Bộ Tài chính vừa có công văn số 8058/BTC-CST gửi UBND TP. Hải Phòng về phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển.
Tại văn bản, Bộ Tài chính cho biết, công văn số 4732/VPCP-CN của Văn phòng Chính phủ gửi kèm công văn số 650/UBTCNS15 của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội - trong đó nêu kiến nghị của các hiệp hội doanh nghiệp đối với việc thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu của TP. Hải Phòng và TP.HCM là: "Kiến nghị không thu phí đối với hàng hoá vận tải bằng đường thuỷ nội địa".
Theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách, trên cơ sở xem xét ý kiến của các hiệp hội doanh nghiệp liên quan vận tải thuỷ nội địa, Thường trực Ủy ban cho rằng, mặc dù về mặt pháp lý, nội dung Nghị quyết của HĐND hai thành phố là chặt chẽ và phù hợp quy định pháp luật vì chỉ quy định chung chung, không đề cập riêng cho từng loại phương tiện vận tải cụ thể.
Tuy nhiên, từ góc độ thực tế áp dụng, các đối tượng là phương tiện vận tải thuỷ nội địa có thể không sử dụng hoặc sử dụng không đáng kể những kết cấu hạ tầng cảng biển do địa phương quản lý.
"Vì vậy, việc hai địa phương thu loại phí này đối với phương tiện vận tải thuỷ nội địa là chưa thật sự thoả đáng", Ủy ban Tài chính, Ngân sách nêu quan điểm.
Bộ Tài chính cho biết, theo quy định, quyền quyết định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng các khoản phí, lệ phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu thuộc thẩm của HĐND cấp tỉnh.
Tuy nhiên, hôm 7/7 vừa qua, HĐND TP.HCM cũng đã thông qua Nghị quyết số 07/2022/NQ-HĐND sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND sau khi nhận được Thông báo kết luận của Phó thủ tướng Lê Minh Khái về giao nghiên cứu, tiếp thu ý kiến các bộ, ngành, cơ quan về việc thu phí hạ tầng cảng biển.
Theo đó, TP.HCM đã sửa đổi các quy định về đối tượng và phạm vi áp dụng, miễn, giảm phí, điều chỉnh mức thu phí mà cụ thể là giảm mức thu từ ngày 1/8. Trong đó, thành phố miễn thu phí với các loại hàng: nhập khẩu phục vụ trực tiếp an ninh, quốc phòng; đảm bảo an sinh, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh; gửi kho ngoại quan; quá cảnh; ra vào cảng bằng các tuyến đường thuỷ theo Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Campuchia về vận tải đường thủy.
Đồng thời, TP.HCM cũng quyết định giảm 50% mức phí với hàng tạm nhập tái xuất, hàng tạm xuất tái nhập, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu, hàng xuất khẩu, hàng nhập khẩu được vận chuyển vào cảng và rời cảng bằng đường thủy nội địa.
Vì vậy, từ thực tiễn trên, "đề nghị UBND TP. Hải Phòng nghiên cứu các kiến nghị của các hiệp hội doanh nghiệp, ý kiến của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, kinh nghiệm xử lý của TP.HCM và có phương án xử lý kiến nghị phù hợp, gửi Bộ Tài chính để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31/8/2022”, văn bản của Bộ Tài chính nêu.
Nhiều bất cập trong việc thu phí hạ tầng cảng biển với hàng thuỷ nội địa
Trước đó, như đã thông tin, tại bản kiến nghị gửi đi vào cuối tháng 7, 5 hiệp hội doanh nghiệp liên quan đến vận tải đường thủy nội địa bao gồm Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), Hiệp hội Đại lý, Môi giới và Dịch vụ Hàng hải Việt Nam (VISABA), Hiệp hội Chủ hàng Việt Nam (VNSC), Hội Vận tải thủy nội địa Việt Nam và Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam (VSA) đã kiến nghị HĐND, UBND TP.Hải Phòng đề xuất không thu phí hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển đối với hàng hóa vận tải bằng phương tiện thủy sử dụng đường thủy nội địa.
Theo các hiệp hội này, việc nộp phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển của Hải Phòng đã gây rất nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu và dịch vụ liên quan có hàng hóa thông qua cảng của thành phố.
Điều này làm hạn chế năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế và làm tăng chi phí logistics đang ở mức cao. Đặc biệt là hàng hóa vận chuyển bằng phương tiện thủy sử dụng đường thủy nội địa - một phương thức đang được nhà nước khuyến khích phát triển do những ưu điểm của mình.
Tại bản kiến nghị, dù thừa nhận việc HĐND TP.Hải Phòng ban hành quy định thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn thành phố là đúng thẩm quyền theo quy định - tuy nhiên, các hiệp hội cũng nêu chất vấn: "đối tượng áp dụng đã đúng và phù hợp hay chưa đối với vận tải đường thủy nội địa?".
Đồng thời, các hiệp hội này cho rằng việc thu phí kết cấu hạ tầng cảng biển đối với phương tiện vận tải thủy nội địa là chưa thực sự thỏa đáng và hợp lý về đối tượng phải nộp phí.
Bởi lẽ các phương tiện vận tải thủy nội địa chủ yếu sử dụng các tuyến đường thủy tự nhiên, hàng hải kết nối đến cảng biển do Bộ Giao thông vận tải quản lý, không sử dụng hạ tầng của địa phương kết nối với cảng biển, như hệ thống cầu, các tuyến đường bộ, cầu vượt tại các nút giao thông do địa phương quản lý và đảm bảo điều kiện hoạt động.
Thêm vào đó, có một thực tế, việc Hải Phòng thu phí cơ sở hạ tầng đã làm giảm sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển, mất lợi thế là cảng biển trung chuyển của khu vực...
