Theo thông tin từ Bộ Giao thông vận tải (GTVT), trong 8 tháng đầu năm 2021, sản lượng vận tải hàng hóa bằng đường biển ước đạt 54,5 triệu tấn, tăng 5%; luân chuyển hàng hóa đạt 111,6 triệu tấn/km, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2020; khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển 8 tháng năm 2021 đạt hơn 481 triệu tấn, tăng 4% so với cùng kỳ năm 2020; khối lượng hàng hóa container thông qua cảng biển 8 tháng năm 2021 đạt gần 16,7 triệu Teus, tăng 18% cùng kỳ năm 2020.
Tại cuộc họp trực tuyến do Bộ GTVT tổ chức sáng nay (17/9), theo Vụ trưởng Vụ Vận tải Trần Bảo Ngọc, sản lượng vận tải hàng hải năm nay tăng so với năm 2020 song việc giá cước vận tải container tuyến quốc tế tăng cao gây bất lợi cho chuỗi cung ứng hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam.
Tuy nhiên, sự tăng giá vận chuyển container hiện đang diễn ra trên toàn cầu. Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang cho biết, tại Việt Nam, các phụ thu đối với hàng hóa không bị tăng, các cảng biển cũng đang áp dụng thu giá dịch vụ ở mức giá sàn, giúp chủ hàng tránh phát sinh chi phí.
Cuộc họp trực tuyến của Bộ GTVT về tạo thuận lợi cho vận tải biển và dịch vụ logistics
TỶ LỆ THUYỀN VIÊN TIÊM VACCINE THẤP
Về công tác phòng chống dịch COVID-19 trong ngành hàng hải, Tổng giám đốc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) Nguyễn Cảnh Tĩnh bày tỏ lo ngại về tỷ lệ tiêm vaccine của sĩ quan, thuỷ thủ của VIMC đang ở mức rất thấp.
Trong số 4.000 thuyền viên thuộc 78 tàu biển hoạt động trong nước và quốc tế của VIMC mới chỉ có 10% được tiêm vaccine ngừa COVID-19.
“Đặc thù của tàu biển là hoạt động dài ngày, liên tục trên biển. Thuyền viên bị nhiễm COVID-19 trong quá trình hàng hải không thể có điều kiện tiếp cận với cơ sở y tế trên bờ. Sự nguy hiểm không chỉ với một người mà với tất cả 20 - 22 thuyền viên/tàu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi vận chuyển hàng hóa”, ông Nguyễn Cảnh Tĩnh cho hay.
Một khó khăn nữa là việc quy định cứng nhắc của TP. Hải Phòng khi các tàu cập cảng biển Hải Phòng thay thuyền viên nhưng lực lượng thuyền viên dự trữ lại ở nhiều địa phương khác nhau. Để thay thế được, họ buộc phải đáp ứng yêu cầu cách ly 14 ngày nếu vào địa phận TP Hải Phòng, đồng nghĩa, tàu phải nằm chờ 14 ngày ở cảng, phát sinh nhiều chi phí. Trong khi đó, thực tế, thuyền viên chỉ đi qua Hải Phòng chứ không lưu trú.
Vì vậy, VIMC kiến nghị Bộ GTVT cần có ý kiến đề nghị các tỉnh, thành tạo điều kiện cho các thuyền viên có giấy xét nghiệm PCR và chấp nhận quy tắc phòng COVID-19 là có thể lên tàu luôn”, Tổng giám đốc Nguyễn Cảnh Tĩnh đề nghị.
“Trong bối cảnh dịch bệnh, các tàu ngoại hạn chế người lên tàu, vai trò của các đại lý hàng hải càng cần kíp hơn. Trong khoảng thời gian vào cảng làm hàng của mỗi tàu container thường rất nhanh, chỉ từ 20 - 26 tiếng, việc thực hiện thủ tục cho tàu ra, vào cảng của đại lý gặp nhiều khó khăn, nhất là những tàu vào lúc nửa đêm”, ông Ngô Anh Tuấn chia sẻ và cho biết thêm theo thống kê, hiện địa bàn TP.HCM chỉ có khoảng 250 đại lý hàng hải nhưng tỷ lệ cấp giấy đi đường rất thấp.
Vì vậy, Visaba kiến nghị các cấp chức năng địa phương xem xét, tăng cường cấp giấy đi đường cho đại lý viên đảm bảo điều kiện phòng dịch được ra đường ban đêm giải quyết thủ tục cho tàu thuyền.
Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang cũng thừa nhận, hiện ở TP.HCM và một số địa phương chỉ cấp 10% giấy đi đường cho các nhân viên hãng tàu, đại lý,… ảnh hưởng đến quá trình giao nhận, làm tăng nguy cơ tồn hàng tại cảng.
Về vấn đề này, theo Phó Cục trưởng Hoàng Hồng Giang, các địa phương cần tạo điều kiện cho các đối tượng liên quan đến hoạt động cảng biển, đặc biệt là sớm có hướng dẫn đối với những người đã được tiêm vaccine để việc đóng/rút hàng tại cảng biển được thuận lợi hơn, các doanh nghiệp cảng biển cũng sớm giải được bài toán chi phí phát sinh khi mô hình 3 tại chỗ kéo dài.
Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể chủ trì cuộc họp
GIẢI QUYẾT NGAY LẬP TỨC NHỮNG VƯỚNG MẮC
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh, đối với lực lượng lao động trong chuỗi vận tải, Bộ trưởng đề nghị các địa phương cần ưu tiên tiêm vaccine phòng COVID-19 cho những người làm việc tại cảng biển, thuyền viên và các đối tượng tại doanh nghiệp sản xuất liên quan đến dây chuyền xuất nhập khẩu hàng hóa.
“Các cấp chức năng địa phương cũng cần xem xét lại vấn đề cấp giấy đi đường. Hoạt động tại cảng biển là đặc thù, để duy trì được phải có đủ lực lượng từ hải quan, cảng vụ, y tế, lái xe, đại lý giao nhận đến công nhân,… Tỷ lệ cấp giấy đi đường phải đạt mức 70 - 80% để đảm bảo đủ nhân lực tham gia khai thác tại khu vực cảng chứ không thể chỉ ở mức 10 - 20% như hiện nay”, Bộ trưởng nói, đồng thời cho biết, hiện tại, Bộ GTVT cũng đang chỉ đạo xây dựng kế hoạch mở lại hoạt động vận tải.
“Kế hoạch này sẽ ưu tiên những những người đã được tiêm vaccine hoặc được điều trị dịch bệnh thành công tham gia chuỗi vận tải với lộ trình nới lỏng, mở rộng dựa trên tình hình kiểm soát dịch bệnh tốt, giúp cho công nhân, chuyên gia đi lại thuận lợi nhất có thể”, Bộ trưởng cho biết và cũng đề nghị các tỉnh, thành phố tạo điều kiện hơn nữa cho công tác thay thế thuyền viên, nhất là những người đã được tiêm vaccine
“Nếu cần thiết, địa phương có thể thành lập tổ công tác xét nghiệm COVID-19 cho toàn bộ lực lượng thuyền viên trước khi xuống tàu. Nếu không có cơ chế mở, tâm sinh lý của thủy thủ sẽ chịu tác động rất lớn nếu phải ở trên tàu dài ngày, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng hàng hóa”, Bộ trưởng nói.
Liên quan đến đề xuất giảm phí hoạt động cho tàu, thuyền tại khu vực cảng biển, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, trên cơ sở kiến nghị của Bộ GTVT, vừa qua Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 32 trong đó miễn giảm nhiều loại phí hàng hải. Trường hợp cần miễn giảm thêm chi phí gì, các doanh nghiệp cần nghiên cứu và tiếp tục đề xuất. Bộ GTVT sẽ tham mưu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu chia sẻ gánh nặng với doanh nghiệp theo lộ trình phù hợp.
“Bộ GTVT cam kết sẽ chỉ đạo, kiểm tra hàng ngày toàn bộ hoạt động của các cảng, bất cứ nội dung nào vướng mắc liên quan đến vận tải, doanh nghiệp cần phản ảnh ngay đến đường dây nóng để Bộ GTVT đôn đốc xử lý ngay lập tức. Chốt nào vướng mắc Bộ sẽ làm việc ngay với địa phương đó, tuyệt đối không để ùn tắc giao thông, ảnh hưởng đến hàng hóa”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, hiện, Bộ GTVT đang chỉ đạo Cục Hàng hải xây dựng, đề xuất Bộ tham mưu Chính phủ phương án quản lý giá cước, phụ thu giá vận tải tại Việt Nam. Hiện nay, website của Bộ, Cục Hàng hải và các cảng vụ cũng đã niêm yết toàn bộ chi phí để DN có thể tham khảo trên đó như một sàn chi phí logistics, đảm bảo thị trường vận tải bằng đường biển được công khai, minh bạch ở mức tối đa.
