Sáng 02/6, tiếp tục phiên thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình, làm rõ vấn đề giá xăng tăng "nóng" và giải pháp "hạ nhiệt" giá xăng mà một số đại biểu Quốc hội đề cập.
Trước nhiều ý kiến cho rằng cần giảm thêm thuế đối với xăng dầu để kìm đà tăng mặt hàng này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, khẳng định sẽ cân nhắc, đánh giá tác động và báo cáo Chính phủ, để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội về việc giảm thêm thuế với mặt hàng xăng dầu.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, tỷ trọng thuế trong mỗi lít xăng ở nhiều nước là 45-60%, còn tại Việt Nam thấp hơn (khoảng 29 - 31%). Ví dụ, 1 lít xăng A92, các loại thuế chiếm 28% trên giá thành.
Bộ trưởng cho biết, từ ngày 01/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định giảm 50% thuế bảo vệ môi trường (2.000 đồng/lít). Dư địa loại thuế này hiện còn 2.000 đồng mỗi lít xăng; 1.000 đồng với dầu. Hiện, cơ cấu thuế trong mỗi lít xăng hiện còn thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu, thuế VAT…, các loại thuế này thuộc thẩm quyền quyết định ở Quốc hội.
Bộ trưởng Tài chính cũng lo ngại mặc dù Việt Nam là nước xuất khẩu dầu thô, mỗi năm sản xuất được hơn 8 triệu thùng dầu thô. Giá dầu thô tăng bù đắp được một phần ngân sách, nhưng chính sách thuế gắn liền với chính sách tài khóa, nên khi giảm thuế sẽ phải cắt giảm các khoản chi, trong khi chính sách tài khóa đã được duyệt.
Từ những phân tích trên, Bộ trưởng cho rằng, muốn giảm giá xăng dầu cần đồng bộ nhiều giải pháp, và thuế chỉ là một trong số các công cụ.
Theo Bộ trưởng Tài chính, giá xăng nhập khẩu tại Singapore hiện đang là 22.000 đồng/lít; nếu tính tổng thuế nhập khẩu 8%, cộng thêm các khoản thuế khác mỗi 1 lít xăng phải chịu thuế 8.000 đồng. Hiện tại, giá xăng tại Việt Nam đang thấp hơn Lào 11.000 đồng/lít, Campuchia 3.000 đồng/lít, Thái Lan cũng thấp hơn.
Do đó, Bộ trưởng Tài chính cho biết, để giảm giá xăng cần phải tính tới cả phương án tăng cường chống buôn lậu xăng dầu. Ngoài ra, theo Bộ trưởng cần nâng công suất hai nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, Dung Quất để tăng nguồn cung vì hai nhà máy này đang cung cấp tới 1/3 nhu cầu xăng dầu trong nước.
Kiến nghị giảm thuế với xăng dầu ngay tại kỳ họp này
Trước đó, trong phiên thảo luận tại hội trường ngày 01/6, nhiều đại biểu Quốc hội đã đưa ra một số đề xuất để kìm đà tăng của giá xăng dầu.
Theo đó, đại biểu Bùi Mạnh Khoa, đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho biết, hiện nay Chính phủ đang điều hành giá xăng dầu trong nước theo giá thế giới trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp; dự báo giá sẽ tiếp tục tăng hoặc giữ ở mức cao, làm tăng giá thành các loại sản phẩm, làm ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống của người dân.
Vừa qua Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã giảm 50% thuế bảo vệ môi trường (BVMT), song hiện nay mặt hàng vẫn chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB).
Do vậy, để đảm bảo giá xăng dầu bớt tăng quá “nóng”, đại biểu Khoa đề nghị ngay tại kỳ họp này, Quốc hội giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cấp thẩm quyền cần sớm quyết định điều chỉnh thuế TTĐB, thuế giá trị gia tăng (GTGT) tương tự như hạ thuế bảo vệ môi trường vừa qua.
Đồng quan điểm, đại biểu Hoàng Văn Cường, đoàn ĐBQH TP.Hà Nội cũng đề nghị Chính phủ đề xuất với Quốc hội có chính sách tiếp tục giảm các loại thuế xăng dầu để bình ổn giá mặt hàng này.
Việc "hạ nhiệt" giá xăng dầu, theo đại biểu, nhằm tránh việc đẩy mặt bằng giá các hàng hóa khác tăng theo. Để đảm bảo nguồn thu, cân đối việc hụt từ giảm thuế xăng dầu, đại biểu kiến nghị tăng thu từ khai thác dầu.
"Trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng cao như hiện nay, việc tăng sản lượng khai thác và lọc hóa dầu trong nước không chỉ tăng hiệu quả khai thác gấp nhiều lần so với thời điểm giá thấp, mà còn tạo nguồn cung trong nước ổn định", ông Cường nói.
Cũng theo đại biểu này, việc tạo nguồn cung trong nước ổn định cũng là cơ sở để bình ổn giá xăng dầu trong nước không quá "nhạy cảm" với biến động giá xăng dầu nhập khẩu trên thị trường quốc tế.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân, đoàn ĐBQH TP.HCM cũng kiến nghị, Chính phủ nên sớm trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm các loại thuế BVMT, thuế TTĐB, thuế GTGT đối với xăng dầu. Bởi giá xăng dầu tăng cao sẽ dẫn đến hiệu ứng "domino" với giá cả các mặt hàng khác.
"Hỗ trợ, giảm các chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giữ giá bán hàng hóa. Tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kiểm soát giá, chống đầu cơ, chống các hành vi 'té nước theo mưa' và khuyến nghị các chương trình bình ổn giá tại các địa phương, tại các khu công nghiệp, khu chế xuất", ông Ngân đề xuất.
