Nội dung được nguyên Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM Trương Văn Lắm đề cập tại buổi giao ban báo chí do Ban Tuyên giáo Thành ủy TP.HCM phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo TP.HCM vừa phối hợp tổ chức ngày 23/10.
Tại cuộc họp, ông Trương Văn Lắm cho biết, từ năm 2009 - 2016, TP.HCM đã thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân (HĐND) ở tất cả huyện, quận, phường theo Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) và các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tổng kết hơn 6 năm thực hiện đã cho thấy nhiều kết quả tích cực, là cơ sở thực tiễn quan trọng để triển khai thực hiện tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với TP.
Theo ông Lắm, TP.HCM là đô thị loại đặc biệt. Trong quá trình phát triển vẫn gặp nhiều trở ngại, chưa phát huy hết tiềm năng. Nguyên nhân là mô hình tổ chức chính quyền địa phương chưa phù hợp với đặc điểm, tính chất của một đô thị đặc biệt. Vì vậy việc ban hành Nghị quyết tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP.HCM là rất cấp thiết.
Theo nguyên Giám đốc Sở Nội vụ Trương Văn Lắm, Đề án chính quyền đô thị TP.HCM có 3 nội dung cơ bản: (1) Không tổ chức HĐND quận, phường nhằm tinh gọn, đổi mới mạnh mẽ và linh hoạt hoạt động của bộ máy chính quyền đô thị, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đô thị đặc biệt. (2) Thành lập một số thành phố trên địa bàn TP.HCM theo hình thức thành phố thuộc thành phố. (3) Một số cơ chế, chính sách đặc thù tại TP.HCM.
Ông Trương Văn Lắm cho biết, đề án này đã được lãnh đạo TP.HCM ấp ủ và trình Trung ương từ năm 2007 cho đến nay. Tuy nhiên, tại thời điểm năm 2007, 2013 có những quy định chưa phù hợp nên Đề án chưa được thông qua.
Hiện nay, TP.HCM tiếp tục hoàn thiện Đề án và tiếp tục trình Trung ương. Đề án chính quyền đô thị tại TP.HCM là sự mong muốn và xuất phát từ nhu cầu khách quan của sự phát triển tại Thành phố. Đặc biệt, với tốc độ phát triển nhanh như hiện nay, đòi hỏi chính quyền phải tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả.
Giải thích vì sao không có từ “thí điểm” trong đề án, theo ông Lắm, khác với TP. Hà Nội và TP. Đà Nẵng, đề án chính quyền đô thị tại TP.HCM được xây dựng sau khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019 đã có hiệu lực. Trong đó, đã quy định chính quyền địa phương ở cấp huyện, xã là cấp chính quyền địa phương (có HĐND và UBND), trừ trường hợp cụ thể Quốc hội quy định không phải là cấp chính quyền địa phương (không có HĐND). Như vậy, việc không tổ chức HĐND ở phường, quận đã được quy định ở Luật, khi Quốc hội cho phép.
Theo Đề án, mô hình tổ chức chính quyền địa phương tại TP.HCM bao gồm: TP.HCM trực thuộc Trung ương (có HĐND, UBND), các huyện (có HĐND, UBND), thành phố trực thuộc TP.HCM (đang đề xuất thành lập Thành phố Thủ Đức - có HĐND, UBND), còn lại các quận, phường (phường thuộc quận, phường thuộc Thành phố Thủ Đức) không có HĐND.
Ông Trương Văn Lắm cho biết, có 2 vấn đề đặt ra nếu không còn HĐND quận, phường. Thứ nhất, các nhiệm vụ trước đây của HĐND quận, phường ai sẽ làm? Về nội dung này, Đề án nêu rõ, những nhiệm vụ này không mất đi mà sẽ được chuyển giao cho HĐND thành phố hoặc UBND thành phố, UBND quận thực hiện.
Thứ hai, về chức năng giám sát của người dân, sau khi không tổ chức HĐND quận, phường, chức năng này sẽ được tăng cường thông qua hoạt động của các cơ quan tổ chức của Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, các hội nghị nhân dân để người dân trực tiếp đối thoại với chính quyền, trực tiếp phản ánh tâm tư, nguyện vọng.
