Theo Bộ Công Thương, trong các năm 2020 và 2022, trước sự sụt giảm của thị trường ô tô do tác động của đại dịch COVID-19, theo đề nghị của Bộ Tài chính, Chính phủ đã áp dụng chính sách giảm 50% mức thu thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thông qua việc ban hành Nghị định 70/2020/NĐ-CP (có hiệu lực từ 28/6/2020 đến hết ngày 31/12/2020) và Nghị định số 103/2021/NĐ-CP (có hiệu lực từ 1/12/2021 đến hết ngày 31/5/2022).
Các chính sách trên được ban hành kịp thời đã mang lại hiệu quả tích cực, giúp các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô phục hồi sản xuất, từng bước mở rộng quy mô đầu tư, nội địa hóa sản phẩm. Việc này nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm, góp phần đảm bảo an sinh xã hội trong bối cảnh khó khăn chung do đại dịch gây nên.
Tuy nhiên, bước vào đầu năm 2023, trong khi doanh nghiệp vẫn chưa hoàn toàn phục hồi sau dịch COVID-19, nguy cơ suy thoái kinh tế ngày càng hiện hữu đang gây nhiều tác động nghiêm trọng đến các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nói riêng và toàn nền kinh tế nói chung khi phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức đến từ cả yếu tố trong và ngoài nước.
“Bên cạnh đó, sức ép lạm phát, tỷ giá, lãi suất gia tăng...làm ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng, dẫn đến xu hướng thắt chặt chi tiêu đối với những mặt hàng có giá trị cao”, văn bản Bộ Công Thương nhấn mạnh.
Trước đó, theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán xe toàn thị trường 3 tháng đầu năm giảm đáng kể. Các hãng xe lớn trong nước như Hyundai Thành Công, Vinfast doanh số bán giảm hơn 31% so với cùng kỳ 2022, đạt 77.090 xe.
Với thực tế thị trường ô tô giảm sút mạnh, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô đều đưa ra nhiều chương trình ưu đãi, hỗ trợ nhằm khuyến khích người tiêu dùng mua sắm ô tô.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho rằng nếu chỉ dựa vào nguồn lực và các giải pháp kích cầu riêng lẻ của từng doanh nghiệp thì sẽ không đủ để tạo ra sức bật giúp thị trường ô tô tăng trưởng trở lại một cách ổn định và bền vững.
Đặc biệt, Bộ Công Thương đã nhận được kiến nghị của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI), Công ty cổ phần Tập đoàn Thành Công, các tỉnh Quảng Nam và Ninh Bình về việc ban hành chính sách giảm lệ phí trước bạ cho khách hàng, cũng như giúp doanh nghiệp ổn định sản xuất, duy trì nguồn thu ngân sách.
Trước thực tế thị trường ô tô giảm sút mạnh, cơ quan này cho biết các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô đều đưa ra nhiều chương trình ưu đãi, hỗ trợ kích cầu. Tuy nhiên, nếu chỉ dựa vào nguồn lực và các giải pháp kích cầu riêng lẻ sẽ không đủ để tạo ra sức bật giúp thị trường tăng trưởng trở lại một cách ổn định và bền vững.
Hơn nữa, trong bối cảnh Chính phủ đang quyết tâm thực hiện nhiều giải pháp nhằm hạn chế tác động xấu của kinh tế thế giới cũng như tạo động lực phát triển kinh tế trong nước, việc Bộ Tài chính có các chính sách hỗ trợ khác liên quan đến thuế, phí là cần thiết.
“Việc tiếp tục áp dụng chính sách hỗ trợ giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước trong một khoảng thời gian thích hợp là cần thiết và phù hợp với tinh thần chung, góp phần kích cầu tiêu dùng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô, các nhà phân phối tiêu thụ được lượng xe tồn kho”, Bộ Công Thương nêu quan điểm.
Bộ Công Thương cho rằng có thể cân nhắc thời gian áp dụng chính sách này đến hết năm 2023 là thời điểm kinh tế toàn cầu được kỳ vọng sẽ có những tín hiệu khởi sắc.
Bên cạnh đó, trong thời gian áp dụng chính sách giảm mức thu lệ phí trước bạ theo Nghị định 70/2020/NĐ-CP và Nghị định 103/2021/NĐ-CP chưa nhận được bất kỳ ý kiến hay phản đối của các thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng như các đối tác thương mại trong các khuôn khổ Việt Nam tham gia.
Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính sớm báo cáo Chính phủ xem xét thông qua chính sách để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, thúc đẩy sản xuất, tạo công ăn việc làm cho người lao động.
Đồng thời đề nghị Bộ Tài chính sớm báo cáo Chính phủ xem xét, thông qua chính sách để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, thúc đẩy sản xuất, tạo công ăn việc làm cho người lao động.
Đối với đề xuất gia hạn nộp thuế tiêu thụ, nhất là với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, Bộ Công Thương dẫn ra quy định: "Chính phủ quyết định việc gia hạn nộp thuế cho các đối tượng, ngành, nghề kinh doanh gặp khó khăn đặc biệt trong từng thời kỳ nhất định. Việc gia hạn nộp thuế không dẫn đến điều chỉnh dự toán thu ngân sách nhà nước đã được Quốc hội quyết định”.
Vì vậy, Bộ Công Thương bày tỏ sự ủng hộ với đề xuất của Bộ Tài chính về phương án gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, bổ sung phương án gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt cho tháng 10/2023. Lý do là hiện nay Bộ Tài chính mới chỉ đề xuất gia hạn cho các tháng 6 - 9 của năm 2023.
