Như đã thông tin, Bộ Tài chính mới đây đã công bố báo cáo về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) lũy kế 4 tháng, ước thực hiện đến 31/5/2022.
Theo báo cáo, lũy kế thanh toán từ đầu năm đến ngày 30/4 là 84.765,06 tỷ đồng, đạt 15,12% kế hoạch và đạt 16,36% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Ước thanh toán lũy kế đến ngày 31/5 là 115.922,47 tỷ đồng, đạt 20,67% kế hoạch (bằng 22,37% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).
Trước tình trạng giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt được như kỳ vọng, cản trở tốc độ hồi phục của nền kinh tế, ngay đầu tháng 5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gấp rút ban hành Quyết định số 548/QĐ-TTg thành lập 6 tổ công tác tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.
Liên tiếp trong 3 ngày vừa qua (16-18/5), 4 tổ công tác của Thủ tướng do Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh, Phó thủ tướng Lê Minh Khái, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc làm trưởng đoàn đã trực tiếp tới địa phương, làm việc với lãnh đạo nhiều tỉnh, thành phố để nắm bắt tình hình, kết quả giải ngân vốn đầu tư công và giải quyết những khó khăn, vướng mắc nhằm thúc đẩy tiến độ này.
Ngày 18/5, Tổ công tác số 6 của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc làm tổ trưởng đã họp trực tuyến với 05 địa phương: Vĩnh Phúc, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bình Phước về những nội dung liên quan.
Tại cuộc họp, ông Phớc cho biết, hiện nay số vốn Chính phủ giao cho 5 tỉnh là hơn 26.000 tỷ đồng và mới chỉ giải ngân được hơn 5.000 tỷ đồng. Như vậy, đã gần hết nửa năm, nhưng tỷ lệ giải ngân rất thấp, chưa kể nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia vừa phân bổ, nguồn vốn ngân sách nhà nước và gói kích cầu. Nếu cộng các nguồn vốn này thì tỷ lệ giải ngân lại càng thấp.
Cùng thời điểm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Tổ trưởng Tổ công tác số 3 đã làm việc trực tuyến với 2 tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn.
Tại cuộc họp, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã đề nghị hai tỉnh có kế hoạch chi tiết triển khai, quyết liệt chỉ đạo, giám sát, đôn đốc sát sao tất cả các khâu đối với từng dự án đầu tư công. Đồng thời, tuân thủ đúng quy định của pháp luật trong đầu tư công, nếu có bất cập về thể chế thì gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, đề xuất điều chỉnh chung trên cả nước.
Trước đó, ngày 17/5, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã có cuộc làm việc tương tự với 17 bộ, cơ quan Trung ương tại trụ sở Chính phủ.
Đồng thời, trong hai ngày 16-17/5, hai tổ công tác khác của Thủ tướng do Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh và Phó thủ tướng Lê Minh Khái làm trưởng đoàn đã trực tiếp tới địa phương, làm việc với lãnh đạo một số tỉnh, thành phố để nắm bắt tình hình, kết quả giải ngân vốn đầu tư công và giải quyết những khó khăn, vướng mắc nhằm thúc đẩy tiến độ này.
Trong đó, ngày 17/5, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh Tổ trưởng Tổ công tác số 1 đã tới Hà Tĩnh, làm việc với lãnh đạo các tỉnh: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế.
Trong ngày 16/5, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh cũng đã chủ trì cuộc họp với 9 bộ, ngành có tốc độ giải ngân chậm hơn so với mặt bằng chung. Các bộ, ngành này là: Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Ủy ban Dân tộc, Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cũng trong ngày 16/5, Phó thủ tướng Lê Minh Khái, Tổ trưởng Tổ công tác số 2 của Thủ tướng Chính phủ đã làm việc với 8 tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long gồm: Cần Thơ, Long An, Vĩnh Long, Hậu Giang, Sóc Trăng, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu.
CHỈ RA NHIỀU "NÚT THẮT"
Tổng hợp báo cáo của các đơn vị, địa phương từ những cuộc làm việc của các Tổ công tác, nhiều vướng mắc, khó khăn cần tháo gỡ trong công tác giải ngân vốn đầu tư công đã được đơn vị giãi bày, đề xuất với lãnh đạo Chính phủ.
Theo đó, đa số các địa phương đều gặp khó khăn, vướng mắc như: thủ tục đầu tư chậm, vấn đề đấu thầu, thực hiện hợp đồng chậm, phân bổ vốn chậm...; vấn đề giải phóng mặt bằng ngoài chậm thì vấn đề quan trọng là giá nguyên vật liệu tăng cao xung đột về đơn giá...
Ngoài ra, một số tỉnh cũng cho biết gặp khó khăn về thẩm quyền trong việc kéo dài thực hiện, điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công hằng năm của các dự án sử dụng vốn ngân sách địa phương.
Thêm vào đó, việc chậm giải ngân các dự án thuộc Bộ quản lý là do chất lượng chuẩn bị hồ sơ dự án chưa kỹ lưỡng nên gặp vướng mắc khi triển khai. Hay việc hiện nhiều dự án vốn ODA đang bị chậm do quy trình, thủ tục còn phức tạp, nhất là trong trường hợp phải điều chỉnh, bổ sung nội dung dự án.
Qua ý kiến tại các cuộc họp, Tổ trưởng các tổ công tác đã đề nghị các cơ quan liên quan khẩn trương tiếp thu, hoàn thiện báo cáo về giải ngân vốn đầu tư công phù hợp với tình hình, đặc điểm của các bộ, cơ quan Trung ương; rà soát kỹ tất cả các khâu, từ chuẩn bị dự án đầu tư, giải phóng mặt bằng đến triển khai thi công, đôn đốc tiến độ…
Cùng với đó là kiên quyết khắc phục tình trạng khi đưa vào danh mục đầu tư dự án chưa hoàn thiện thủ tục; thực hiện dứt điểm giải phóng mặt bằng trước khi triển khai dự án; rà soát, kiện toàn năng lực các ban quản lý dự án;…
Đặc biệt, lãnh đạo các tổ công tác yêu cầu người đứng đầu các bộ, cơ quan phải xác định việc giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của năm 2022. Vì vậy, cần phải chỉ đạo, điều hành quyết liệt để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.
Cụ thể, Phó thủ tướng Lê Minh Khái, Tổ trưởng Tổ công tác số 2 đã yêu cầu các cấp ủy, chính quyền địa phương, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhất là người đứng đầu phải sát sao hơn nữa với công việc, phải nắm rõ từng dự án, từng khó khăn, vướng mắc cụ thể để kịp thời tháo gỡ.
Ông Khái nhấn mạnh trong quá trình tổ chức thực hiện, giải ngân phải đảm bảo công khai, minh bạch, vô tư, khách quan, thường xuyên kiểm tra, kiểm soát để thực hiện theo đúng quy định.
Trong khi đó, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Tổ trưởng công tác số 6 cho biết vấn đề cơ chế chính sách vẫn phải sửa đổi nhưng thực tiễn triển khai cũng phải chủ động, sáng tạo, tránh tâm lý sợ trách nhiệm. "Lãnh đạo các địa phương phải đôn đốc, giải quyết ngay tại hiện trường, giải quyết ngay tại nút thắt", ông Phớc nói.
Đồng thời, ông Phớc khẳng định sẽ tiếp thu, tổng hợp ý kiến của các địa phương, phối hợp với các bộ, ngành báo cáo Chính phủ, báo cáo Quốc hội để sửa đổi các văn bản pháp luật. Trường hợp cấp bách có thể đề xuất Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết.
