đề thương mại và quân sự.
Ông Abe được thế giới biết đến với chương trình phát triển kinh tế có tên Abenomics. Sau khi quay lại cương vị Thủ tướng Nhật Bản từ cuộc tổng tuyển cử năm 2012, ông Shinzo Abe đã ban hành Chiến lược Kinh tế mới - Abenomics vào vào đầu năm 2013 nhằm khơi dậy sức sống cho nền kinh tế Nhật Bản. Với chính sách này, nền kinh tế Nhật Bản đã từng bước vượt qua khó khăn, thử thách, đang dần lấy lại đà phục hồi tăng trưởng.
Abenomics là cách gọi chương trình kinh tế đa hướng của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Thuật ngữ Abenomics là sự kết hợp giữa “Abe” là họ của Thủ tướng Nhật Bản và từ “economics”. Abenomics được ban hành từ năm 2013. Nội dung của chính sách Abenomics là tập hợp các cải cách tiền tệ, tài chính, cơ cấu kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng và đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng giảm phát kéo dài trong nhiều thập kỷ qua.
